Język polski: odmiana zawodowa informatyków Moja prezentacja ma tytuł: „Wyrazy i wymowa świadczą o ludziach.” autor: Wojciech Tokarski 1

Podział Odmianę językową stosowaną przez informatyków można podzielić na kilka grup, w zależności od wykonywanych czynności lub specjalizacji. Każda grupa ma własne słownictwo. Wybrane słowo może mieć różne znaczenia w różnych grupach. 2

Adres adresowi nierówny Przykładowo internauta mówiąc adres (wskazuję adres internetowy) ma na myśli co innego niż kiedy programista powie słowo adres (wskazuję adres pamięci). W obu przypadkach znaczenia tych wyrazów różnią się od adresu pocztowego. 3

Zapożyczenia Sporo wyrazów zostało zapożyczonych z różnych języków: Komputer Interfejs Internet Trackball Tablet Notebook Laptop Bajt Ogromna część słownictwa pochodzi bezpośrednio lub pośrednio z różnych języków. 4

Na przykład słowo laptop pochodzi z języka angielskiego, a poprzez połączenie dwóch słów powstało trzecie, całkiem odmienne. 5

Weźmy inny przykład. Słowo komputer miało dość długą historię powstawania. W łacinie słowo computare oznacza słowo liczyć. W siedemnastym wieku przez francuskie compter (wym. kompter) zostało przejęte przez angielski jako compute (wym. kompjut). W angielskim słowo zostało przekształcone w computer, i to słowo skopiowaliśmy z języka angielskiego. 6

Co było „przed” komputerem? Pomoc obliczeniowa Aparat matematyczny Mózg elektronowy Maszyna matematyczna Elektroniczna maszyna obliczeniowa Elektroniczna maszyna cyfrowa Maszyna cyfrowa Warto dodać, że na określenie tego co teraz nazywamy komputerem, dawniej używano słów mózg elektronowy lub maszyna licząca. 11

Wyraz „informatyka” pochodzi od francuskiego informatique (wym Wyraz „informatyka” pochodzi od francuskiego informatique (wym. informatik), które powstało z połączenia słów information (wym. informasją) i automatique (wym. automatik). Za to w krajach anglojęzycznych używa się Information Technology, w skrócie IT. 12

Przykład tekstu Przyglądałem się wykorzystywanemu słabemu punktowi i według nas ten robak jest typu 0-day. Czy ktoś wie, skąd pochodzi eksploit, lub może ktoś z was słyszał wcześniej o tym błędzie? Nie ma nic na ten temat w Google. Uruchomiliśmy go debuggerem i okazało się, że przepełnia bufor na stosie w momencie odczytywania zestawów znaków. To moduł ssinc.dll, a więc działa tylko dla typów odwzorowanych na SSI. Z jakiegoś powodu w tym module następuje analiza zestawu znaków. Następuje nadpisanie adresu powrotu, a zatem włamanie jest proste. Robak wskakuje do bufora zaraz po nadpisaniu adresu retr do niewielkiego ciągu rozkazów NOP. Nie wygląda jednak na to, żeby ten ciąg NOP był niezbędny. Chyba nie będzie działać dla systemów NT4 lub XP. Jeżeli chcecie mieć własną wersję eksploita, wystarczy, że wkleicie go do kodu zaraz za ciągiem NOP. To bardzo złośliwy robak. Kolejny trudny czas dla Microsoftu. :) Fragment książki „Hakerzy atakują: jak przejąć kontrolę nad siecią” ISBN 83-7361-460-5 Po omówieniu przykładów, przytoczę tu fragment książki „Hakerzy atakują: jak przejąć kontrolę nad siecią.” 13

Przykład tekstu Na niebiesko zaznaczyłem słownictwo, które osoba niezapoznana z słownictwem informatycznym mogłaby nie zrozumieć. Jak widać, jest go całkiem sporo. 14

Podział wyróżnionych wyrazów Nazwy własne Neologizmy znaczeniowe Zapożyczenia Skrótowce Google stos 0-day NOP Microsoft robak debugger SSI włamanie eksploit XP bufor NT moduł retr adres wklejanie Wyróżnione słownictwo umieściłem w tabelce. W pierwszej kolumnie umieściłem nazwy własne. W tym przypadku są tu wyłącznie firmy komputerowe. W drugiej kolumnie są neologizmy znaczeniowe. Wyrazy, które w języku polskim już są stosowane, tylko zostały przekształcone. W trzeciej kolumnie występują nowe wyrazy, zapożyczone z innego języka. W ostatniej kolumnie umieściłem skrótowce – są najczęściej utworzone z kilku zagranicznych słów. 15

Ciekawostki Istniało wiele prób stworzenia polskich odpowiedników wyrazów zapożyczonych. Proponowano spolszczenie słowa click jako mlask, a double click – dwumlask, jednak te nazwy nie przyjęły się. Podobnie interface – sprzęg. Na słowo trackball używało się czasami słowa kot jako nawiązanie do myszy komputerowej. Na koniec podam ciekawostki. Proponowano spolszczenie słowa click jako mlask, a double click na dwumlask, jednak te nazwy nie przyjęły się. Nikt nie chciał używać takiego określenia. Nie dziwię się dlaczego – wyrażenie „dwumlaśnij tutaj” w najlepszym przypadku brzmiałoby śmiesznie. Zamiast słowa interfejs dawniej używano słowa sprzęg lub międzymordzie. Trackball jest angielskim słowem na urządzenie służące sterowaniem kursorem po ekranie. Ze względu na nawiązanie do myszy komputerowej, nazywano go kotem. 16