ŚRODKI TRWAŁE Opracowanie dla LECZNICY III SEKTORA: Leszek Pałaszewski - Księgowy
Definicja środków trwałych Definicja środków trwałych funkcjonuje zarówno w prawie podatkowym jak i bilansowym. W polskim ustawodawstwie istnieją trzy akty prawne normujące pojęcia środka trwałego tj.: ustawa z 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawa z 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych ustawa z 29 września 1994r. o rachunkowości
Definicja środka trwałego w prawie bilansowym Środki trwałe to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności, dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki, z wyłączeniem aktywów posiadanych przez jednostkę w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych.
Środek trwały w prawie bilansowym Do środków trwałych zalicza się w szczególności: nieruchomości –w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego; maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy; ulepszenia w obcych środkach trwałych inwentarz żywy. Środki trwałe oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy. Ulepszenia (przebudowa, rozbudowa, modernizacja) w obcych środkach trwałych klasyfikowane są w odpowiednich grupowaniach KŚT, w zależności od środka trwałego, którego dotyczą.
Definicja środków trwałych w prawie podatkowym Środek trwały to składnik rzeczowych aktywów przedsiębiorstwa. Dany składnik aby mógł być uznany za środek trwały, równocześnie musi spełniać poniższe warunki: stanowić własność lub współwłasność podatnika, być nabytym lub wytworzonym we własnym zakresie, być kompletnym i zdatnym do użytku w dniu przyjęcia do używania, mieć przewidywany okres używania dłuższy niż rok, być wykorzystywanym przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddanym do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.
Różnice definicyjne środka trwałego W świetle prawa bilansowego do środków trwałych zaliczamy m.in.: prawo użytkowania wieczystego gruntu, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego. W świetle prawa podatkowego do środków trwałych zaliczamy m.in.: prawo użytkowania wieczystego gruntu, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego. - są to wartości niematerialne i prawne.
Różnice definicyjne środka trwałego Zgodnie z prawem bilansowym środkiem trwałym jest inwentarz żywy, przeznaczony przez czas dłuższy niż rok do wykorzystania na własne potrzeby jednostki - nie do uboju. Przepisy podatkowe inwentarz żywy traktują jak materiały.
Różnice definicyjne środka trwałego Ustawa o rachunkowości nie wymaga, aby środki trwałe stanowiły własność lub współwłasność podatnika . Ustawy podatkowe wymagają, aby środki trwałe stanowiły własność lub współwłasność podatnika.
Różnice definicyjne środka trwałego Prawo bilansowe wyłącza z grupy środków trwałych inwestycje długoterminowe. W świetle prawa podatkowego inwestycje długoterminowe są traktowane jak środki trwałe.
Różnice definicyjne środka trwałego Dla celów bilansowych umowa stanowi leasing finansowy: finansujący wartość przedmiotu umowy wykazuje w należnościach, część odsetkową opłaty leasingowej wykazuje jako przychód finansowy, korzystający , przedmiot umowy leasingu wykazuje jako składnik aktywów trwałych, a drugostronnie jako zobowiązanie wobec finansującego, dokonuje odpisów amortyzacyjnych , część odsetkową opłaty leasingowej wykazuje jako koszt finansowy Dla celów podatkowych umowa stanowi leasing operacyjny: finansujący przedmiot umowy ujmuje w ewidencji środków trwałych, dokonuje odpisów amortyzacyjnych według przepisów podatkowych, w przypadkach do opodatkowania wykazuje kwoty opłata leasingowych korzystający w kosztach uzyskania przychodu wykazuje kwoty opłat leasingowych
Różnice definicyjne środka trwałego W prawie bilansowym jednym z warunków zaliczenia obiektu do rocznego czasu używania. środków trwałych jest przekroczenie W ustawach podatkowych wymóg przekroczenia rocznego czasu używania nie odnosi się do: inwestycji w obcych środkach trwałych, budynków i budowli wybudowanych na cudzym gruncie, środków trwałych przejętych w leasing.
Różnice definicyjne środka trwałego Ustawa o rachunkowości nie ma regulacji w zakresie składników majątku o wartości początkowej 3500,00 PLN. Regulacje w zakresie składników majątku o wartości początkowej 3500,00 PLN.
Klasyfikacja Środków Trwałych W KŚT za podstawową jednostkę ewidencji przyjmuje się pojedyńczy element majątku trwałego spełniający określone funkcje w procesie wytwarzania wyrobów i świadczenia usług. Może być nim budynek, maszyna, pojazd mechaniczny itp. Nieliczne przypadki dopuszczają w ewidencji przyjęcie za pojedyńczy obiekt-obiektu zbiorczego, którym może być zespół przewodów rurociągowych lub zespół latarni jednego typu użytkowanych na terenie zakładu, ulicy, osiedla, zespoły komputerowe itp.
Klasyfikacja Środków Trwałych Środki trwałe ze względu na spełniane funkcje jakie pełnią w procesie wytwarzania lub w toku nieprodukcyjnego użytkowania wyróżniamy cztery zasadnicze zbiory: nieruchomości-obejmujące grunty, budynki, oraz inżynierii lądowej i wodnej, środki trwałe należące do tego zbioru zapewniają odpowiednie warunki do prowadzenia procesów produkcyjnych oraz działalności nieprodukcyjnej maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia - obejmujące środki trwałe, którymi oddziałuje się bezpośrednio na przedmioty pracy jak surowce, materiały środki transportu służące do przewozu osób lub transportu towarów inwentarz żywy.
Klasyfikacja Środków Trwałych Uwzględniając wyżej wymienione zasady podziału środków trwałych poniższa klasyfikacja wyodrębnia 10 grup środków trwałych: 0 grunty 1 budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego 2 obiekty inżynierii lądowej i wodnej 3 kotły i maszyny energetyczne 4 maszyny , urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania 5 maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne 6 urządzenia techniczne 7 środki transportu 8 narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, gdzie indziej niesklasyfikowane 9 inwentarz żywy
Przyjęcie środka trwałego Podatnik na podstawie przepisów ustawy o pdof nabyte składniki majątku o przewidywanym okresie użyteczności dłuższym niż rok, wykorzystywane na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą o wartości nie przekraczającej lub równej 3500, 00 zł, może: ująć w ewidencji środków trwałych w momencie oddania do używania i amortyzować według ustalonej stawki amortyzacyjnej od miesiąca następującego po miesiącu oddania do używania, ująć w ewidencji środków trwałych w momencie oddania do używania i zamortyzować jednorazowo w miesiącu oddania do używania lub w miesiącu następnym nie ujmować w ewidencji środków trwałych odnosząc ich wartość bezpośrednio w koszty. Składniki majątku o wartości początkowej przekraczającej 1500 zł, nieznane za środki trwałe należy ujmować w ewidencji wyposażenia. Środek trwały należy ująć w ewidencji środków trwałych najpóźniej w momencie przekazania do używania. W tym celu można sporządzić dowód księgowy OT-przyjęcie środka trwałego do używania.
Likwidacja środka trwałego Postawienie środka trwałego w stan likwidacji nie zawsze jest jednoznaczne z jego fizyczną likwidacją. Środek trwały przestaje być w jednostce używany, natomiast jego fizyczna likwidacja z różnych przyczyn następuje dopiero w terminie późniejszym . Likwidacja środka trwałego oznacza wycofanie środka trwałego z używania, które może być spowodowane: naturalnym zużyciem, zniszczeniem, niską opłacalnością dalszego używania, zmianą profilu działalności, zepsuciem i brakiem ekonomicznego uzasadnienia naprawy, wypadkami losowymi, jak np. pożar, powódź, kradzieżą. Środek trwały przestaje być w jednostce używany, zaś jego fizyczna likwidacja z różnych przyczyn następuje w terminie późniejszym.
Likwidacja środka trwałego Z likwidacją środka trwałego są związane następujące zdarzenia: przeznaczenie do likwidacji postawienie w stan likwidacji zakończenie likwidacji. Jednostka ponosi koszty związane z likwidacją środka trwałego, które ujmuje się w księgach rachunkowych jako pozostałe koszty operacyjne. Po postawieniu w stan likwidacji środka trwałego jednostka wystawia odpowiedni dokument wewnętrzny LT- Likwidacja środka trwałego. Udokumentowanie fizycznej likwidacji potwierdza się protokołem likwidacyjnym.
Likwidacja środka trwałego Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 6 updop, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeśli utraciły one przydatność na skutek zmiany rodzaju działalności . Natomiast straty powstałe z innych przyczyn, co do zasady mogą stanowić koszt uzyskania przychodów.
Sprzedaż środka trwałego Sprzedaż środka trwałego różni się tym od likwidacji, że przedsiębiorstwo uzyskuje przychód z tytułu jego zbycia. Środek trwały, który przestał być wykorzystywany przez przedsiębiorstwo, zależnie od jego stanu może być sprzedany lub złomowany albo w inny sposób likwidowany. Spółka pozbywając się środka trwałego musi usunąć go z ewidencji środków trwałych. Sprzedaż środka trwałego księgowana jest tak samo jak likwidacja środka trwałego, z tą różnicą iż oprócz kosztu likwidacji spółka wykazuje również przychód ze sprzedaży.
Amortyzacja to proces utraty wartości majątku trwałego, wywołany jego zużyciem fizycznym, powstałym w skutek eksploatacji oraz ekonomicznym, będącym wynikiem postępu technicznego, związanego z możliwością uzyskania na rynku np. maszyn, urządzeń bardziej wydajnych, tańszych w eksploatacji, pozwalających uzyskać produkty lepszej jakości. Utrata wartości jest przenoszona na wartość produktów wytworzonych przy wykorzystaniu amortyzowanego majątku trwałego.
Amortyzacji podlegają: Amortyzacja Amortyzacji podlegają: środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, inwestycje w obcych środkach trwałych, budynki i budowle na cudzym gruncie inne składniki majątku nie stanowiące własności podatnika, ale spełniające przesłanki do uważania ich za środki trwałe, o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok, wykorzystywane na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy dzierżawy, najmu lub leasingu.
Amortyzacja Amortyzacja rozpoczyna się nie wcześniej niż po przyjęciu do używania (wg prawa bilansowego), w miesiącu następującym po miesiącu wpisania do ewidencji (wg prawa podatkowego), zakończenie w momencie zrównania się odpisów z wartością początkową lub postawieniem w stan likwidacji, sprzedaży, stwierdzenia niedoboru.
Amortyzacja Amortyzacji nie podlegają: grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokale mieszkalne służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu dzieła sztuki i eksponaty muzealne, składniki majątku, które nie są używane na skutek zaprzestania działalności, w której te składniki używane; w tym przypadku składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaprzestano tej działalności. Powyższe składniki majątku są środkami trwałymi tzn. należy je ujawnić w ewidencji środków trwałych, jednak nie podlegają amortyzacji, czyli nie należy odliczać żadnych odpisów amortyzacyjnych dla celów podatkowych. Wydatki na ich zakup mogą stanowić jednak koszt uzyskania przychodów.
Metody amortyzacji liniowa degresywna progresywna naturalna
Metoda liniowa i degresywna Metoda liniowa- (inaczej równomierna lub proporcjonalna ) polega na odpisywaniu stałej raty (np. co miesiąc) takiego samego odsetka wartości środka trwałego. Oparta jest na założeniu, że zużycie środka trwałego i utrata jego wartości jest taka sama w każdym okresie. Metoda degresywna- to metoda malejących odpisów amortyzacyjnych, ma tu zastosowanie odpowiedni współczynnik podwyższający. Oparta jest na założeniu, że zużycie środka trwałego, a zwłaszcza jego zmniejszenie jego wartości następuje w początkowym okresie jego używania szybciej niż w następnych okresach.
Metoda progresywna i naturalna Metoda progresywna- to metoda rosnących odpisów amortyzacyjnych. Oparta jest na założeniu, że wraz z upływem czasu zużycie środka trwałego i utrata jego wartości następuje coraz szybciej. Metoda naturalna- okresowy odpis amortyzacyjny w tej metodzie szacuje się przez porównanie wykorzystania amortyzowanego składnika majątku z określoną przez producenta maksymalną zdolnością produkcyjną w ciągu całego okresu życia.
Stawki amortyzacyjne Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych znajduje się w załączniku do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wykaz zawiera podstawowe stawki amortyzacji stosowane w różnych metodach amortyzacji. Przewidziano w nim następujące stawki amortyzacyjne: 1,5% dla budynków mieszkalnych i lokali mieszkalnych, 2,5% dla budynków niemieszklanych i lokali niemieszkalnych, 4,5% dla podziemnych garaży i zadaszonych parkingów oraz budynków kontroli ruchu powietrznego, zbiorników, silosów oraz magazynów podziemnych, zbiorników i komór podziemnych, 10% dla kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m3, domków kempingowych, budynków zastępczych, trwale związanych z gruntem
Stawki indywidualne Indywidualne stawki amortyzacyjne mogą być zastosowane przy amortyzacji środków trwałych, które: są wprowadzone po raz pierwszy do ewidencji danego podatnika spełniają definicję środka trwałego ulepszonego lub używanego określoną w art. 22 j. ust. 2 updof i art.. 16j ust. 2 updop. W odniesieniu do nieruchomości niematerialnych, gdzie stawka wynosi 2,5% wg wykazu podatnicy mogą przyjąć indywidualną stawkę amortyzacyjną tylko dla używanych środków trwałych.
Stawka indywidualna Minimalny okres amortyzacji dla nieruchomości niemieszkalnych nie może być krótszy niż 10 lat. Okres amortyzacji oblicza się, odejmując od 40 pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika. Pozostałe budynki (przede wszystkim mieszkalne, dla których podstawowa stawka amortyzacyjna wynosi 1,5%) używanych na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej, minimalny okres amortyzacji wynosi dziesięć lat. Są jednak dwa wyjątki: trwale związane z gruntem budynki handlowo-usługowe wymienione w rodzaju 103 KŚT i inne budynki niemieszkalne wymienione w rodzaju 109 tej klasyfikacji, trwale związane z gruntem, kioski towarowe o kubaturze poniżej 500 m3, domki kempingowe i budynki zastępcze. Wskazane składniki majątku mogą być amortyzowane przez okres nie krótszy niż trzy lata.
Jednorazowa amortyzacja Amortyzacja jednorazowa jest to pomoc de minimis udzielana małym podatnikom i nowym przedsiębiorcom. Małym podatnikiem w 2011 roku jest przedsiębiorca, którego wartość przychodu ze sprzedaży (z VAT) w 2010 roku nie przekroczyła 4 736 000 zł. Mali podatnicy, którzy rozpoczęli działalność mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środka trwałego zaliczonego do grup 3-8 KŚT ( z wyłączeniem aut osobowych). Odpisów dokonuje się w roku podatkowym, w którym zostały one wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych do wysokości nie przekraczającej kwoty 50 tyś euro czyli 197 tyś zł.
Brak praw do amortyzacji wstecz !!! Amortyzacja Brak praw do amortyzacji wstecz !!!