SZARE SZEREGI

Historia Szarych Szeregów Szare Szeregi zostały utworzone na zjeździe Naczelnej Rady Harcerskiej w dniu 27 września 1939 roku. Pierwszym dowódcą organizacji został Florian Marciniak, a po jego aresztowaniu funkcję tę przejął Stanisław Broniewski „Orsza”. Po upadku powstania warszawskiego naczelnym dowódcą został Leon Marszałek, który kierował „Szarymi Szeregami” aż do chwili rozwiązania w dniu 18 stycznia 1945 roku. Organizacja współpracowała z Delegaturą Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj oraz Komendą Główną Armii Krajowej. W swej strukturze zachowała przedwojenny podział ZHP, lecz poszczególne oddziały występowały pod kryptonimami: chorągwie jako ule, hufce – roje, drużyny – rodziny, a zastępy – pszczoły. Na czele stał Naczelnik z Główną Kwaterą, określaną mianem Pasieki.

Początkowo do Szarych Szeregów mogła należeć młodzież powyżej siedemnastego roku życia. Jednak ze względu na duże zainteresowanie i konieczność zaopiekowania się młodszymi, organizacja została podzielona na trzy grupy wiekowe: „Zawiszę”, „Bojowe Szkoły” i „Grupy Szturmowe”. Do „Zawiszy” należeli najmłodsi chłopcy w wieku 12 – 14 lat, którzy nie brali bezpośredniego udziału w walce, przygotowując się do pełnienia służby pomocniczej. Przede wszystkim byli szkoleni w zakresie łączności i ratownictwa. Do ich obowiązków należało również uczęszczanie na tajne komplety, które miały na celu przygotowanie ich do odbudowy Polski po zakończeniu wojny. „Bojowe Szkoły” zrzeszały w swych szeregach młodzież w wieku 15 – 17 lat. Harcerze z „BS” kierowani byli do służby w małym sabotażu, gdzie przeprowadzali akcje propagandowe skierowane do ludności polskiej. Chłopcy odbywali szkolenia wojskowe, a po ukończeniu siedemnastego roku życia otrzymywali przydział do jednostek Armii Krajowej. Z kolei do „Grup Szturmowych” przechodzili chłopcy powyżej siedemnastego roku życia. „GS” podporządkowane były Kierownictwu Dywersji Armii Krajowej („Kedywowi”) i pełniły służbę zbrojną w dywersji. Harcerze uczestniczyli w licznych akcjach zbrojnych, a czasami walczyli w oddziałach partyzanckich. Przechodzili także szkolenia w szkołach podchorążych oraz szkolenia na niższych dowódców. Chłopcy z „Grup Szturmowych” kończyli naukę szkolną i uczęszczali na tajne studia wyższe, a także organizowali kółka samokształceniowe.

Olga i Andrzej Małkowscy - twórcy harcerstwa polskiego Obydwoje urodzili się w tym samym, 1888 roku. Olga Drahonowska - przyszła żona Andrzeja Małkowskiego, 1 września w Krzeszowicach, on z kolei 31 października w Trębkach koło Kutna. Olga od dziecka wychowywana była w domu rodzinnym w kulcie patriotyzmu i umiłowania ziemi rodzinnej. Już w wieku 11 lat, jak opisała później w tygodniku dla młodzieży "Iskry", stworzyła z synów fornali, chłopców ogrodowych i pastuchów wiejskich liczący 24 osoby Zastęp Rycerzy Białego Orła, który miał na celu "zdobyć niepodległość Polski". Ten fakt świadczy o tym, jakie ideały od najmłodszych lat jej przyświecały. W młodości wykazywała duże uzdolnienia artystyczne. Po maturze wstąpiła na Uniwersytet im. Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie rozpoczęła studia biologiczne. Po dwóch latach jednak je zawiesiła, wstępując do Konserwatorium Muzycznego we Lwowie do klasy pianistyki, którą ukończyła w 1910 roku. Jednak nie tylko muzyka ją interesowała. Pasjonowała się także rzeźbą, poezją, sportem, będąc równocześnie instruktorką wychowania fizycznego w Polskim Towarzystwie Gimnastycznym "Sokół". Działała również w organizacji wychowania narodowego "Eleusis", gdzie poznała Andrzeja Małkowskiego, a później w organizacji niepodległościowej "Zarzewie". W tej drugiej poznała tajniki służby wojskowej i zdobyła szybko stopień porucznika Polskich Drużyn Strzeleckich.

 Olga i Andrzej Małkowscy

Członkowie Szarych Szeregów „Rudy” – Jan Bytnar „Zośka” – Tadeusz Zawadzki „Orsza” – Stanisław Broniewski „Alek” – Aleksy Dawidowski

Członkowie Szarych Szeregów Zośka” – Tadeusz Zawadzki „Rudy” – Jan Bytnar Orsza” – Stanisław Broniewski „Alek” – Aleksy Dawidowski

J A N   B Y T N A R  ”R U D Y” Rudy, bo taki był pseudonim Janka, urodził się 6 maja 1921. Dorastając w dobrej rodzinie, uczony był miłości do ojczyzny i wiary w nią. Jednak Janek nie był sam w swych dążeniach. Zgromadził wokół siebie tłumy, które go słuchały. Majsterkowicz, wspaniały technik, doskonały strateg. Syn ludzi wykształconych. Syn Polski Niepodległej. Posłuchajcie opowieści o mężnym człowieku, który wraz z przyjaciółmi stworzył coś, co dla Polski było wybawieniem. Stworzył prawdziwą armię ludzi godnych poświęceń. Rudy pragnął, by nie tylko Polska, ale Europa wyzwoliły się z ramion zaciskających kontynent kleszczy. Wszyscy należymy przecież do jednego Narodu Europy. Niektórzy pomyśleli zapewne, po co odwoływać się do przeszłości? Otóż właśnie tam kryje się ideał człowieka, który po zjednoczeniu kształtującej się Europy mógłby zaradzić wielu problemom. Od Rudego każdy człowiek mieszkający na naszym kontynencie powinien przejąć takie cechy jak odwaga, miłość do Ojczyzny, pomysłowość w dążeniu do celu, zjednywanie sobie ludzi. Nie pieniędzmi, czy kuszącymi darami, ale własną szczerą osobowością. Ta właśnie cechowała Janka Bytnara. Odwaga - to była część jego duszy, która nie bała się mówić, gdy było to potrzebne i milczała, jeśli mogła uratować bliskich, jeśli mogła uratować ludzkość! Torturowany i katowany przez gestapo nie zdradził przyjaciół. Nie podał ich nazwisk. Cenił przyjaciół bardziej niż własne życie. Czy i my potrafilibyśmy dziś tego dokonać? W świecie przemocy potrafilibyśmy pomóc katowanej przyjaciółce, czy może opanowałby nas strach przed utratą zdrowia lub życia. On poświęcił życie dla przyjaciół, rodaków i Europejczyków.

T A D E U S Z Z A W A D Z K I „ZOŚKA „ Nasz bohater urodził się 24 stycznia 1921 w Warszawie. Tadek był spokojny, wrażliwy, przywiązany do domu, do matki - ją kochał ponad wszystko. Zapytacie zapewne, dlaczego więc porwał się w wir działań antywojennych, przynoszących jego domowi zagładę? Odpowiedź jest prosta... Tadeusz, a raczej Zośka, bo tak go nazywali przyjaciele miłość do ojczyzny miał zawartą w genach. Otóż rodzice Zośki także działali w tajnych organizacjach spiskowych... powiadają, że niedaleko pada jabłko od jabłoni. Jego pseudonim bojowy to Kotwicki. Dlaczego? Wiąże się to z pewnym wydarzeniem. Zośka bowiem namalował największą ilość kotwic w miejscach obleganych przez gestapowców i odziały SS. Zginął śmiercią godną żołnierza w akcji w Sieczychach. Tadeusz sprawił, że możemy na nowo przeżywać historię wspaniałych ludzi. Czego więc Europejczyk powinien nauczyć się od Zośki? Skromności i wyciszenia, opanowania i zapału w dążeniu do słusznej sprawy. Szanowania rodziców, brania z nich przykładu. Ale przede wszystkim oddania się służbie i miłości do przyjaciela. Pragniemy, aby na wzór Zośki każdy Europejczyk potrafił sobie uzmysłowić jak ważną rzeczą jest przyjaźń, oddanie i poświęcenie dla bliskiej osoby. Niech od dziś obywatele naszego wspaniałego kontynentu zapamiętają na zawsze historię Tadeusza i niech dołożą wszelkich starań, aby ich przyjaźń była tak nieskazitelnie czysta i piękna jak przyjaźń Zośki i Rudego. Starajmy się ratować życie niewinnych ludzi, a w szczególności dzieci. .

S T A N I S Ł A W B R O N I E W S K I „ O R S Z A „ Druh Stanisław Broniewski urodził się w 1915 roku w Warszawie. Harcerzem został w wieku lat 13, wstąpiwszy do 3.Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. ks. Józefa Poniatowskiego. „ Orsza" był człowiekiem bardzo honorowym i zgodnie ze złożonym Przyrzeczeniem postanowił "całym życiem pełnić służbę". Okazja do wykazania swoich umiejętności przywódczych nastała wraz z rozpoczęciem II wojny światowej. Pomimo tego, iż Stanisław Broniewski był z wykształcenia ekonomistą poczuł się do obowiązku zawiązania w kraju tajnej konspiracji. Wiedział bowiem, że bezczynność w sprawie tak ważnej jak obrona kraju prowadzi do szybkiej klęski i upadku Rzeczpospolitej. Jako osoba odpowiedzialna za losy ojczyzny współorganizował w 1939 roku konspiracyjne Pogotowie Harcerzy w Warszawie, a później Szare Szeregi. "Orsza" był doskonałym przywódcą i wiedział, że największą ostoją Polski w tych trudnych czasach jest młodzież. Gromadząc wokół siebie młodych ludzi przekazywał im, że w tej walce liczą się najbardziej Bóg, honor i Ojczyzna. Ważne jest życie jednostki, która sprowadzi ogół do zwycięstwa. Stanisław Broniewski będąc przywódcą Szaroszeregowców był tym samym ich przyjacielem. Wiedział jak w tych trudnych czasach bólu i cierpień potrzebna jest przyjaźń.

A L E K S Y D A W I D O W S K I "A L E K" Alek urodził się 3 listopada 1920 roku w Drohobyczu. Wiosną 1939 ukończył szkołę w Warszawie. Był członkiem 23. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Bolesława Chrobrego. 8 września wymaszerował ze stolicy wraz z grupą starszych harcerzy 23. WDH w składzie Batalionu Harcerskiego. Alek był prawdziwym skarbem harcerstwa. Ciągle uśmiechnięty, mówił szybko i wymachiwał rękami, przy byle okazji wpadał w zachwyt. Nasz bohater był strasznie narwanym i najlepszym narciarzem wśród Buków. Był niezwykle utalentowany, tęsknił do niecodzienności, do niezwykłych czynów i co najważniejsze cechowało go wyraźne zacięcie przywódcze. Po wybuchu wojny nie mógł siedzieć bezczynnie, gdy cała stolica wrzała, gdy gestapo dokonywało aresztowań na niewinnych ludziach, którzy znaleźli się w nieodpowiednim miejscu o nieodpowiedniej porze. Alek działając w Małym Sabotażu zrywał flagi hitlerowskie, wybijał szyby z wystaw fotograficznych, ale najbardziej znany jest chyba z "afery kopernikowej", w której odznaczył się niezwykłą odwagą, zdejmując niemiecką tablicę z pomniku Mikołaja Kopernika. Dzięki tej udanej akcji zyskał pseudonim Kopernicki.

KONIEC Wykonały : Natalia Saran Kamila Różycka