Norway Grants Powiat Janowski 28.04.2015

lek. med. Andrzej Kamiński Cukrzyca jako skryty zabójca XXI wieku w kontekście założeń, celów projektu, tematyki i celów seminarium otwierającego oraz realizacji projektu pt. ,,Weź sobie zdrowie do serca- program profilaktyki i promocji zdrowia w zakresie chorób układu krążenia w powiecie janowskim” w ramach Programu PL 13 ,,Ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu” Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014 lek. med. Andrzej Kamiński Oddział Wewnętrzny SPZZOZ Janów Lubelski Janów Lubelski 28.04.2015

Cukrzyca – grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynikającą z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki beta trzustki. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych.

W Polsce na cukrzycę choruje ok. 3 mln ludzi 1 mln choruje, ale o tym nie wie Szacunkowo ilość chorych dotkniętych tym schorzeniem rośnie o 2,5% rocznie

Centralny układ nerwowy Narząd wzroku Układ sercowo-naczyniowy Nerki Przewód pokarmowy Polineuropatia obwodowa Stopa cukrzycowa

W krajach rozwiniętych udar mózgu stanowi trzecią co do częstości przyczynę zgonu W Polsce udar występuje u ok. 60 tys. osób rocznie Z danych statystycznych wynika, że częstość występowania udarów mózgu u chorych na cukrzycę jest ok 2-4 razy większa niż u osób bez cukrzycy

przemijające zaburzenia widzenia retinopatia – stanowiąca przyczynę ponad 80% przypadków utraty wzroku u chorych na cukrzycę zaćma – rozwija się wcześniej u chorych na cukrzycę jaskra – pierwotna lub wtórna zapalenie tęczówki

Retinopatia cukrzycowa dzieli się na dwa okresy: nieproliferacyjna – po 15-20 latach choroby jest stwierdzana u ok 50% chorych proliferacyjna – może doprowadzić do ciężkiego uszkodzenia wzroku, ze ślepotą włącznie. Rozwija się u ok 10% chorych

cukrzyca typu 2 = choroba niedokrwienna serca badania epidemiologiczne wykazały, że cukrzyca u osób w średnim i starszym wieku zwiększa ryzyko choroby wieńcowej 2-3 krotnie w porównaniu do osób bez cukrzycy

choroba wieńcowa jest główną przyczyną przedwczesnej umieralności chorych na cukrzycę cukrzyca znosi istniejącą u kobiet przed menopauzą fizjologiczną ochronę przed chorobą wieńcową

Odrębności choroby wieńcowej serca u chorych na cukrzycę: Wcześniejsze ujawnienie się objawów Skrócenie okresów niedokrwienia przed wystąpieniem zawału serca Zwiększenie zapadalności, chorobowości i śmiertelności u mężczyzn 1,5 – 2 krotnie u kobiet 3-6 krotnie

Odrębności choroby wieńcowej serca u chorych na cukrzycę c.d. zwiększenie częstości przewlekłej niewydolności serca, zaburzeń rytmu oraz przewodnictwa silent ischemia ( nieme niedokrwienie) zwiększenie zapadalności i umieralności z powodu zawału serca

Wskaźnik śmiertelności w okresie 28 dni od zawału wynosi : Ostry zespół wieńcowy Wskaźnik śmiertelności w okresie 28 dni od zawału wynosi : u kobiet z cukrzycą 25% u kobiet bez cukrzycy 16% u mężczyzn z cukrzycą 25% u mężczyzn bez cukrzycy 20 %

Nadciśnienie tętnicze Nadciśnienie tętnicze występuje u: u 30-40 % chorych z cukrzycą typu 1 u 60-70% osób z cukrzycą typu 2 Celem leczenie jest uzyskanie ciśnienia tętniczego 130/80 mmHg

Nefropatia cukrzycowa Polega na uszkodzeniu kłębuszków nerkowych, które odpowiedzialne są za filtrowanie krwi i usuwanie zbędnych produktów przemiany materii z organizmu Kolejną ważną funkcją nerek jest produkcja erytropoetyny – hormonu powodującego wzrost produkcji krwinek czerwonych

Nefropatia cukrzycowa Upośledzenie czynności nerek prowadzi stopniowo do niewydolności nerek, co w efekcie może spowodować tzw. schyłkową niewydolność nerek, która wymaga dializoterapii, a nawet transplantacji.

Wisceropatia – neuropatia trzewna Występuje zwykle w długotrwałej cukrzycy typu 1 i dość rzadko w cukrzycy typu 2 i powoduje: zmniejszenie perystaltyki przełyku hipotonię żołądka i zwolnienie jego opróżniania atonię pęcherzyka żółciowego biegunkę Jest to powikłanie, które postępuje stopniowo i na ogół się nie cofa

Wśród chorych na cukrzycę ryzyko nieurazowej amputacji dolnej kończyny jest 10-20 razy większe niż w populacji bez cukrzycy Zespół stopy cukrzycowej jest więc ważną przyczyną chorobowości w grupie chorych na cukrzycę i teoretycznie w wielu przypadkach można było mu zapobiec Chorzy ze stopą cukrzycową należą do grupy zwiększonego ryzyka konieczności amputacji