Synteza i właściwości monoftalocyjanin Eu(III), Er(III) i Lu(III) z różnymi ligandami aksjalnymi Y. Gerasymchuk1, V. Chernii2, L. Tomachynski2, P. Gawryszewska3, J. Legendziewicz3, St. Radzki1 1Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Chemii, Lublin, Polska 2Instytut Chemii Ogólnej i Nieorganicznej im. V. I. Vernadskiego NAN Ukrainy, Kijów, Ukraina. 3Uniwersytet Wrocławski, Wydział Chemii, Wrocław, Polska
Ftalocyjaninowe kompleksy lantanowców Od 50 lat ftalocyjaniny są wykorzystywane w przemysłu jako pigmenty i barwniki, a także w innych dziedzinach techniki ze względu na ich katalityczne i fotoprzewodnikowe właściwości. Szczególne zainteresowanie ftalocyjaninowymi kompleksami lantanowców jest wynikiem tego, że te kompleksy (tak bis-fatlocyjaninowe, jak również i monoftalocyjaninowe) wykazują właściwości elektrochromowe, charakteryzują się wewnętrzną półprzewodnikową wydajnością, a także są atrakcyjnymi kandydatami do zastosowania w optyce nieliniowej. Liczne zastosowania ftalocyjanin lantanowców w inżynierii materiałowej wynikają z ich ciekawych właściwości fizycznych, takich jak duża odporność termiczna, chemiczna i fotochemiczna. Ponadto ftalocyjaniny mogą być stosunkowo łatwo otrzymane w postaci cienkich warstw, tak zwanych warstw LB (Langmir-Blodgett). Celem obecnej pracy była synteza i zbadanie właściwości spektralnych i fotochemicznych monoftalocyjanin niektórych lantanowców zawierających ligandy aksjalne, konieczne do kompensacji ładunku trójwartościowego lantanowca. Zbadano mechanizmy syntezy oraz zarejestrowano widma absorpcji, wzbudzenia i emisji kompleksów, w których ligandami aksjalnymi były -diketony (acetyloacetonian(acac), 6,6,7,7,8,8,8-heptafluoro-2,2-dimetylo-3,5-octadienon(fod), 4,4,4,-trifluoro-1-fenylo-butanedienon(btfa)) w porównaniu z analogicznymi kompleksami gdzie rolę ligandu aksjalnego pełnią stosunkowo proste grupy takie jak chlorki czy octany.
Wzory molekularne badanych kompleksów PcM(III)Cl M= Er, Lu PcM(III)(ac) M= Lu, Eu PcM(III)(acac) M= Lu, Eu PcLu(III)(btfa) PcEu(III)(fod)
Ogólny schemat reakcji syntezy kompleksów Wolna ftalocyjanina pod wpływem zasady przechodzi do dianionu W wyniku oddziaływania dianionu fatlocyjaniny z trzychlorkiem metalu tworzy się chlorek metaloftalocyjaniny, a przy reakcji z tris-β-diketonatem metalu otrzymujemy diketonat metalofatlocyjaniny
Widma absorpcji kompleksów
Widma absorpcji kompleksów
Widma wzbudzenia fluorescencji
Widma wzbudzenia fluorescencji
Widma emisji kompleksów
Widma emisji kompleksów