P RACA Z GRUPĄ JAKO ELEMENT PSYCHOTERAPII UZALEŻNIEŃ

HISTORIA ROZWOJU PSYCHOTERAPII GRUPOWEJ HISTORIA ROZWOJU PSYCHOTERAPII GRUPOWEJ wykorzystywanie zjawiska „ tłumu” przez starożytnych, grupowe wzmocnienie hipnozy- Messmer – 18 wiek, grupy samopomocowe lata 30 XX w, psychoterapia grupowa zaburzeń emocjonalnych – II wojna światowa, ruch treningowy i rozwój psychoterapii grupowej w psychiatrii lata 60 te XX w do dzisiaj – specjalizacja i adaptacja do poszczególnych teorii i szkół psychoterapeutycznych

RODZAJE GRUP W PSYCHOTERAPII UZALEŻNIEŃRODZAJE GRUP W PSYCHOTERAPII UZALEŻNIEŃ Grupy samopomocowe Grupy wsparcia Grupy zadaniowe Grupy warsztatowe Grupy edukacyjne Grupy terapeutyczne

R ODZAJE I TYPY GRUP W ZALEŻNOŚCI OD ICH ORGANIZACJI I ZAKŁADANYCH CELÓW TERAPEUTYCZNYCH otwarte zamknięte półotwarte - (najpierw okres funkcjonowania i nabór do grupy potem zamknięcie i głębsza praca.) grupy dla osób uzależnionych, współuzależnionych, DDA, uzależnionych z „podwójną diagnozą” – inne...?

K ONTRAKT GRUPOWY JAKO JEDEN Z NAJWAŻNIEJSZYCH ELEMENTÓW WARUNKUJĄCYCH EFEKTYWNOŚĆ TERAPII GRUPOWEJ W KONTEKŚCIE PSYCHOTERAPII UZALEŻNIEŃ przygotowanie pacjenta do uczestnictwa w grupie warunki kontraktu dla poszczególnych rodzajów grup sposoby i możliwości egzekwowania jednoznaczność w reagowaniu na naruszenie kontraktu ale elastyczność w egzekwowaniu w zależności od celów terapeutycznych i treści kontraktu „symetryczność” kontraktu – obowiązki i prawa kontrakt „dla terapeuty”

P ROCES GRUPOWY W GRUPACH PROWADZONYCH W PSYCHOTERAPII UZALEŻNIEŃ :- ODPOWIEDNIK RELACJI TERAPEUTYCZNEJ W KONTAKCIE INDYWIDUALNYM elementy procesu grupowego (proces grupowy to dające się wyodrębnić naturalne fazy rozwoju grupy obejmujące: kształtowanie norm, spójność grupy, współpracę i rozwiązywanie konfliktów, role grupowe, zasady komunikacji) etapy procesu grupowego (etap początkowy, przejściowy, pracy konstruktywnej, kończenia grupy) wskaźniki poszczególnych etapów procesu grupowego możliwość realizacji celów terapeutycznych w zależności od uwzględniania specyfiki procesu grupowego.

C ECHY OSOBOWOŚCIOWE I UMIEJĘTNOŚCI TERAPEUTY GRUPOWEGO odwaga – nie brawuragotowość do modelowaniaobecność (emocjonalna i poznawcza)otwartośćtroska ( zainteresowanie dobrem innych)brak postawy obronnej(jako mechanizmu)wytrzymałość i odporność (siła destrukcji grupy –proces)samoświadomość poczucie humoru(autoironia)twórczość – pomysłowość zaangażowanie osobiste – gotowośćodwaga – nie brawuragotowość do modelowaniaobecność (emocjonalna i poznawcza)otwartośćtroska ( zainteresowanie dobrem innych)brak postawy obronnej(jako mechanizmu)wytrzymałość i odporność (siła destrukcji grupy –proces)samoświadomość poczucie humoru(autoironia)twórczość – pomysłowość zaangażowanie osobiste – gotowość

„N ARZĘDZIA ” TERAPEUTY GRUPOWEGO własne doświadczenie życiowe i wyszkolenie zawodowe aktywne słuchanie odzwierciedlanie klaryfikacja podsumowywanie – znajdowanie wspólnych mianowników wspomaganie – facylitacja, torowanie konstruktywnych procesów i zmian empatia interpretowanie – możliwe do przyjęcia przez grupę konfrontowanie

„N ARZĘDZIA ” TERAPEUTY GRUPOWEGO C.D. wspieranie identyfikacja i blokowanie niepożądanych zachowań diagnozowanie modelowanie naprowadzanie inicjowanie ewaluacja – umiejętność wnioskowania na podstawie zmian w grupie i u poszczególnych uczestników kończenie – jednoznaczność i dyscyplina czasowa.

Transfer umiejętności z grupy na sytuację życiową pacjentów w kontekście psychoterapii uzależnień – kończenie terapii – planowanie zmiany! Problemy etyczne w psychoterapii grupowej. Koterapia – zalety i potencjalne problemy. Higiena psychiczna i przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu (także tutaj grupa wzmacnia proces), rola zebrań klinicznych, omawiania sesji grupowych i superwizji grup.