PROJEKT EDUKACYJNY „UCZEŃ – OBYWATEL ” WARIANT III Moje miasto – moje prawo (dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych)

HISTORIA SAMORZĄDU KRAKOWSKIEGO 5 czerwiec lokacja Krakowa na prawie magdeburskim Akt lokacji Krakowa na prawie magdeburskim został wystawiony dnia 5 VI 1257 roku przez księcia krakowskiego i sandomierskiego Bolesława V Wstydliwego ( ), matkę księcia - Grzymisławę i jego żonę – Kunegundę (Kingę). Podpisanie aktu odbyło się na wiecu w Kopernii. Akt lokacyjny

Kraków w 1493 roku

SAMORZĄD MIEJSKI Najwyższą władzę w mieście sprawował dziedziczny wójt stojący na czele ławy, pełniącej funkcje sądownicze. Samorządnym reprezentantem mieszkańców miasta była rada, po raz pierwszy wymieniona w dokumentach w 1264 roku. Do kompetencji rady należały początkowo kwestie związane z handlem i sądownictwo targowe oraz jurysdykcja w zakresie przekroczenia uchwał wydanych przez radę, tzw. wilkierzy miejskich. Stopniowo rada rozszerzała swoje uprawnienia, przejmując większość sądowych kompetencji ławy. Rada zwoływała też zgromadzenie mieszczan, odpowiadała za obronę miasta i bezpieczeństwo jego obywateli oraz zatwierdzała statuty cechowe. Wybierana była początkowo przez wójta, później przez ustępującą radę, a od XIV wieku przez wojewodę krakowskiego. Ukoronowaniem zabiegów czynionych przez radę o uzyskanie jak największej autonomii i władzy w mieście był dekret króla Jana III Sobieskiego z 30 XII 1677 roku, przyznający prawo wolnego wyboru rajców samej radzie.

Siedzibą rady był ratusz

 W 1866 r. Cesarz Franciszek Józef nadał „Tymczasowy statut Gminy dla miasta Krakowa” przyznającego znaczne uprawnienia samorządowi miejskiemu.  Utrzymywał on biało-niebieskie barwy chorągwi miejskiej, nazwę „stołeczne królewskie miasto Kraków” i odbudowę samorządu w postaci Rady Miejskiej wybieranej przez mieszkańców.  Rada składała się z 60 rajców, którzy wybierani byli na 6 lat.  Prezydent wybierany był przez radę, a zatwierdzany przez Cesarza.  Prezydent zarówno przewodniczył obradom rady miejskiej, jak i stał na czele magistratu.  Rada wybierana była na 6 lat, z tym, że co trzy lata ustępowała połowa jej składu (chodziło o utrzymanie ciągłości działania) Po wyborach, które odbyły się 1 sierpnia 1866 r. ukonstytuowana Rada Miejska przystąpiła do wyboru prezydenta, którym został Józef Dietl. ODNOWA SAMORZĄDU – NARODZINY NOWEGO KRAKOWA

 ( ) Pałac wzniesiono w latach dla hetmana wielkiego koronnego Jana Tarnowskiego. Po jego śmierci 1561 pałac przeszedł w ręce Ostrogskich i Zamoyskich (od 1561). Od połowy XVII wieku do połowy XIX wieku budynek pozostawał w rękach rodziny Wielopolskich. Już wtedy część sal została udostępniona przez właścicieli na różne cele. Tutaj odbywały się przedstawienia teatralne oraz mieściła się pracownia malarska Piotra Michałowskiego. W czasie wielkiego pożaru miasta Krakowa w 1850r. pałac spłonął, a Wielopolscy postanowili sprzedać spaloną i zrujnowaną siedzibę. Nowy właściciel chirurg Wojciech Kowalski dokonał koniecznego remontu, a w 1857 wydzierżawił pałac wiedeńczykowi Ferdynardowi Winterowi, który otworzył tutaj kawiarnię. We wnętrzach organizowano bale, wieczory muzyczne, odczyty. Następnie w pałacu funkcjonował zakład fotograficzny. HISTORIA PAŁACU WIELOPOLSKICH

Jan hrabia Wielopolski herbu Starykoń (ok ). Był synem Kaspra Wielopolskiego i Elżbiety Broniewskiej, pierwszym hrabią i autorem potęgi rodu, ojcem Jana – kanclerza wielkiego koronnego.

 Dzieje ratuszowe (od 1864) W 1864 pałac zakupiła Gmina Miasta Krakowa. Uchwałą Rady Miejskiej postanowiono przystąpić do restauracji gmachu i przeznaczyć go na siedzibę Magistratu. Odbudowa według projektu Pawła Barańskiego została przeprowadzona w latach W trakcie remontu na II piętrze powstała okazała Sala Posiedzeń Rady Miejskiej. Wyposażenie do niej projektował architekt Filip Pokutyński. Górne partie ścian sali ozdobiono rzeźbionymi popiersiami królów polskich. Zapoczątkowano też galerię portretów prezydentów miasta sukcesywnie umieszczając je na ścianach sali. Na pierwszym piętrze zlokalizowano biura magistratu i gabinety prezydenckie. Na przełomie XIX wieku i XX wieku przystąpiono do kolejnej przebudowy i powiększenia budynku. Prace były prowadzone w latach i skupiały się w obecnej zachodniej części pałacu. W dobudowanym segmencie umieszczono: Salę Portretową, Salę Prezydenta i Izbę Kupiecką. W 1926 pałac dotknął kolejny pożar – spaliła się Sala Posiedzeń Rady Miejskiej. Obecny wystrój sali pochodzi z lat odbudowy

PAŁAC WIELOPOLSKICH 1836 R.

PAŁAC WIELOPOLSKICH POD KONIEC XIX WIEKU