Unified Modeling Language Wykład 4 Przypadki użycia UML Unified Modeling Language Wykład 4 Przypadki użycia

Use Case Diagram Diagram przypadków użycia to przedstawienie użytkowników systemu (aktorów), funkcji wykonywanych przez system (przypadków użycia) i związków między nimi. Diagram PU ma ogromne znaczenie i jest początkiem modelowania. WSM dr Marek Szepski

Cocburn: Jak pisać efektywne przypadki użycia, WNT IO Schneider, Winters: Stosowanie przypadków użycia, WNT IO WSM dr Marek Szepski

Elementy diagramu PU System – to co mamy zrobić (granice) Aktor – spójny zbiór ról odgrywanych przez użytkowników PU w czasie interakcji z tym PU PU – to opisany ciąg akcji i ich wariantów, które system musi wykonać Związek Aktor - PU WSM dr Marek Szepski

Aktor To spójny zbiór ról odgrywanych przez użytkowników przypadku użycia w czasie interakcji z tym systemem. Aktor ma zachowanie (czyli może wykonać instrukcję: jeżeli). Aktor osobowy – nieosobowy (inny system komp. urządzenie, czas) Jeden aktor – wiele osób. Jedna osoba – wiele ról. WSM dr Marek Szepski

Aktor GŁÓWNY: Uczestnik, który prosi system o realizację własnego celu. Zwykle rozpoczyna interakcję z systemem. Może działać przez pośrednika. Aktor POMOCNICZY (drugorzędny): Uczestnik, względem którego analizowany system ma cel. Sam nie inicjuje interakcji, ale wymienia komunikaty z systemem (np.. drukarka, istniejąca baza danych). UCZESTNIK poza systemem: ma interesy ochraniane przez system. WSM dr Marek Szepski

Aktor: to informacja o jego profilu: typ, przeszłość, pozycja, umiejętności, doświadczenie, szkolenia itp... Aktorzy na diagramie PU to jedynie ich lista. Definicja aktora znajduje się w specyfikacji. Aktor jest zawsze poza systemem. WSM dr Marek Szepski

Gdzie szukać aktorów Aktor ma interes w stos. do systemu ! Kto korzysta z systemu? Kto instaluje system? Kto uruchamia system? Kto pielęgnuje system? Jakie inne systemy korzystają z tego s.? Kto pobiera informacje? Kto dostarcza informacje? Czy coś dzieje się automatycznie? Aktor ma interes w stos. do systemu ! Lista: AKTOR -> CEL WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

Diagram kontekstowy Identyfikuje aktorów Definiuje aktorów Określa (częściowo) granice systemu WSM dr Marek Szepski

PU Def: Przypadek użycia to specyfikacja ciągu akcji ich wariantów, które system może wykonać poprzez interakcje z aktorami tego systemu WSM dr Marek Szepski

Przypadek użycia: To opis działania systemu To umowa na zachowanie systemu To czynności, które aktor chce by system wykonał Jest zawsze uruchamiany przez aktora To zakres funkcjonalny usług systemu WSM dr Marek Szepski

Opis PU WSM dr Marek Szepski

Opis nieformalny W małym dobrze współpracującym zespole Np..: Gdy przedstawiciel handlowy otrzymuje prośbę o anulowanie zamówienia, wyszukuje zamówienie w systemie i zaznacza je jako anulowane. Następnie do systemu księgowego wysyłane jest zlecenie zwrotu pieniędzy na konto klienta. WSM dr Marek Szepski

Opis formalny PU Numer i nazwa Opis – definicja Twórca opisu Aktorzy: główny, drugorzędny Warunki wstępne Główny scenariusz zdarzeń Alternatywne scenariusze Specjalne wymagania Warunki końcowe Uwagi WSM dr Marek Szepski

PU - CRUD C – create R – read U – update D – delete Można połączyć w jednym opisie WSM dr Marek Szepski

Obrazowanie PU Diagram czynności (koncentracja na czynnościach) Diagramy interakcji (koncentracja na komunikatach) - diagram sekwencji Diagram maszyny stanowej (koncentracja na zmianie stanu obiektów) WSM dr Marek Szepski

Jak pisać PU Forma czynna zdania Pisz z punktu widzenia wykonującego aktor robi, system robi, obiekt robi Właściwa szczegółowość opisu Z opisu coś wynika (błąd: system sprawdza – lepiej system potwierdza WSM dr Marek Szepski

Przykład Uczestnik aukcji wskazuje aukcję w której chce uczestniczyć System wyświetla formularz do wpisania oferty Uczestnik wpisuje ofertę a następnie wybiera licytuj System rejestruje ofertę i informuje o tym uczestnika Jeżeli aukcja w systemie holenderskim to następuje rozszerzenie: Finalizuj transakcje. 4a. Jeśli w kroku 3 uczestnik wpisał kwotę niezgodna z regulaminem, system informuje o tym i przechodzi do kroku 2 4b. Jeśli z powodu awarii technicznej lub zakończenia aukcji system nie może zarejestrować ofert, informuje o tym i następuje zakończenie PU WSM dr Marek Szepski

System Granice systemu: aktorzy i PU LISTA: W – POZA Podsystem, nadsystem: system informatyczny jest zwykle częścią systemu biznesowego i współpracuje z innymi lub nadrzędnymi systemami informatycznymi Problem: to może się nam przydać,czy musimy to mieć? – trudne decyzje WSM dr Marek Szepski

Związki Asocjacja (może mieć kierunek) Zawieranie <<include>> Rozszerzenie <<extend>> Uogólnienie (dziedziczenie) Realizacja <<realise>> WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

Testy: PU są gotowym planem testów systemu Intrfejs: z opisu PU wprost wynika specyfikacja interfejsów (nie twórz grafiki) Testy: PU są gotowym planem testów systemu DFD: aktor – terminator PU – proces związek – przepływ (różnice) ? – skład danych WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

WSM dr Marek Szepski

Diagram Przypadków Użycia WSM dr Marek Szepski

Perspektywa PU – zachowanie systemu Perspektywa projektowa – klasy, interfejsy, kooperacje Perspektywa procesowa – wątki, procesy, współbieżność, synchronizacja Perspektywa implementacyjna – komponenty i pliki Perspektywa wdrożeniowa - węzły WSM dr Marek Szepski