Układ słoneczny

Menu Układ geocentryczny Układ heliocentryczny Prawa Keplera Budowa układu słonecznego Merkury Wenus Ziemia Mars Jowisz Saturn Uran Neptun

Układ geocentryczny Układ geocentryczny przedstawia strukturę wszechświata w ten sposób, że Ziemia spoczywa nieruchomo w jego środku, a planety, księżyce i gwiazdy krążą po orbitach wokół niej. Teoria geocentryczna oparta była na pismach Ptolemeusza (ok 90-163 r. n.e.) i przyjmowano ją powszechnie aż do XVII wieku. MENU

Układ heliocentryczny Układ heliocentryczny to model Układu Słonecznego, w którym planety krążą po orbitach wokół Słońca. Po raz pierwszy przedstawiona przez Mikołaja Kopernika (1474-1543) w jego pracy De revolutionibus orbiurn coelestium (O obrotach ciał niebieskich); teoria ta przeczyła modelowi geocentrycznemu, w którym Słońce i planety obracają się wokół Ziemi MENU

Prawa Keplera I Prawo Keplera Planety krążą po torach eliptycznych, a w jednym z ognisk elipsy znajduje się słońce. II Prawo Keplera Promień wodzący planety w jednakowych odstępach czasu zakreśla jednakowe pole powierzchni. III Prawo Keplera Kwadrat okresu obiegu planety jest proporcjonalny do trzeciej potęgi średniej odległości między słońcem a planetą. T – Okres obiegu planety r – średnia odległość między słońcem, a planetą MENU

Budowa układu słonecznego W skład Układu Słonecznego wchodzi Słońce oraz ciała niebieskie, utrzymywane siłą grawitacji Słońca. Należą do nich planety z księżycami, międzyplanetarne obłoki gazu i pyłu oraz planetoidy, komety i meteoroidy. 1) wewnętrzne - Merkury - Wenus - Ziemia - Mars 2) zewnętrzne - Jowisz - Saturn - Uran - Neptun MENU

Merkury MERKURY jest planetą, która leży najbliżej Słońca. Odznacza się dużą gęstością, przy czym 80% jego masy przypada na żelazne jądro. Powierzchnię pokrywają kratery i strome skarpy skalne, które utworzyły się w przeszłości, gdy jądro planety ochładzało się i kurczyło, powodując naprężenia skorupy. Merkury pozbawiony jest prawie całkowicie atmosfery, gdyż zbyt słaba grawitacja nie jest wstanie jej utrzymać Krążąc tak blisko Słońca i nie posiadając atmosfery, która zachowałaby ciepło w nocy, Merkury odznacza się dużymi wahaniami temperatury na powierzchni. Od -180 do 430 stopni C MENU

Wenus Wenus, druga planeta od Słońca, jest skalnym globem, otulonym gęstymi chmurami, które odbijają większość światła słonecznego, przez co Wenus jest najjaśniejszym ciałem na niebie po Słońcu i Księżycu. Jest na niej gorąco i duszno Temperatury powierzchniowe dochodzą do 480 °C, a ciśnienie atmosferyczne 90 razy przewyższa ciśnienie ziemskie. Żółtawy kolor chmur pochodzi od kwasu siarkowego. Jego zawartość ulega jednak znacznym zmianom, co nasuwa mysi, że na Wenus występują czynne wulkany. MENU

Ziemia ZIEMIA jest trzecią planetą od Słońca największą z 4 planet wewnętrznych. Pod względem budowy przypomina inne planety tej grupy Metaliczne, stałe jądro otoczone jest przez jądro zewnętrzne z metalu płynnego, po którymi następują warstwy płynnych, półpłynnych i stałych skał. Natomiast warunki na powierzchniach tych planet różnią się diametralnie, tylko na Ziemi występuje woda w stanie płynnym, bogata w tlen atmosfera oraz inne warunki sprzyjające życiu. Trwająca od 4 -5 miliarda lat ewolucja Ziemi zachodzi nadal, zarówno w sposób naturalny, jak i w wyniku działań człowieka MENU

Mars MARS czwarta planeta od Słońca pod wieloma względami przypomina Ziemię. Doba marsjańska jest tylko nieznacznie dłuższa od ziemskiej. Podobnie zmieniają się pory roku jakkolwiek rok jest dwa razy dłuższy Występują tu chmury, wulkany, wąwozy, góry, pustynie i wykazujące sezonową zmienność, białe czapy polarne Mars jest jednak suchy i zimny. Jego powierzchnię pokrywają odłamki skał oraz czerwonawy pył, a rozpędzona atmosfera jest trująca dla człowieka MENU

Jowisz JOWISZ, piąta planeta od Słońca jest pierwszą z czterech gazowych planet olbrzymów. Ma największe rozmiary i masę wśród planet Układu Słonecznego jego objętość jest 1300 razy większa od objętości Ziemi, a masa przewyższa dwuipółkrotnie łączną masę pozostałych planet. Chmury Jowisza składają się głównie z wodoru i helu. Wnętrze planety zaczyna się na głębokości 1000 km, gdzie wodór przechodzi w stan ciekły. Jeszcze głębiej tworzy się wodór metaliczny. W centrum Jowisza znajduje się jądro o temperaturze około 35 000 °C MENU

Saturn SATURN jest szóstą planetą od Słońca drugą z czterech gazowych planet – olbrzymów. Posiada co najmniej 20 księżyców i imponujący układ pierścieni. Bardzo szybka, podobnie jak u innych planet tej grupy, rotacja Saturna powoduje wybrzuszenie obszarów równikowych oraz ułożenie rozmytych żółtawych chmur w poziome, równolegle do równika pasma. Saturn to jedyna planeta o średniej gęstości mniejszej od gęstości wody Z tego powodu jego masa nie przekracza jednej trzeciej masy Jowisza, mimo iż średnice obu planet niewiele się różnią MENU

Uran URAN siódma planeta od Słońca, jest trzecią z czterech gazowych planet-olbrzymów. Jej kamienne jądro otacza płaszcz gazowo-jodowy. Wokół płaszcza rozciąga się atmosfera zawierająca metan, który nadaje Uranowi niebiesko-zieloną barwę. Ze względu na usytuowanie planety w zewnętrznych rejonach Układu Słonecznego, temperatura górnej powierzchni chmur wynosi ledwie -210 °C. Uran posiada 15 księżyców i układ pierścieni, ale na samej planecie nie dostrzeżono nic godnego uwagi. Sonda Voyager przelatując obok Urana w 1986 roku sfotografowała tylko kilka chmur metanowych. MENU

Neptun NEPTUN jest ósmą planetą od Słońca, czwartą z gazowych planet-olbrzymów. Wielkością i budową przypomina swego sąsiada- Urana. Jaskrawo błękitny kolor jego atmosfery pochodzi od metanu. Na Neptunie wieją najszybsze wichry Układu Słonecznego - ich prędkość dochodzi do 2200km/godz. W warstwie chmur występuje kilka formacji, z których najwyraźniejsza jest Wielka Ciemna Plama, olbrzymi huragan wielkości Ziemi. Pod pokrywą chmur znajduje się płaszcz lodowo-gazowy oraz niewielkie skalne jądro. MENU