SACHARYDY W PRZYRODZIE ROK IV „OCHRONA ŚRODOWISKA” SADOWSKI ŁUKASZ
TRIOZY I TETROZY Trój i czterowęglowe cukry nie występują w większych ilościach, ale każda żywa komórka zawiera fosforanowe estry aldehydów (D-glicerynowego, dihydroksyacetonu i D-erytrozy), które są pośrednimi produktami biosyntezy i biodegradacji cukrów.
PENTOZY Liksoza rzadko występuje w przyrodzie. D-Ryboza jest elementem budowy kw. Rybonukleinowego. D-ksyloza i L-arabinoza są pospolitymi skł. roślinnych polisacharydów.
HEKSOZY Rozpowszechnioną heksozą jest D-glukoza. Cukier ten występuje w: Polisacharydach, skrobii, celulozie. Aldoheksozami są: D-mannoza, D-galaktoza. Ketoheksozą jest: D-fruktoza.
DEOKSYCUKRY Są to częściowo zredukowane monosacharydy zawierające atom wodoru zamiast grupy OH w różnych miejscach cząsteczki. Najczęściej spotykanym jest:
2-deoksy-D-ryboza (składnik DNA) 6-deoksy-L-galaktoza (fuktoza) 6-deoksy-L-mannoza (ramnoza)
AMINOCUKRY Są to deoksycukry, w których zamiast grupy OH znajduje się wolna lub podstawiona grupa aminowa. Najczęściej spotykane to:
2-amino-2-deoksy-D-galaktoza 2-deoksy-D-glukoza (glukozamina) 2-amino-2-deoksy-D-galaktoza (galaktozamina)
KWAS ASKORBINOWY Zwany jest ogólnie jako witamina C.Kwas askorbinowy nie zawiera grupy karbonylowej, a jego właściwości kwasowe (pKa = 5),są spowodowane przez ugrupowania endiolowe.
KWAS URYNOWY Kwasy: D-glukuronowy D-galakturonowy
N-GLIKOZYDY Najczęściej spotykanym w przyrodzie jest: Nukleozyd jest to rybofuranozyd i deoksyrybofuranozyd zasad purynowych i pirymidynowych występujących w kwasach nukleinowych. Kwasy rybonukleinowe są fosforanowymi poliestrami rybonukleozydów, a kwasy deoksyrybonukleinowe są fosforanowymi poliestrami deoksyrybonukleozydów.
rybonukleozydy-składniki kwasów rybonukleinowych cytydyna urydyna adenozyna guanozyna
deoksyrybonukleozydy - składniki kwasów deoksyrybonukleinowych deoksycytydyna tymidyna deoksyadenozyna deoksyguanozyna