Aktor Jan Nowicki – Honorowy Obywatel Kowala

Położenie: - centrum Polski - przy drodze krajowej Nr 1 z obwodnicą - w pobliżu autostrady A1 - węzeł Kowal

Kowal

3500 Mieszkańców – wzrost o 15% Kanalizacja w całym mieście 48 ulic, 1% mieszkańców nie posiada utwardzonej drogi koło swojego domu Brak chodników sprzed 1989 r. 850 domów, z czego 330 zbudowanych w ciągu ostatnich 20 lat

DOCHODY BUDŻETU KOWALA – 12 mln zł, z tego: - Udziały w PIT – 1,7 mln zł - wzrost o 120% w ciągu ostatnich 7 lat - Podatek od nieruchomości – 700 tys. zł, z czego od 850 domów zaledwie 60 tys. zł rocznie - Subwencja wyrównawcza – ok. 1 mln zł

ZADŁUŻENIE KOWALA OK. 4 MLN ZŁ - 30% ROCZNEGO BUDŻETU

Miasto Kowal pod względem dochodów własnych (wskaźnik „G” zł) zajmuje 72 miejsce w Woj. Kuj. - Pom. na 144 gminy, a w Polsce na 2479 samorządów gminnych

Miasto Kowal pod względem dochodów własnych, uzupełnionych o subwencję wyrównawczą ze wskaźnikiem „nG” zł zajmuje ostatnie 144 miejsce w Woj. Kuj. - Pom., a w Polsce – 2366 na 2479 samorządów gminnych

Co to jest „nG”? Wskaźnik "nG" – faktyczny dochód na mieszkańca gminy, wyliczony w następujący sposób: do dochodów własnych gminy dodano subwencję wyrównawczą i równoważącą, (o ile dana gmina ją otrzymuje). W wyliczeniu uwzględniono wpłaty dokonywane na fundusz „janosikowy” przez 110 gmin.

Realna finansowa podstawa samorządności w Polsce to nie dotacje i subwencja oświatowa ale: - dochody własne - subwencja wyrównawcza - subwencja równoważąca

W 2012 r. na 2479 samorządów gminnych: - z subwencji wyrównawczej korzysta 2144 gmin - z subwencji równoważącej korzysta 1677 gmin

Z systemu wyrównawczego nie korzysta tylko 177 gmin

W praktyce najlepiej mieć: - wysokie dochody własne albo - możliwie najniższe, bo wtedy otrzymuje się subwencje

System finansowania samorządów gminnych „na głowę mieszkańca” sprawia, że im mniejsza gmina, tym mniejsze ma możliwości finansowe

Problemy finansowe miast, będących siedzibą władz sąsiedniej gminy wiejskiej Jest 158 takich par w Polsce

W większości przypadków gorsza sytuacja finansowa miast wynika z finansowania przez nie części zadań własnych dla mieszkańców „obwarzankowej”, wysoko subwencjonowanej gminy wiejskiej

Co zrobić, żeby przeciwdziałać kryzysowi finansów samorządowych? Postulaty Unii Miasteczek Polskich

1. Rząd powinien zwrócić 8 mld zł zabranych samorządom w ostatnich latach

2. Umożliwić racjonalizację wydatków oświatowych, płacowych i tych związanych z obligatoryjnym dotowaniem przez gminy niepublicznych placówek oświatowo – wychowawczych

3. W ustawie o dochodach JST: poprawić system wyrównawczy poprzez likwidację nadmiernych przywilejów części samorządów, uzależniając wysokość subwencji od poziomu opłat lokalnych stosowanych przez gminę. Subwencję wyrównawczą kierować do uprawnionych gmin, o ile wskaźnik „G” jest niższy niż 100% średniej krajowej.

Dla przykładu: Gmina Drawsko Pomorskie (wskaźnik „G” zł) otrzymuje ponad 2 mln zł z tytułu kwoty uzupełniającej subwencji wyrównawczej

4. Uwzględnienie w systemie wyrównawczym kosztów ponoszonych przez gminy nie tylko z tytułu dodatków mieszkaniowych, ale także kosztów pobytu ich mieszkańców w DPS.

5. Zwiększenie subwencji wyrównawczej o 10 % dla gmin do 5 tys. mieszkańców i o dalsze 10% dla miast będących siedzibą sąsiedniej gminy „obwarzankowej”, kosztem tej ostatniej

6. Dokonać nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, urealniając stawki podatkowe (jedne są zbyt wysokie, inne zbyt niskie), różnicując też ich ustawową: minimalną bądź referencyjną wysokość w zależności od kategorii gmin

Przykłady nonsensów podatkowych: zł trzeba zapłacić za budynek gospodarczy o powierzchni 50m2 i za rezydencję o wielkości 500 m2!

- rolnik przechodzący na emeryturę płaci zwykle o wiele wyższy podatek za 30 arów działki przyzagrodowej (3000 m2 x 0,43 zł) niż płacił za całe gospodarstwo rolne!

- za 1 m2 garażu - w zależności od jego położenia - obowiązują stawki: 0,70 zł i 7,36 zł! - za hektar jeziora trzeba zapłacić tylko 4,33 zł!

Dla gmin wiejskich i małych miast zbyt wysokie są stawki od budynków gospodarczych, garaży i działek przydomowych. Zbyt niskie samych domów.

Wprowadzić progresywną stawkę podatku od nieruchomości od budynków mieszkalnych o dużej powierzchni

Systemem opłat lokalnych objąć nowe obiekty oraz te nietrwale związane z gruntem

Przyjęcie zasady zróżnicowania wysokości stawek podatkowych w zależności od wielkości gminy

Po urealnieniu stawek podatkowych, także pod kątem możliwości ich stosowania, wprowadzić subwencyjne sankcje dla gmin z tytułu obniżki stawek referencyjnych

Dziękuję za uwagę