SYSTEMY KLASYFIKACJI I KODOWANIA Joanna Michalik Zakład Informatyki Medycznej Akademii Medycznej w Warszawie

Dlaczego stosujemy systemy kodowania? By uniknąć problemów ze swobodnym tekstem gdy: Wyszukujemy przypadki chorób: warianty leksykalne, synonimy, brak hierarchii Wybieramy stosowne grupy chorych do obliczeń Chcemy zapewnić wysoką jakość danych użytkowanych do przetwarzania Dlatego w systemach kodowania tworzy się standardowe słowniki i systemy pojęć do określania powiązań semantycznych.

Elementy budowy systemu kodowania Standardowe słowniki i systemy pojęć: Wybrane terminy Opis synonimów Definicje elementów i powiązań między nimi Terminy zwykle oznakowane są alfanumerycznie, a numerowanie odzwierciedla hierarchiczny układ systemu kodowania np.: D01 Zabieg w obrębie czaszki, mózgu lub opon mózgowo rdzeniowych D01.0 Trepanacja czaszki D01.01 Trepanacja z powodu krwiaka pourazowego

Zastosowanie systemów kodowania Statystyka medyczna i finanse Komputerowa historia choroby Systemy eksperckie (wspomagania decyzji) Próbuje się opracować systemy dostatecznie dokładne dla każdego z ww. zastosowań.

Elementy systemów kodowania Słowniki oparte na ścisłej hierarchii: ICD (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) ICPC (International Classification for Primary Care) SNOMED (Systematized Nomenclature of Human and Veterinary Medicine)

ICD (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) (1) Jednowymiarowa klasyfikacja hierarchiczna Składa się z 21 rozdziałów: 2036 kodów 3 pozycyjnych, 12421 kodów 4 pozycyjnych Kody są hierarchiczne i alfanumeryczne Stworzono listę synonimów, definicję pojęć, reguły kodowania Główne zastosowanie to statystyka medyczna i ewentualnie wybór określonych przypadków chorobowych do raportów medycznych. Nie nadaje się do badań klinicznych.

ICD (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) (2) Przykładowa grupa chorób opisanych wg. ICD-10 C25 Nowotwór złośliwy trzustki C25.0 Głowa trzustki C25.1 Trzon trzustki C25.2 Ogon trzustki C25.3 Przewód trzustkowy C25.4 Część wewnątrzwydzielnicza trzustki C25.7 Inna część trzustki C25.8 Zmiana przekraczająca granice trzustki C25.9 Trzustka, nie określona

ICPC (International Classification for Primary Care) (1) 3 wymiarowa klasyfikacja, nie hierarchiczna, która uwzględnia: Przyczynę zgłoszenia się do lekarza Diagnozę lub problem medyczny Proces opieki Składa się z 17 rozdziałów i 7 składników Kody są 3 pozycyjne, alfanumeryczne System ten umożliwia populacyjne studia zdrowia oraz systematyczną analizę procesu opieki zdrowotnej

ICPC (International Classification for Primary Care) (2) Przykład opisu wizyty chorego: 60 letni chory zgłosił się z powodu wymiotów i bólu brzucha. Chory skarżył się również na ból obu stawów kolanowych, lewego nadgarstka oraz obrzęków tych stawów. Przyczyna przyjęcia Czynności medyczne Rozpoznanie D01 ból brzucha D10 wymioty D31 badanie przedmiotowe D73 Infekcja żołądkowo-jelitowa L11 obj. dot. nadgarstka L15 obj. dot. kolan L41 zdjęcie rentgenowskie L91 zapalenie stawów

SNOMED (Systematized Nomenclature of Human and Veterinary Medicine) (1) 11 wymiarowa, hierarchiczna klasyfikacja Kody są 8 pozycyjne, alfanumeryczne i hierarchiczne Przykładowy opis zdarzenia medycznego w tej klasyfikacji: Czynniki A i C spowodowały zmiany morfologiczne M w lokalizacji T, co spowodowało nieprawidłowości funkcjonowania F. Klasyfikacja stosowana jest do opisu zależności pomiędzy przypadkami. Zawiera uniwersalne określenia Do jej użytkowania niezbędny jest komputer

Przykład porównujący systemy kodowania 17 letnia kobieta zgłosiła się z powodu zapalenia stawów, gorączki, wysypki rumieniowej. Objawy rozwijały się od 2 tygodni. Po sprawdzeniu, czy nie ma zmian wrzodowych w układzie pokarmowym, zastosowane zostaną sole złota. Element kodowany SNOMED ICD10 ICPC Zapalenie stawów D1-207001 Zapalenie wielostawowe M13.9 L20 obj. ze strony wielu stawów 2 tygodniowy wywiad G-A1001 - Płeć żeńska T-DOOAAO 17 lat Gorączka F-03003 R50.9 A03

Podsumowanie Obecnie istnieje kilka typów systemów kodowania Każdy z nich ma ograniczone zastosowanie Powinno prowadzić się prace nad połączeniem i ujednoliceniem systemów kodowania