KONTROLA PRAWNA ADMINISTRACJI Mgr Piotr Schmidt Prawo administracyjne 2013/2014

AGENDA Pojęcie i zasięg kontroli Rodzaje kontroli Kontrola parlamentarna Kontrola państwowa Kontrola sądowa Kontrola prokuratorska Kontrola społeczna Kontrola resortowa Kontrola międzyresortowa Kontrola RPO Kontrola a nadzór prawny w administracji

POJĘCIE I ZASIĘG KONTROLI Najogólniej przez kontrolę należy rozumieć: badanie zgodności stanu istniejącego (faktycznego) ze stanem postulowanym, ustalenie przyczyn i zasięgu rozbieżności, przekazanie wyników tego ustalenia, a czasem i wynikających stąd dyspozycji zarówno podmiotowi kontrolowanemu, jak i podmiotowi organizacyjnie zwierzchniemu.

KRYTERIA KONTROLI legalność, celowość, rzetelność, gospodarność, uwzględnianie interesu społecznego, uwzględnianie interesu indywidualnego, zgodność z polityką rządu, inne ...

ETAPY KONTROLI wszczęcie kontroli, zbadanie stanu faktycznego, określenie stanu postulowanego, subsumcja stanu faktycznego do stanu prawnego i określenie zasięgu i przyczyn rozbieżności – przekazanie wniosków z kontroli podmiotowi kontrolowanemu i podmiotowi nadrzędnemu organizacyjnie

Kontrola nie ma co do zasady żadnych kompetencji władczych względem kontrolowanego. Konstrukcja przekazania wniosków pokontrolnych organowi nadrzędnemu organizacyjnie wskazuje, że to on, a nie kontrola może władczo modyfikować działania kontrolowane w trybie tzw. nadzoru. Ponadto kontrola nie jest co do zasady związana organizacyjnie z kontrolowanym, w związku z czym nie ma faktycznego wpływu na działania kontrolowanego.   Zasięg kontroli można określać podmiotowo i przedmiotowo, a więc podłóg podmiotów jej podlegających i wykonujących oraz podłóg przedmiotu kontroli.

zewnętrzna i wewnętrzna RODZAJE KONTROLI zewnętrzna i wewnętrzna zewnętrzna – gdy podmiot kontrolujący znajduje się poza strukturą administracji wewnętrzna – gdy podmiot kontrolujący znajduje się wewnątrz struktury administracji

(kontrola instancyjna) RODZAJE KONTROLI z urzędu (NIK) lub na wniosek (kontrola instancyjna)

RODZAJE KONTROLI planowe i doraźne

RODZAJE KONTROLI Ze względu na sposób przeprowadzenia kontroli: inspekcję – obserwacja zachowań ludzi w jednostce kontrolowanej, lustrację – ocenę stanu rzeczywistego badanego przedmiotu czy wyników określonych działań, rewizję – najczęściej kontrola finansowa, wizytację – ocena przez bezpośredni wgląd w całokształt działalności podmiotu kontrolowanego

KONTROLA PARLAMENTARNA kontrola sejmowa kontrola senacka

Naczelna Izba Kontroli KONTROLA PAŃSTWOWA Naczelna Izba Kontroli – naczelny organ kontroli państwowej, podlegający Sejmowi i działający w oparciu o zasadę kolegialności

KONTROLA SĄDOWA Sprawowana przez sądy administracyjne i powszechne. Kontrola sądów administracyjnych może mieć charakter bezpośredni lub pośredni i polega na możliwości wniesienia skargi do WSA albo skargi kasacyjnej do NSA. Sądy powszechne (cywilne, karne, ubezpieczeń społecznych, antymonopolowy) najczęściej ma charakter bezpośredni. Akty normatywne administracji są kontrolowane przez Trybunał Konstytucyjny zaś akty normatywne jednostki samorządu terytorialnego kontroluje NSA

KONTROLA PROKURATORSKA Odbywa się na zasadach i w trybie KPA, w którym to prokurator może występować jako uczestnik postępowania. Wg przepisów ustawy o prokuraturze zasięg kontroli prokuratorskiej obejmuje: rozstrzygane przez organy administracyjne (administrujące) indywidualne sprawy, odnośnie których dochodzi do wydawania decyzji administracyjnych sprawy spoza zakresu postępowania administracyjnego

KONTROLA SPOŁECZNA zorganizowana i niezorganizowana

przeprowadzanie badania w ramach organizacyjnych tego samego resortu KONTROLA RESORTOWA przeprowadzanie badania w ramach organizacyjnych tego samego resortu Fakt, czy podmiot kontrolowany znajduje się w tej samej jednostce, co pomiot kontrolujący, czy też nie, jest bez znaczenia

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Jest to kontrola zewnętrzna Cechy: - organy kontroli (inspekcje) są włączone organizacyjnie w dany resort; charakter kontroli głownie rzeczowy (chodzi o daną działalność), - organy kontroli często mogą wpływać na podmiot kontrolowany (np. w drodze decyzji administracyjnych) - zbliżenie do nadzoru, - gwarancje sprawności kontroli (np. prawo inspektorów do wstępu na teren pomieszczeń czy nieruchomości; obowiązek kontrolowanych udostępniania danych materiałów; blokada czynności kontrolowanej lub tylko jej skutków), - wysoka obiektywność, - podmiot kontrolowany nie jest organizacyjnie podporządkowany jednostce kontrolującej, - wysoka specjalizacja i fachowość kontroli (specjaliści zatrudnieni w jej ramach, wyposażenie techniczne najwyższej klasy)

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Państwowa Inspekcja Sanitarna

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Inspekcja handlowa

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Kontrola skarbowa

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Dozór techniczny

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Inspekcja farmaceutyczna

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Inspekcja weterynaryjna

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Inspektor ds. Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Urząd Komunikacji Elektronicznej

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Inspekcja Transportu Drogowego

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Państwowa Inspekcja Pracy

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Inspekcja Ochrony Środowiska

KONTROLA MIĘDZYRESORTOWA Inne organy, zaliczane do inspekcji z zakresu kontroli międzyresortowej: Urząd Regulacji Energetyki Urzędy Żeglugi Śródlądowej Wyższy Urząd Górniczy - Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego

KONTROLA RPO Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) jest konstytucyjnym organem powołanym w celu strzeżenia praw i wolności człowieka i obywatela określonych przez normy prawne. Funkcje Rzecznika maja charakter czysto kontrolny; czynności podejmuje on na wniosek: · obywateli, · ich organizacji, · organów samorządu terytorialnego, · z inicjatywy własnej.