Wykład I Co to jest socjologia?

Socjologia to nauka o społeczeństwie Nazwę stworzył August Comte, lat 20-te XIX wieku: socius (łać. towarzysz, uczestnik, sprzymierzeniec, społeczny) logos ( gr. mowa, słowo, wypowiedź, myśl, opinia) Socjologia to nauka o społeczeństwie

Problem z tą definicją Wśród socjologów brak jest zgody co do tego czym jest społeczeństwo (ignotum per ignotum) Społeczeństwem zajmują się i badają je również inne nauki społeczne (antropologia, ekonomia, historia, politologia, pedagogika, psychologia i inne)

Przykład 1- Ostre koło/ Fixy Przykład 2- Grodzenie (gated communities) To, czym jest socjologia można określić przeciwstawiając ją innym naukom społecznym. Przykład 1- Ostre koło/ Fixy Przykład 2- Grodzenie (gated communities)

Wnioski: Specyfikę socjologii jako nauki konstytuuje unikalna perspektywa przyglądania się życiu społecznemu , społeczeństwu

Socjologiczna perspektywa (1) Socjologia nie interesuje się jednostkami, ale: tym, co dzieje się pomiędzy jednostkami (relacjami, stosunkami, zależnościami) tym, co sprawia, iż coś się pomiędzy jednostkami dzieje (a więc źródłami relacji, stosunków, zależności oraz tym, co umożliwia ich zachodzenie) skutkami tego, co się dzieje pomiędzy jednostkami

Socjologiczna perspektywa (2) Ludzkie działania są tu postrzegane jako fragment większej całości pojęcie systemu socjologia to ponura nauka? Anthony Giddens- samoreferencyjność życia społecznego

Socjologiczna perspektywa (3) Życie społeczne jest uporządkowane Życie społeczne jest (w miarę)regularne Regularność nadają mu wartości i normy, struktury społeczne, instytucje, To, co ogranicza swobodę działań, działanie jednocześnie umożliwia Zawsze mamy wybór- niezgoda na obowiązujące reguły jest źródłem zmian społecznych

Socjologiczna perspektywa (4) Ludzie zasadniczo wiedzą, co robią (A.Giddens) Socjolog powinien badać wiedzą potoczną, ale.. …nie do końca jej ufać, bo ludzie nie zawsze wiedzą, co robią: lokalność perspektywy, rutyna, socjalizacja, niezamierzone skutki

Socjologiczna perspektywa (5) Wyobraźnia socjologiczna (Charles Wright Mills, 1959) umiejętność nierutynowego myślenia: zawieszenie oczywistości świata/ wyjście poza swój prywatny punkt widzenia/ nie pytanie „jak?”, ale „dlaczego?” umiejętność odpowiedzi na trzy pytania: Z czego składa się społeczeństwo? Jak to społeczeństwo powstało, zmienia się, ewoluuje? Jakie typy ludzi przeważają w tym społeczeństwie?

Socjologiczna perspektywa (6) Socjologia zajmuje się badaniem społeczeństw nowoczesnych (i ponowoczesnych). Społeczeństwa nowoczesne zaczęły pojawiać się w Europie w XVII w., a swoją dojrzałość uzyskały w XIX i XX w. W drugiej połowie XX wieku zaczęły przeobrażać się one w społeczeństwa ponowoczesne .

Społeczeństwo nowoczesne- cechy Duże, zróżnicowane wewnętrznie; Ludzi łączą ze sobą zależności, podział pracy, a nie podzielanie wartości; Klasowy, osiągnięciowy charakter struktury; Świecka władza- państwo, legalny typ panowania, najczęściej demokratyczny charakter; Zależność od innych, niesamowystarczalne; Nauka jako podstawowy system poznawczy; Ogromne znaczenie technologii; Gospodarka towarowa (kapitalizm) o charakterze przemysłowym; Indywidualizm, autonomia jednostki.

Główne media modernizacji: Industrializacja Urbanizacja Kapitalizm Rewolucje demokratyczne w Europie i Ameryce Północnej . Oświecenie

Wykład 1 (zagadnienia do egzaminu) Pytania do treści wykładu: Co różni socjologię od innych nauk społecznych? Co to jest samoreferencyjność życia społecznego? W jakim sensie życie społeczne jest uporządkowane? Dlaczego socjolog powinien badać wiedzę potoczną i dlaczego nie może do końca ufać temu, co ludzie mówią? Co to jest wyobraźnia socjologiczna? Co to jest społeczeństwo nowoczesne i jakie są jego cechy? Scharakteryzuj wybrane medium procesu modernizacji. Pytania do lektury obowiązkowej (Babbie E., Istota socjologii. Krytyczne eseje o krytycznej nauce., Warszawa, 2007, str. 11-33, 170-179) Co to znaczy, że społeczeństwo jest atuopoietyczne ? Dlaczego według Babbiego „socjologia jest ideą, której czas nadszedł”?