NAPRAWIENIE SZKODY, ZASADY I REŻIMY ODPOWIEDZIALNOŚCI, SZKODA, ZWIĄZEK PRZYCZYNOWY, ŚWIADCZENIE ODSZKODOWAWCZE

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ODSZKODOWAWCZA cecha charakterystyczna: świadczenie odszkodowawcze wierzycielem uprawnionym do świadczenia odszkodowawczego jest poszkodowany, a dłużnikiem podmiot odpowiedzialny; więź łącząca te podmioty ma charakter względny

Trzy przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej: 1) zdarzenie, z którym system prawny wiąże na określonych zasadach obowiązek naprawienia szkody 2) szkoda 3) związek przyczynowy między zdarzeniem a szkodą

ZASADY ODPOWIEDZIALNOŚCI 1) zasada winy 2) zasada ryzyka 3) zasada słuszności 4) zasada bezprawności 5) zasada odpowiedzialności absolutnej

REŻIMY ODPOWIEDZIALNOŚCI TO MIĘDZY INNYMI: 1) odpowiedzialność ex contractu 2) odpowiedzialność ex delicto

brak definicji ustawowej SZKODA brak definicji ustawowej szkoda na mieniu i na osobie szkoda majątkowa i niemajątkowa (krzywda) Rodzaje szkody majątkowej: (art. 361 § 2 k.c.) 1) strata – damnum emergens 2) utracone korzyści – lucrum cessans

obowiązek odszkodowawczy może odnosić się do: 1) ujemnego interesu umownego – szkoda związana z niedojściem umowy do skutku 2) dodatniego interesu umownego – w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania zawartej już umowy

Określenie wysokości poniesionej szkody metoda dyferencjacyjna (różnicowa) zaliczenie uzyskanych korzyści – compensatio lucri cum damno ciężar dowodu istnienia szkody spoczywa na poszkodowanym (art. 6 k.c.) art. 322 k.p.c.

ZWIĄZEK PRZYCZYNOWY   między zdarzeniem, za które ktoś ponosi odpowiedzialność a szkodą (skrót myślowy) 2 funkcje związku przyczynowego: 1) jest przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej (art. 361 § 1 k.c.) 2) wpływa na określenie wysokości należnego odszkodowania

Teoria adekwatnego związku przyczynowego (normalnego, typowego): J. von Kries zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (art. 361 § 1 k.c.) procedura dwuetapowa: 1) test warunku koniecznego – conditio sine qua non 2) należy zbadać, czy dane następstwo ma cechę „normalności”

Wyjątki od teorii adekwatnego związku przyczynowego: casus mixtus - odpowiedzialność nie tylko za normalne następstwa zachowania, ale także za skutki przypadku, które nie wystąpiłyby, gdyby zobowiązany zachował się zgodnie z treścią zobowiązania czasem ustawa nie odwołuje się do żadnych powiązań kauzalnych, tylko określa je dowolnie (tzw. związki normatywne)

ŚWIADCZENIE ODSZKODOWAWCZE   Funkcje odszkodowania: 1) kompensacyjna – wyrównanie szkody 2) represyjna – zadanie dolegliwości 3) prewencyjno-wychowawcza – oddziaływanie na sprawcę i na społeczeństwo

w razie przyczynienia się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody obowiązek odszkodowawczy ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron (art. 362 k.c.) możliwość obniżenia odszkodowania na podstawie art. 440 k.c.

Sposób naprawienia szkody (art. 363 § 1 k.c.) funkcja kompensacyjna odszkodowania - prawo wyboru przysługuje poszkodowanemu: przywrócenie stanu poprzedniego (tzw. restytucja naturalna) albo zapłata odpowiedniej sumy pieniężnej Prawo wyboru jest ograniczone - odszkodowanie pieniężne, jeżeli: 1) przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe 2) gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty

jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili (art. 363 § 2 k.c.) miernik obiektywny; nie ma znaczenia pretium affectionis należy uwzględniać pretium singulare