Jacek Mizerka Dynamiczna ocena efektywności inwestycji; podejście opcyjne do oceny efektywności inwestycji

Trzy istotne cechy inwestycji Spodziewane korzyści są niepewne Inwestor ma możliwość operowania czasem, może odłożyć decyzję o realizacji projektu Inwestycje są częściowo albo całkowicie nieodwracalne

NPV – przykład produkcji wyrobu W Przypadek 1

NPV – przypadek 1; przykłady Inwestycja infrastrukturalna - ciepłociąg – wieżowiec Delta Inwestycja w kopalnię (np. miedzi) Wejście z nowym produktem (np. nośnikiem danych) na rynek Inwestycja w produkcję nowego leku

NPV – przykład produkcji wyrobu Z Przypadek 2

NPV – przypadek 2; przykłady sieć bankomatów obsługujących karty różnych banków (lata osiemdziesiąte XX w.- USA) telefonia komórkowa – UMTS w Polsce

Instrumenty pochodne.doc Podejście opcyjne Przeniesienie idei instrumentów pochodnych na grunt inwestycji rzeczowych – patrz plik: Instrumenty pochodne.doc

Ryzyko jako szansa – opcje rzeczywiste Opcja rzeczywista – prawo do podjęcia działań dotyczących aktywów niefinansowych w określonym momencie Inne przykłady wykorzystania podejścia opcyjnego: wycena kapitału własnego jako opcji wycena gwarancji kredytowej

Wykres wartości opcji kupna

Kapitał własny jako opcja

Obliczenie wartości kapitału własnego jako opcji kupna Obecna wartość firmy jako całości: 10 mln zł Wartość długu w terminie wymagalności: 11 mln zł Termin wymagalności długu: 3 lat Zmienność wartości firmy jako całości: 20% Stopa oproc. papierów pozbawionych ryzyka, r =5% c0 = 1 621 tys. zł

Gwarancja – przykład cz.1. Inwestor powołał do życia spółkę X, zadaniem której było najpierw wybudowanie, a następnie eksploatacja biurowca. Inwestor ten posiada 100% udziałów w spółce X. Znaczącym źródłem finansowania spółki jest kredyt. Warunkiem pozyskania kredytu jest zagwarantowanie wynajęcia określonej powierzchni po cenie stałej w ujęciu realnym

Gwarancja jako opcja sprzedaży PVCF – rynkowa wartość projektu, firmy, itp.. OA – cena wykonania opcji (wartość projektu, firmy, itp. przy założeniu cen gwarantowanych), GAB – wartość wewnętrzna opcji (gwarancji) v – krzywa obrazująca całkowitą wartość opcji (gwarancji) w zależności od PVCF

Gwarancja – przykład cz Gwarancja – przykład cz.2 – charakterystyka gwarancji jako opcji sprzedaży Instrument bazowy: zaktualizowana wartość przepływów pieniężnych oszacowanych w oparciu o oczekiwane stawki czynszu Cena wykonania zaktualizowana wartość przepływów pieniężnych oszacowanych przy założeniu niezmienności stawki czynszu Inne parametry: zmienność instrumentu bazowego - założona, moment wygaśnięcia opcji –koniec okresu, na który została zawarta umowa gwarancyjna, stopa procentowa – stopa oprocentowania papierów emitowanych przez rząd papierów wartościowych o terminie wykupu zbliżonym do terminu wygaśnięcia umowy gwarancyjnej.

Obliczenie wartości gwarancji jako opcji sprzedaży Obecna wartość przepływów pieniężnych na podstawie stawek rynkowych 1,44 mln zł Wartość przepływów pieniężnych na podstawie stawek gwarantowanych, 1,44 mln zł Zmienność, 20% w skali roku Okres gwarancji, 3 lata Stopa rf = 5% w skali roku Wartość gwarancji, p0 = 100 730 zł

Konkluzje Podejście opcyjne tworzy swego rodzaju pomost między zarządzaniem strategicznym a finansami Podejście opcyjne ma przewagę nad „zdynamizowaną” NPV, gdyż nie wymaga: szacowania prawdopodobieństwa wzrostu (spadku) wartości projektu, określenia stopy dyskontowej dla każdego węzła drzewa dwumianowego, rozpatrywania wariantów wyróżnionych ze względu na moment rozpoczęcia realizacji projektu Podejście opcyjne jest uogólnieniem de facto statycznej metody NPV.