ELŻBIETA MICHALAK –WSSE OLSZTYN, KOORDYNATOR PKD W OLSZTYNIE ZAWODOWE RYZYKO ZAKAŻENIA HIV, HCV, HBV. POSTĘPOWANIE PO EKSPOZYCJI NA KREW I IPIM. ELŻBIETA MICHALAK –WSSE OLSZTYN, KOORDYNATOR PKD W OLSZTYNIE

PODSTAWOWA ZASADA PRZECIWDZIAŁANIA EKSPOZYCJI. KAŻDY CZŁOWIEK TO POTENCJALNE ŹRÓDŁO ZAKAŻENIA . WŁAŚCIWA HIGIENA PRACY ORAZ ŚWIADOMOŚĆ MOŻLIWOŚCI ZAKAŻENIA ZMNIEJSZA RYZYKO EKSPOZYCJI. BEZ ŚWIADOMOŚCI NIE MA OSTROŻNOŚCI

GRUPY ZAWODOWE NAJBARDZIEJ NARAŻONE NA EKSPOZYCJĘ ZAWODOWĄ. LEKARZE ZABIEGOWI PIELĘGNIARKI I POŁOŻNE PRACOWNICY STACJI DIALIZ PRACOWNICY LABORATORIÓW PRACOWNICY SŁUŻB RATOWNICZYCH OSOBY SPRZĄTAJĄCE W PL. SŁ ZDROWIA STOMATOLODZY PRACOWNICY PROSEKTORIÓW

NARAŻENIA ZAWODOWE U PRACOWNIKÓW POLICJI, SŁUŻB WIĘZIENNYCH I SPRZATAJĄCYCH WYNIKAJĄ Z KONTAKTU Z MATERIAŁEM BIOLOGICZNYM PODCZAS WYKONYWANEJ PRACY JEST TO GRUPA ZAWODOWA O NISKIM RYZYKU EKSPOZYCJI ZAWODOWEJ

NAJCZĘSTRZE NARAŻENIA ZAWODOWE ZAKŁUCIA IGŁĄ ZANIECZYSZCZONĄ KRWIĄ, IPIM LUB NIEZNANEGO POCHODZENIA SKALECZENIA: SKALPELEM, INNYM NARZĘDZIEM WCZEŚNIEJSZA RANA W KONTAKCIE Z KRWIĄ I IPIM KONTAKT BŁON ŚLUZOWYCH Z KRWIĄ I IPIM WSTRZYKNIĘCIE KRWI LUB PŁYNU USTROJOWEGO EKSPOZYCJA NA PRÓBKI LABORATORYJNE

SKUTECZNOŚĆ ŚRODKÓW OCHRONY Dzięki osłonięciu ręki rękawiczką lateksową przy zakłuciu igłą ze światłem ryzyko zakażenia HIV zmniejsza się o około 50%

CZĘSTOŚC I RODZAJ EKSPOZYCJI 90% EKSPOZYCJI JEST NA SKÓRĘ NIEUSZKODZONĄ 10% RANI SIĘ NARZĘDZIAMI WŚRÓD EKSPOZYCJI NA SKUTEK ZRANIENIA CZY ZAKŁUCIA : 23% ZAKŁUWA SIĘ PODCZAS POBIERANIA KRWI, ZAKŁADANIA WENFLONU, PO PODANIU LEKU

ZAKAŻENIA KRWIOPOCHODNE HBV HCV HIV ŻRÓDŁEM ZAKAŻENIA JEST KREW ORAZ WYDZIELINY I WYDALINY Z DOMIESZKĄ KRWI NP. PŁYN MÓZGOWO-RDZENIOWY, OWODNIOWY, OPŁUCNOWY MAŹ STAWOWA, ŚLINA Z KRWIĄ TKANKI NARZĄDY ORAZ NASIENIE I WYDZIELINA Z POCHWY

Ryzyko zakażenia przy zakłuciu HBV od 7 do 30% HCV od 5 do 15% HIV 0,32% GDY PACJENT MA AIDS OD 2,2 DO 18,9%

WZW B - 500 TYS.ZAKAŻONYCH W POLSCE 80% ZAKAŻENIA BEZOBJAWOWE 13 % OSTRE ZAPALENIE WĄTROBY 7% MA PRZEWLEKŁE ZAPALENIE WĄTROBY MOGĄCE PROWADZIĆ DO MARSKOŚCI I PIERWOTNEGO RAKA WĄTROBY, W SKRAJNYCH PRZYPADKACH DO ŚMIERCI -0,1% WRAŻLIWOŚĆ WIRUSA - NISZCZY GO AUTOKLAWOWANIE W CIAGU 30 MINUT OCHRONA SZCZEPIONKA

WZW C 700 TYS. ZAKAŻONYCH W POLSCE 50 % ZAKAŻONYCH NIE MA OBJAWÓCH CHOROBOWYCH CZĘSTO OBJAWY POJAWIAJĄ SIĘ PO 20-30 LATACH OD ZAKAŻENIA – MARSKOŚĆ WĄTROBY, RAK WRAŻLIWOŚĆ WIRUSA NISZCZY GO STERYLIZACJA OCHRONA –BRAK SZCZEPIONKI

HIV PRAWIE 13 TYS. ZAKAŻONYCH W POLSCE BRAK OBJAWÓCH CHOROBOWYCH OD ZAKAŻENIA DO ROZWOJU AIDS OBJAWY POJAWIAJĄ SIĘ PO 10-12 LATACH OD ZAKAŻENIA WRAŻLIWOŚĆ WIRUSA NISZCZY GO DEZYNFEKCJA, WYSOKA TEMPERATURA OCHRONA BRAK SZCZEPIONKI

PRZYPOMNIENIA STERYLIZACJA- NISZCZENIE WSZELKICH FORM MIKROORGANIZMÓW (WEGETATYWNYCH I PRZETRWALNIKOWYCH) AUTOKLAWOWANIE JEDNA Z FORM STERYLIOZACJI POLEGAJĄCA NA DZIAŁANIU PARY WODNEJ POD WYSOKIM CIŚNIENIEM. DEZYNFEKCJA- ODKAŻANIE NISZCZENIE FORM WEGETATYWNYCH MIKROORGANIZMÓW

WSKAZANIA DLA PRACOWNIKÓW SŁUŻBY ZDROWIA I SŁUŻB RATOWNICZYCH UŻYWANIE RĘKAWIC FARTUCHÓW, OKULARÓW, OCHRANIACZY TWARZY, DEZYNFEKOWANIE ODPADÓW PRZED ICH USUNIĘCIEM DEZYNFEKOWANIE NARZEDZI PRZED STERYLIZACJĄ

POSTĘPOWANIE PO EKSPOZYCJI MIEJSCE ZAKŁUCIA, SKALECZENIA MYĆ DUŻĄ ILOŚCIĄ WODY Z MYDŁEM BŁONY ŚLUZOWE PRZEPŁUKAĆ WIELOKROTNIE WODĄ LUB SOLĄ FIZJOLOGICZNĄ ( NIE SPIRYTUSEM) NIE WYCISKAĆ RANY NIE TAMOWAĆ KRAWAWIENIA !!!! PROFILAKTYKI HIV NIE STOSUJE SIĘ PO EKSPOZYCJI NA SKÓRĘ NIEUSZKODZONĄ!

cd ZGŁOSIĆ WYPADEK PRZEŁOŻONEMU I BHP WYKONAĆ BADANIA NA ZAK. HIV, HCV, HBV ZAŚ U OSÓB SZCZEPIONYCH NA WZWB OZNACZYĆ ANTY HBs POBRAĆ KREW OD OSOBY BĘDĄCEJ POTENCJALNYM ŹRÓDŁEM ZAKAŻENIA I WYKONAĆ BADANIA NA ZAK. HIV, HCV, HBV JEŚLI ŻRÓDŁO ZAKAŻENIA NIE JEST ZNANE WDROŻYĆ PROFILAKTYKĘ POEKSPOZYCYJNĄ U KOBIET POSZKODANYCH WYKONAĆ TEST CIĄŻOWY

OCENĘ EKSPOZYCJI WYKONUJE LAKARZ IZBY PRZYJĘĆ LEKARZ IZBY PRZYJĘĆ MOŻE SKONSULTOWAĆ PRZYPADEK Z LEKARZEM ZAJMUJĄCYM SIĘ TERAPIĄ HIV/AIDS W OCENIE EKSPOZYCJI NALEŻY WZIĄĆ POD UWAGĘ: RODZAJ ESKPOZYCJI, CZAS EKSPOZYCJI, ROZLEGŁOŚĆ EKSPOZYCJI.

TERAPIĘ LEKAMI ANTYWIRUSOWYMI NALEŻY ZASTOSOWAĆ JAK NAJSZYBCIEJ NAJLEPIEJ DO 2 H PO EKSPOZYCJI NIE DŁUŻEJ NIŻ DO 48 H PO EKSPOZYCJI POSTĘPOWANIE POEKSPOZYCYJNE PRZERYWA SIĘ GDY OKOLICZNOŚCI WSKAŻĄ, ŻE JEST ONO NIEUZASADNIONE.

PROFILAKTYKA POEKSPOZYCYJNA POLEGA NA: PODAWANIU LEKÓW ANTYRETROWIRUSOWYCH PRZEZ 28 DNI W SCHEMACIE PODSTWOWYM ( 2 LEKI) LUB ROZSZERZONYM (3 LEKI) DO MOMENTU WYKLUCZENIA ZAKAŻENIA LEKI inhibitor odwrotnej transkryptazy + inh.proteazy

MECHANIZM DZIAŁANIA LEKÓW

Do czasu wykluczenia zakażenia HIV należy: Przestrzegać zasad bezpieczniejszego seksu (prezerwatywy), utrzymać wstrzemięźliwość seksualną Nie oddawać krwi ( krwiodawstwo) Młode matki nie karmić piersią U osób leczonych ARV monitorować zdrowie ( morfologia, krwi, badać parametry działania wątroby, trzustki i nerek)

FINANSOWANIE LECZENIA POEKSPOZYCYJNEGO Zgodnie z ustawą o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych DZ.U. nr 234 poz 1570 z 2008 r. art. 41 finansowanie leczenia poekspozycyjnego należy do pracodawcy ( zleceniodawcy).

ZAKAŻENIA PACJENTÓW W PLACÓWKACH SŁUŻBY ZDROWIA ZAKAŻENIA PACJENTÓW HBV, HCV 60 % U DOROSŁYCH, 80% U DZIECI ZAKAŻENIA PACJENTÓW HIV ( SPORADYCZNE NA ŚWIECIE) ZAKAŻENIA NA ŚWIECIE PRAC SŁ ZDROWIA DO 2006 R ROKU 57 ZAKAŻENIA HIV PACJENTÓW W POLSCE BRAK

PUNKTY KONSULTACYJNO-DIAGNOSTYCZNE CEL POWSTANIA: UMOŻLIWIENIE DOSTĘPU DO BADAŃ I PORADNICTWA JAK NAJSZERSZEJ POPULACJI O RYZYKOWNYCH ZACHOWANIACH PROWADZENIE NAJSKUTECZNIEJSZEJ EDUKACJI DORADCA – PACJENT PKD ZAPEWNIENE OSOBOM, U KTÓRYCH WYKRYJE SIĘ ZAKAŻENIE JAK NAJWCZEŚNIEJSZEJ SPECJALISTYCZNEJ OPIEKI LEKARSKIEJ POZYSKANIE OD OSÓB PODDAJĄCYCH SIĘ TESTOWANIU WAŻNYCH INFORMACJI EPIDEMIOLOGICZNYCH ( drogi zakażenia, wiek, miejsce zamieszkania)

PUNKTY KONSULTACYJNO-DIAGNOSTYCZNE CEL POWSTANIA: UMOŻLIWIENIE DOSTĘPU DO BADAŃ I PORADNICTWA JAK NAJSZERSZEJ POPULACJI O RYZYKOWNYCH ZACHOWANIACH PROWADZENIE NAJSKUTECZNIEJSZEJ EDUKACJI DORADCA – PACJENT PKD ZAPEWNIENE OSOBOM, U KTÓRYCH WYKRYJE SIĘ ZAKAŻENIE JAK NAJWCZEŚNIEJSZEJ SPECJALISTYCZNEJ OPIEKI LEKARSKIEJ POZYSKANIE OD OSÓB PODDAJĄCYCH SIĘ TESTOWANIU WAŻNYCH INFORMACJI EPIDEMIOLOGICZNYCH ( drogi zakażenia, wiek, miejsce zamieszkania)

PUNKTY KONSULTACYJNO-DIAGNOSTYCZNE KORZYŚCI JAKIE OTRZYMUJE PACJENT: PORADĘ OTRZYMANĄ DYSKRETNIE I ANONIMOWO BEZPŁATNE BADANIA W KIERUNKU anty-HIV UŚWIADAMIA SOBIE WŁASNE RYZYKOWNE ZACHOWANIA ( często podejmuje decyzję o ich zmianie) WSPARCIE PSYCHICZNE SZCZEGÓLNIE WAŻNE PRZY STWIERDZENIU ZAKAŻENIA, ADRESY PRZYCHODNI DLA HIV+ MATERIAŁY EDUKACYJNE

DOSTĘP DO DIAGNOSTYKI W PKD OBECNIE W POLSCE MAMY 25 PUNKTÓW KONSULTACYJNO-DIAGNOSTYCZNYCH W KIERUNKU HIV. W WOJ. WARMIŃSKO-MAZURSKIM DZIAŁAJĄ 2 PKD W OLSZTYNIE I EŁKU.

PKD OLSZTYN Punkt Konsultacyjno-Diagnostyczny w kierunku HIV w WSSE Olsztyn Ul Żołnierska 16 Tel. 524-83-59 Dni i godziny pracy Wtorki i czwartki od 15 do 18.

PKD EŁK Punkt Konsultacyjno - Diagnostyczny przy Poradni Dermatologiczno - Wenerologicznej Szpitala Wojskowego w Ełku ul. Kościuszki 30 19-300 Ełk tel. 087-621-98-79 Dni i godziny pracy: poniedziałek, czwartek 16.00 - 17.30

HIV i AIDS w Polsce - dane od początku epidemii (1985 r HIV i AIDS w Polsce - dane od początku epidemii (1985 r.) do końca listopada 2009 roku 12 689 zakażonych ogółem co najmniej 5 507 zakażonych w związku z używaniem narkotyków ( 43%). 2 305 zachorowań na AIDS 1 025 chorych zmarło

Sytuacja epidemiologiczna w woj. warmińsko-mazurskim od 1989 do 31-03-2010 (zarejestrowanych przez WSSE Dział Epidemiologii) liczba osób żyjących z wirusem HIV (dodatnich, potwierdzonych): 443 w tym: liczba chorych na AIDS: 63 liczba zgonów z powodu AIDS: 17 zakażeni: w wyniku brania narkotyków dożylnych:150 osób( 34%) wg płci: mężczyźni - 353, kobiety - 90, wg miejsca zamieszkania: miasto - 307 osób, wieś - 23 osób, brak adresu - 113 osób.

Dynamika zakażeń HIV w woj. warmińsko-mazurskim w 2001 roku zgłoszono 36 nowych zakażeń HIV i 3 zachorowania na AIDS, w 2002 roku zgłoszono 36 nowych zakażeń HIV w 2003 roku zgłoszono 45 nowych zakażeń HIV i 2 zachorowania na AIDS, w 2004 roku zgłoszono 38 nowych zakażeń HIV, 2 zachorowania na AIDS i 1 zgon z powodu AIDS, w 2005 roku zgłoszono 32 nowych zakażeń HIV, 6 zachorowań na AIDS i 2 zgon z powodu AIDS. w 2006 roku zgłoszono 49 nowych zakażeń HIV, 7 zachorowań na AIDS i 1 zgon powodu AIDS. W 2007 roku zgłoszono 51 nowych zakażeń HIV i 12 zachorowań na AIDS. w 2008 roku zgłoszono 35 nowych zakażeń HIV i 11 zachorowań na AIDS W 2009 roku zgłoszono 29 zakażeń HIV i 9 zachorowań na AIDS

DYNAMIKA ZAKAŻEN HIV W LATACH 2001-2009 WARMIŃSKO-MAZURSKIE

ANALIZA ANKIET W MISIĄCU PAŹDZIERNIKU 2008 OSÓB ZGŁASZAJĄCYCH SIĘ NA BADANIA W KIERUNKU HIN W PKD OLSZTYN LICZBA PRZEBADANYCH OSÓB 65 ANALIZA WIEKU OSÓB ZGŁASZAJĄCYCH SIĘ NA BADANIA

PRZYCZYNA BADAŃ W KIERUNKU HIV: SEKS ( WSZYSTKIE TYPY KONTAKTÓW SEKSUALNYCH) INNE ; BÓJKI, WYPADEK, KONTAKTY ZE SŁ ZDROWIA, SKALECZENIE OPATRYWANIE RANY NIEZNANEJ OSOBIE, OBAWA ŻE WYNIK TESTUI LABORATORIUM JEST NIEPRAWIDŁOWY

ORIENTACJA SEKSUALNA OSÓB BADAJĄCYCH SIĘ W %

PRZYDATNE ADRESY I TELEFONY OGÓLNOPOLSKI CAŁODOBOWY TELEFON ZAUFANIA AIDS (0-22) 622-50-01 ZIELONA LINIA AIDS (0-22) 621-33-67. www.aids.gov.pl www.wsse.olsztyn.pl