WOJNY W ŚWIECIE GRECKIM. Wojny grecko – perskie. Wojna peloponeska.

Przyczyny wojen Grecji z Persami zajęcie miast - państw greckich w Azji Mniejszej przez Persję (Milet, Efez, Fokida) i obłożenie ich podatkami co wywołało powstanie zbrojne Greków w 499 r. p.n.e.(powstanie jońskie ). mieszanie się władców Persji w wewnętrzne sprawy państw greckich poprzez popieranie tyranów ( np. Hippiasza) niepopularnych w Grecji (czyli wrogi stosunek Greków do despotycznej monarchii perskiej, będącej zaprzeczeniem greckich ideałów wolnościowych) przejęcie przez Persów kontroli nad Cieśninami Bosfor i Hellespont, łączących Morze Egejskie z Morzem Czarnym, terenem eksportu surowców z kolonii w Azji Mniejszej do Grecji kontynentalnej. poparcie Aten dla powstańców greckich w Azji Mniejszej (498 r. p.n.e.).

WYPRAWA PERSKA 490 R. P.N.E. W 490 r. p.n.e. doszło do pierwszej wyprawy Persów na tereny Grecji Właściwej. Została ona zorganizowana przez władcę perskiego Dariusza. Najważniejszą i najsłynniejszą bitwa tej kampanii był bitwa pod Maratonem (490 r .p.n.e.) siły greckie to 10 tys. Ateńczyków ( pod wodzą Militiadesa) i 900 - set Platejczyków - znacząca przewaga Persów ( ok.20 tys. – pod wodzą Datysa). bitwę stoczono w otwartym polu , zwycięstwo Greków dzięki lepszemu wyszkoleniu bojowemu i taktyce walki tzw. falandze - ciężkozbrojnym żołnierzom piechoty walczącym w zwartym szyku i uzbrojonym w 6 metrowe włócznie (sarisy);

Grecka (macedońska) falanga

SKUTKI BITWY POD MARATONEM wycofanie się Persów do Azji Mniejszej znaczenie zwycięstwa pod Maratonem - odbiło się szerokim echem w świecie greckim ( pierwsze zwycięstwo nad Persami w otwartym polu) – wzmocnienie ducha walki w całej Grecji - niewielkie znaczenie z punktu widzenia strategicznego. – siły perskie nadal olbrzymie - wzrost woli rewanżu wśród władców Persji

LATA 490-480 p.n.e. zmiana tronu (Kserkses) w Persji opóźniła wyprawę na Greków dwie koncepcje wojny w świecie greckim - walka na lądzie – zwolennikiem Sparta (Leonidas) - wojna na morzu – zwolennikiem Ateny (Temistokles) budowa ateńskiej floty wojennej – 200 trójrzędowców (trier)

II WYPRAWA POD WODZĄ KSERKSESA W CZERWCU ROKU 480 P.N.E. osobiste dowództwo króla perskiego i staranniejsze przygotowanie wyprawy. przekroczenie cieśniny Hellespont, marsz na południe wzdłuż wybrzeża trackiego i macedońskiego atak armii lądowej z północnej Grecji (bitwa w wąwozie Termopile), będącym otworem do Grecji południowej - obronę powierzono królowi Sparty Leonidasowi Nierozstrzygnięta bitwa morska około przylądka Artemizjon

BITWA POD SALAMINĄ 480 r. p.n.e. zajęcie Grecji środkowej i zniszczenie Aten – ludność wycofała się na Peloponez i Salaminę perska armia morska stoczyła bitwę z wycofującymi się Ateńczykami w cieśninie Salamina 29 IX 480 i poniosła klęskę w walce ze zwrotniejszymi okrętami Hellenów pod dowództwem Temistoklesa. po tej klęsce Kserkses obawiając się odcięcia drogi morskiej do Azji Mniejszej, wycofał się do Babilonii, dla stłumienia powstania.

BITWA POD PLATEJAMI – 479 r p.n.e. kampania roku 479 p.n.e. zakończona druzgocącą klęską Persów w bitwie pod Platejami w Beocji (70 tyś Greków przeciwko 140 tys. Persów ). Wybuch powstania polis jońskich w Azji Mniejszej 479 zniszczenie floty perskiej wokół przylądka Mykale

SKUTKI WOJEN GRECKO – PERSKICH Związek Morski 478/477 p.n.e. (związek delijski) – sojusz polis greckich w rejonie M. Egejskiego, pod przewodnictwem Aten cele - ostateczne wyzwolenie wszystkich Greków spod panowania perskiego - dostarczanie przez członków Związku okrętów i pieniędzy (Skarbiec na Delos) działania wojenne zakończyły się wycofaniem Persów z obszarów śródziemnomorskich , gdzie żyli Grecy w 449 – pokój Kaliasa po klęsce Persów nastąpił wzrost znaczenia Aten i Sparty w Helladzie aż do bitwy Greków z Macedończykami pod Cheroneą w 338 r p.n.e. , która położyła na zawsze kres hegemonii Grecji w basenie Morza Śródziemnego.

Wojna peloponeska (431-404 p.n.e.) Była to wojna o przywództwo w Grecji, którą prowadziły ze sobą Ateny (i ich sprzymierzeńcy) oraz Sparta i Związek Peloponeski. Przyczyny wojny były zarówno natury ekonomicznej (potęga Aten i jej Związku, wypierająca z rynków zachodnich i północnych Spartę i jej sojuszników), jak i politycznej (demokracja Aten i oligarchia Sparty).

W początkowej fazie wojny Tebańczycy (sprzymierzeńcy Sparty) usiłowali opanować Plateje, natomiast Spartanie rozpoczęli akcję wyniszczania Attyki, chcąc w ten sposób zmusić Ateny do szybkiego zawarcia pokoju. Sytuacja Aten była bardzo trudna, gdyż w przeludnionym mieście wybuchła zaraza. Nie wszyscy Ateńczycy zgadzali się też ze strategią, jaką przyjął Perykles. Plan Peryklesa polegał na ekonomicznym zniszczeniu Peloponezu. Ludność Attyki została zmuszona przesiedlić się na teren miasta Pireus i za tzw. "długie mury", resztę kraju zaś pozostawiono Sparcie do zniszczenia. W tym czasie flota Aten blokowała Peloponez i pustoszyła jego wybrzeża.

Po śmierci Peryklesa (w 429 r. p. n. e Po śmierci Peryklesa (w 429 r. p.n.e.) podział społeczeństwa ateńskiego jeszcze bardziej się utrwalił. Demokraci - na czele z Kleonem - byli rzecznikami dalszej akcji zbrojnej (widzieli w wojnie pewne korzyści), natomiast tzw. obóz arystokratyczny - na czele z Nikiaszem - opowiadał się za pokojem. Został on zawarty w 421 r. p.n.e. i przywracał stan sprzed wybuchu wojny.

Żadna ze stron nie była usatysfakcjonowana takim stanem rzeczy Żadna ze stron nie była usatysfakcjonowana takim stanem rzeczy. W Atenach dużą popularność zdobył Alkibiades (kuzyn Peryklesa), który zręcznie podsycił nastroje wojenne. Także członkowie Związku Peloponeskiego, którzy nie zdążyli skorzystać na wojnie (za to ponieśli duże straty - jak np. Arkadia) byli zainteresowani dalszym jej trwaniem. By wzmocnić swoje siły, Ateny zawarły sojusz z Argos, Mantineją i Elidą, ale koalicja ta szybko została pokonana przez Spartan w 418 r. p.n.e. Alkibiades, którego pozycja polityczna została przez to osłabiona, zdecydował się podjąć interwencję zbrojną przeciwko Syrakuzom (skąd sprowadzano na Peloponez zboże). Jednak w Atenach znów doszło do sporów politycznych i spóźniona, źle przygotowana wyprawa przeciwko Syrakuzom zakończyła się tragicznie: znaczna część Ateńczyków (ok. 6000 zginęła), reszta dostała się do niewoli.

Korzystając z osłabienia Aten, Sparta rozpoczęła w 413 r. p. n. e Korzystając z osłabienia Aten, Sparta rozpoczęła w 413 r. p.n.e. nowy etap działań zbrojnych. W Dekelei wybudowano obóz warowny, skąd podejmowano liczne zbrojne wyprawy przeciwko Atenom. Z czasem do konfliktu przyłączyła się także Persja (po stronie Sparty), która liczyła na odzyskanie miast położonych na wybrzeżach Azji Mniejszej. Dzięki subsydiom pieniężnym króla Persji Cyrusa, Spartanie zniszczyli w 405 r. p.n.e. pod Aigospotamoi flotę ateńską. W obliczu widma głodu Ateny zostały zmuszone do kapitulacji (404 r. p.n.e.).

Dziękuję za uwagę!!!