INNOWACJA METODYCZNA Z MATEMATYKI WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Budowanie edukacji sensorycznej indywidualnie dla każdego dziecka w II etapie kształcenia” INNOWACJA METODYCZNA Z MATEMATYKI
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Innowacja powstała w wyniku analizy sprawdzianów zewnętrznych po szkole podstawowej w ostatnich lat. Celem opracowywania wyników było określenie, co było silną, dobrą stroną, a co słabą uczniów. Doświadczenia ze wszystkich dotychczasowych sprawdzianów przekonują o tym, że uczniowie maja najwięcej trudności w opanowaniu umiejętności matematycznych, takich jak: działania na ułamkach zwykłych i dziesiętnych, obliczenia zegarowe i kalendarzowe, przeliczanie jednostek. Taki stan rzeczy przekonał nas do szukania sposobów poprawy sytuacji, gdzie tkwią przyczyny uczniowskich kłopotów z matematyką. Wychowawcy klas trzecich dokonali diagnozy stylów uczenia się dzieci na podstawie ankiety „Poznaj style uczenia się swoich uczniów” opracowanych przez wyd. Nowa Era. Zrodziła się myśl, aby wykorzystać wyniki diagnozy, która daje obraz typów sensorycznych i dominacji inteligencji uczniów przyszłych klas czwartych.
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Cele ogólne: Stwarzanie warunków do różnorodnej działalności dziecka w toku uczenia się matematyki, poprzez gamę różnorodnych środków wyrazu: ruch, gest, dotyk, taniec, dźwięk, malowanie, odgrywanie ról. Zdobycie pozytywnego doświadczenia w trakcie zajęć matematycznych wzmacniające poczucie bezpieczeństwa i motywację do nauki. Kształtowanie odporności emocjonalnej dzieci i zdolności do wysiłku intelektualnego dla pokonywania trudności i niepowodzeń szkolnych. Nabywanie większej sprawności i swobody w posługiwaniu się terminami matematycznymi.
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Cele szczegółowe: Kształcenie umiejętności zauważania zależności miedzy obserwowanymi faktami. Dostrzeganie problemów, stawianie i weryfikowanie hipotez. Nabywanie umiejętności wyciągania wniosków, zdolności całościowego obejmowania procesu rozumowania matematycznego. Kształcenie umiejętności i elastyczności myślenia abstrakcyjnego. Nabycie umiejętności odszukiwania najprostszych rozwiązań. Ukazywanie przydatności wiedzy matematycznej w życiu codziennym. Stosowanie technologii informacyjnej, pobudzanie do systematyczności w nauce. Rozwijanie zainteresowań matematyką i zamiłowania do niej. Budowanie poczucia własnej wartości Rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie.
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Razem 33 RODZAJ PERCEPCJI SKRÓT Ilość uczniów w badanej grupie Wzrokowcy W 11 Słuchowcy S 3 Doznaniowcy-Kinestetycy DK 7 Wzrokowcy - Słuchowcy W-S 6 Słuchowcy - Doznaniowcy-Kinestetycy S-DK 2 Wzrokowcy - Doznaniowcy-Kinestetycy W-DK 4 Razem 33
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Lateralizacja Skrót Ilość uczniów w badanej grupie Dominująca Lewa półkula mózgowa L 29 Dominująca prawa półkula mózgowa P 1 Równowaga między prawą a lewą półkulą mózgową L - P 3 Razem 33
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Wzrokowcy lubią porządek wokół siebie, pamiętają dobrze kolory i rysunki oraz lokalizację przedmiotów. Mają problemy z zapamiętaniem nazwisk, tytułów. Podczas uczenia się wzrokowiec potrzebuje obrazów, chętniej czyta samodzielnie niż słucha, pisze ładnie, wyraźnie, prawidłowo, widzi obraz słowa. Czyta dobrze i szybko, robi notatki, mówi szybko rytmicznie. Lubi muzykę. Preferuje sztuki wizualne – demonstracje, pokazy, prezentacje. Koncentrację zaburza mu ruch, nieporządek, hałas.
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Wzrokowcy używają zwrotów: „O ile dobrze widzę”, „Przyjrzyjmy się temu bliżej”, „Widzę co masz na myśli”, „Oko w oko”, „Mam wrażenie”, „Stracić z oczu”, „Mgliste pojęcie”, „Jasny, świetlisty”, „Rzucić światło”, „Ten pomysł wygląda dobrze”, „ciemno to widzę”, „zobacz jaka piękna muzyka”, „Popatrz jakie to łatwe”, „Spójrz jak to pięknie pachnie”.
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Słuchowcy lubią mówić i dobrze im to wychodzi. Uczą się słuchając innych, słysząc w rozmowie samych siebie. Mogą mieć kłopoty z odczytaniem map; dobrze zapamiętują muzykę i dialogi. Podczas uczenia się słuchają, chętnie bierze udział w dyskusjach, piszą tak jak słyszą (przez to mogą popełniać błędy ortograficzne), czytają powoli, ponieważ jednocześnie słuchają siebie. Podczas utrwalania powtarzają materiał na głos, wolą mówić, dobrze zapamiętują twarze, mówią melodyjnie, „ciekawie”, równomiernie. Preferują mówienie od pisania. Wytrąca ich z równowagi hałas.
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Słuchowcy używają sformułowań: “Coś mi tu zgrzyta”, “Posłuchaj jakie to dobre”, “Słuchaj jakie to ciekawe”, „O ile dobrze słyszę.”, „O ile mnie uszy nie mylą.”, „To niesłychane.”, „Trzymać język za zębami.”, „Głośno i wyraźnie.”, „Dźwięczny, grać.”, „Nadawać na falach.”, „Ten pomysł brzmi bardzo interesująco”
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Czuciowcy, czyli dotykowcy – kinestetycy mają swój własny sposób nabywania wiedzy. Dotykowcy/czuciowcy to najczęściej osoby refleksyjne i spokojne. Uczą się dotykając, doznając wrażeń na powierzchni skóry, używając rąk i palców. Kinestetycy uczą się najchętniej w ruchu, angażując się aktywnie w procesie uczenia się poprzez odgrywanie ról, eksperymenty i badania. Męczą się słuchając wykładów. Uczą się przez wykonywanie czynności i bezpośrednie zaangażowanie, lubią emocje, ruch, nie lubią czytać, słuchać, pamiętają, co sami wykonali, muszą się poruszać, wiercić, coś trzymać, dotknąć, doświadczyć, gestykulują
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Czuciowcy używają zwrotów: “To mnie porusza”, “Czuję napięcie”, “Czuję nacisk”, „O ile dobrze czuję.”, „Czuję w kościach.”, „Położyć na tym łapę.”, „Jednym gestem.”, „Kiwnąć palcem.”, „Ręka w rękę, mieć pod ręką.”, „Świeża myśl”, „Czuję to dobrze! To ma dobry smaczek”
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Przenikliwy Obserwator Wzrokowiec o dominującej lewej półkuli mózgowej Niecierpliwy Wizjoner Wzrokowiec o dominującej prawej półkuli mózgowej Lektor Filmowy Słuchowiec o dominacji lewej półkuli mózgowej Pianista Samouk Słuchowiec o dominacji prawej półkuli mózgowej Systematyczny Majsterkowicz Dotykowiec – Kinestetyk o dominacji lewej półkuli mózgowej Pomysłowy Dobromir Dotykowiec – Kinestetyk o dominacji prawej półkuli mózgowej
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Metody tradycyjne: podająca, poszukująca, eksponująca, praktycznego działania wyjaśnienie, opowiadanie, wykład, pogadanka, dyskusja, praca z podręcznikiem, pokaz, obserwacja, prace laboratoryjne, ćwiczenia
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Metody aktywizujące: Burza mózgów Linia czasu Metaplan Metoda dramy Metoda skojarzeń Metoda projektu
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ PEDAGOGIKA ZABAWY Ciekawym sposobem prowadzenia zajęć będą na pewno zabawy pedagogiczne. W praktyce oznacza to, że w matematyce przez wspólne odkrywanie i przeżywanie zabawy angażujemy wielorakość umysłu naszych uczniów, kształtujemy postawę nauczyciela świadomego i twórczego. Pedagogika zabawy rządzi się swoimi zasadami. Jedna z nich to zasada różnorodności środków wyrazu – polega na przekazywaniu treści oraz wywoływaniu emocji poprzez oddziaływanie na różne zmysły.
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Przykłady zabaw i gier dydaktycznych do wykorzystania na lekcjach matematyki i zajęciach pozalekcyjnych dla uczniów zdolnych i potrzebujących pomocy. Gry planszowe – bawią i uczą przestrzegania określonych reguł. Zastosujemy je jako: sprawdzian zdobytych wiadomości, sposób na zdobycie nowych i doskonalenie umiejętności matematycznych. Domino dydaktyczne – polega na stosowaniu zasady znanej gry w domino. Tworzy się je tak, aby odpowiednie pola „pasowały do siebie”. Mogą to być np. równoważne równania, równe wartości wyrażeń arytmetycznych dotyczących działań na ułamkach, liczbach wymiernych, działania na potęgach, wyrażenia algebraiczne i inne. Zaletą tej metody jest to, że nauka odbywa się w formie zabawy.
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Pszczele koszyczki – uczestnicy zostają na krótki okres czasu podzieleni na małe grupy. Każda z nich otrzymuje ściśle określone, ograniczone w czasie zadanie do wykonania. Zastosujemy tę metodę w czasie lekcji powtórzeniowych z różnych działów – zadania w formie instrukcji, krótkie zadania np. dotyczące zapisu liczb rzymskich, przeliczania skali, itp. Stanowiska tematyczne np. gra może nazywać się trójkąty – w sali, w różnych miejscach rozmieszcza się rysunki, plakaty, różnych rodzajów trójkątów. Każdy uczestnik wybiera trójkąty o określonych cechach lub własnościach – klasyfikacja trójkątów
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Karuzela – w pomieszczeniu lub na terenie otwartym przygotowanych jest wiele stacji. Znajdują się na nich różne rekwizyty. Uczestnicy podzieleni są na grupy, wędrują w uporządkowanym ciągu od stacji do stacji. W każdym takim punkcie grupa ma do zrealizowania określone działanie. Wędrówkę można zakończyć prezentacją efektów pracy, każdej z grup na tablicy interaktywnej. W praktyce może to być np. przeliczanie zegarowe i kalendarzowe lub przeliczanie różnych jednostek – długości, masy.
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ To jest … (można w zabawie zastosować różne treści matematyczne) – Dzieci stoją w okręgu. Pierwsza osoba trzyma w ręku figurę przestrzenną i podaje jedną z własności danego modelu np. „To jest graniastosłup”. Następna osoba, która dostanie model, powtarza to co usłyszała, dodając kolejną cechę np. „To jest graniastosłup o podstawie kwadratu”. Dzieci podając sobie model tworzą np. listę własności figur.
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Rodzina – przygotowujemy, tyle małych karteczek z obrazkami, ilu jest uczniów w klasie. Na karteczkach mamy np. różne ułamki – porównywanie ułamków, lub różne liczby naturalne – podzielność liczb, lub też symbole z kolejności wykonywania działań. Na dany znak szukamy swojej rodziny lub na wzór prawdziwej rodziny ustalamy np. hierarchię ważności - klasyfikacja trójkątów, kolejność wykonywanych zadań.
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ List gończy - wszyscy siedzą w kręgu, wybrana osoba odczytuje „list gończy” np. Uwaga poszukujemy liczby o 6 większej od liczby 7 lub Uwaga poszukujemy liczby 3 raz większej od liczby 9. Dzieci – mają przypięte liczby do ubrania. Poszukiwany uczeń milczy tak długo, aż grupa wywoła jej wartość. Teraz ona ogłasza kolejny list. Zabawa trwa tak długo, aż wszyscy zostaną wywołani. Podczas zabawy puszczamy delikatną muzykę – zastosowanie na lekcji w porównywaniu ilorazowym i różnicowym.
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Żywa kamera – uczestnicy tworzą pary. Jedna osoba w parze jest kamerą, druga kamerzystą. Kamerzysta staje za kamerą, swoje ręce kładzie na ramiona partnera. Kamera zamyka oczy, a kamerzysta delikatnie prowadzi ją po sali. Na jego okrzyk „klik” kamera otwiera na krótko oczy i obserwuje otoczenie, planszę, rysunek, itp. Na powtórne „klik” znów zamyka oczy. Po zabawie – kamera opowiada o zapamiętanych przez siebie obrazach. Wykorzystanie przy własnościach figur geometrycznych, rodzajach kątów, liczbach ujemnych na osi liczbowej.
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ Duża grupa przebadanych dzieci to typy polisensoryczne. Nauczyciele powinni modelować „właściwy” sposób nauczania, tak, aby wszyscy uczniowie w klasie czuli się bezpiecznie.
WIDZĘ, SŁYSZĘ, CZUJĘ DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!!!