Astma oskrzelowa

Co to takiego astma? Częsta choroba dzieci, związana z nieprawidłową reakcją dróg oddechowych na substancje przez innych tolerowane. Pod wpływem drażniącego czynnika mięśnie oskrzeli kurczą się, gruczoły oskrzelowe produkują gęstą wydzielinę, a błona śluzowa ulega obrzękowi. Wszystko to utrudnia swobodny przepływ powietrza i powoduje duszność. Astma dotyka sześciu maluchów na stu. Prawdopodobieństwo zachorowania znacznie jednak wzrasta, jeśli cierpi na nią któreś z rodziców. Ale nawet przy braku obciążeń rodzinnych duże stężenie uczulających drobin w otoczeniu (takich jak dym papierosowy, spaliny, sierść psa lub kota) może u dziecka wywołać lub zaostrzyć astmę.

Objawy: Astma ujawnia się zwykle przed ukończeniem 5. roku życia. U niemowląt rzadko występuje typowa duszność, częściej inne choroby alergiczne: skaza białkowa, katar sienny. U dwulatka mogą pojawić się już typowe zaburzenia oddechowe: suchy, męczący kaszel, zwłaszcza w nocy; świszczący oddech; uczucie braku powietrza. Zazwyczaj nie dochodzi przy tym do podniesienia temperatury, co odróżnia dychawicę od infekcji dróg oddechowych (oskrzeli i oskrzelików), które są najczęstszą przyczyną świszczącego oddechu u małych dzieci.

U ponad połowy dzieci astma ma przebieg łagodny U ponad połowy dzieci astma ma przebieg łagodny. Napady duszności i kaszel pojawiają się sporadycznie, głównie podczas infekcji, przy zmianie klimatu. Te maluchy tylko doraźnie dostają leki. U pozostałych przebieg choroby jest cięższy. Ataki astmy pojawiają się głównie w nocy.

Co wywołuje duszności? alergeny - pyłki, drobiny kurzu, sierść zwierząt, niekiedy pokarmy; infekcje; dym tytoniowy, spaliny, substancje chemiczne (farby, lakiery); zmiany pogody - przy wilgotnej, chłodnej i mglistej aurze malec czuje się znacznie gorzej; wysiłek fizyczny - duszność pojawia po intensywnym biegu, śmiechu czy krzyku, zwłaszcza jeżeli powietrze jest suche i zimne; silne przeżycia psychiczne.

Zapobieganie: Zapobieganie, tak jak przy innych chorobach alergicznych, polega na unikaniu substancji wywołujących ataki. Dziecko nie może się przemęczać, ale umiarkowane ćwiczenia fizyczne są wskazane (pływanie, gimnastyka). Ubieranie malucha stosownie do pogody w dużej mierze chroni przed infekcjami, podobnie jak utrzymywanie stałej temperatury w mieszkaniu.

Jak leczyć? Lekarz przepisze dziecku na stałe środki, które rozszerzają oskrzela, ułatwiają oddychanie i działają przeciwzapalnie. Podaje się je w syropie lub tabletkach, a najczęściej w aerozolu - w czasie wdechu dziecko wciąga rozpylony lek wprost do płuc. Zawsze należy podawać dawki leków przepisane przez lekarza. Nie wolno ich zwiększać "na wszelki wypadek", gdyż mogłoby to maluchowi zaszkodzić. W domu trzeba mieć zapas leków na kilka dni. Opiekunowie malca w przedszkolu powinni wiedzieć, jak mu pomóc w razie napadu duszności.

Jak reagować? Jeżeli dziecko się dusi, jest przerażone i z trudem łapie powietrze, a podawane leki nie skutkują - należy wezwać pogotowie. W miarę możności trzeba zachować spokój, by nie potęgować przerażenia malucha. Konieczny może być pobyt w szpitalu i zastosowanie leków dożylnie, a także podanie tlenu. Astmę na tle alergicznym może złagodzić lub wyleczyć odczulanie (patrz: alergia). Czasem dobrze robi zmiana klimatu. Lekarz, który zna dziecko, powinien doradzić, dokąd wyjechać.

Większość dzieci, które cierpią na łagodną postać astmy, wyrasta z niej w okresie dojrzewania. U pozostałych objawy utrzymują się ze zmiennym nasileniem przez całe życie. Postępy w leczeniu astmy znacznie poprawiły sytuację osób cierpiących na tę chorobę.