Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1 PROJEKT SYSTEMOWY 1.18 TWORZENIE I ROZWIJANIE STANDARDÓW USŁUG POMOCY I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ Działania w zakresie wdrażania standardów pracy socjalnej i funkcjonowania instytucji pomocy społecznej Animator – mediator – lokalny polityk społeczny

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PRACOWNICY SOCJALNI W PROCESIE ZMIAN - na podstawie badań socjologicznych przeprowadzonych w latach 1988 – 1995 – 2010

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1988 rok Badania nt. Ocena ilościowa i jakościowa pracowników socjalnych w Polsce Realizacja: na zlecenie MZiOS zespół badawczy skupiony wokół Zakładu Teorii Pomocy Społecznej, Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie. Celem badań było uzyskanie informacji o warunkach pracy i satysfakcji z wykonywanego zawodu, sytuacji ekonomicznej i rodzinnej pracowników socjalnych mających bezpośredni kontakt z klientem ówczesnej opieki społecznej. Badaną grupą byli terenowi pracownicy socjalni, zatrudnieni w Ośrodkach Opiekuna Społecznego usytuowanych przy ZOZ-ach N=960

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1995 rok Badania nt. Charakterystyka kadry pomocy społecznej, ze szczególnym uwzględnieniem pracowników socjalnych - z punktu widzenia ich sytuacji społecznej, zawodowej, rodzinnej i ekonomicznej. Realizacja: CBOS na zlecenie Centrum Rozwoju Służb Społecznych w Warszawie Zamierzeniem badań było jak najszersze opisanie personelu instytucji pomocy społecznej. Badaną grupą byli pracownicy socjalni zatrudnieni w Ośrodkach Pomocy Społecznej. N= 1160

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2010 rok Badania w ramach projektu systemowego: Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej Instytut Spraw Publicznych Ogółem N=1210 OPS N=600

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w każdym badaniu mieliśmy do czynienia z pracownikami socjalnymi wykonującymi pracę terenową, realizujacymi pracę socjalną, w bezpośrednim kontakcie z klientem pomocy społecznej, tak, jak była ona w danym momencie badania rozumiana, za każdym razem mieliśmy do czynienia z badaniem empirycznym – socjologicznym sondażem opinii, realizowanym na losowych, reprezentatywnych próbach pracowników socjalnych

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PRACOWNICY SOCJALNI JAKO GRUPA ZAWODOWA Pracownicy socjalni zatrudnieni w ośrodkach opiekuna społecznego i ośrodkach pomocy społecznej w latach 1984, 1995, 2009 Źródło: na podstawie Informacji w sprawie Zawodowej Służby Socjalnej MZiOS 1985 r. oraz Sprawozdań półrocznych i rocznych MPiPS, z udzielonych świadczeń pomocy społecznej, pieniężnych, w naturze i usługach, za rok 1995, ośrodki opiekuna społecznegoośrodki pomocy społecznej w tym: kierownicy pracownicy socjalni7472 pracownicy socjalni

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PRZYCZYNY I MOTYWACJA WYBORU ZAWODU PRACOWNIKA SOCJALNEGO ( w%) przypadek 48,6 świadomy wybór 15,3 zainteresowania 9,0 przypadek 42,9 chęć pomagania innym 56,0 samorealizacja 26,6

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PRZYCZYNY I MOTYWACJA WYBORU ZAWODU PRACOWNIKA SOCJALNEGO 2010 rok N=600 ( w%) pracownicy socjalni zatrudnieni w: ogółem (N=600)GOPSMGOPSMOPS wybór przypadkowy, 44,243,355,837,8 chęć pomagania słabym i biednym ludziom, 54,957,850,153,5 możliwość samorealizacji, 25,526,221,326,5

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZADOWOLENIE PRACOWNIKÓW SOCJALNYCH Z WYKONYWANEJ PRACY (w%) zadowolenie z pracy w pomocy społecznej tak86,885,6 zadowolenie z pracy w zawodzie pracownika socjalnego średnia zadowolenia (min=1 max7) 5,05 nie 10,813,5 zadowolenie z pracy w ops tak84,387,3 Zadowolenie z pracy w instytucji średnia zadowolenia (min=1 max7) 5,01 nie11,7 11,8 zadowolenie z zajmowanego stanowiska 87,690,9 Zadowolenie z zajmowanego stanowiska średnia zadowolenia (min=1 max7) 5,23

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PRESTIŻ ZAWODU PRACOWNIKA SOCJALNEGO prestiż zawodu pracownika socjalnego w Polsce - średnia (min.1 max7) 3,23 średnia (min.1 max7) 2,82 2,78 dla pracowników OPS prestiż zawodu pracownika socjalnego w gminie/powiecie respondenta -średnia (min.1 max7) 2,97 średnia (min.1 max7) 3,0 2,96 dla pracowników OPS

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PRESTIŻ ZAWODU PRACOWNIKA SOCJALNEGO Rok 2010 ogółem (N=600) GOPSMGOPSMOPS Ocena prestiżu zawodu pracownika socjalnego w Polsce 2,783,032,592,86 Ocena prestiżu zawodu pracownika socjalnego w gminie/powiecie respondenta 2,963,232,773,08

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wypalenie zawodowe pracowników socjalnych średnia nasilenia dla pracowników socjalnych (min =1, max=5) rodzaj symptomu wypalenia zawodowego głem (N=1210)OPS (N=600) chroniczne zmęczenie bez widocznej przyczyny 2,582,592,61 zaabsorbowanie pracą i klientami, branie pracy do domu 2,612,752,74 rosnąca niezdolność do podejmowania decyzji 1,631,661,67 utrata entuzjazmu, mechaniczne reagowanie na zadania 2,142,262,28 wzrost zniecierpliwienia i irytacji 2,482,452,46 stereotypowe traktowanie klientów 1,651,921,94 inercja, problemy ze zrobieniem czegokolwiek 1,591,671,68 Izolowanie się od innych, problemy z komunikowaniem się 1,451,571,58 niechęć do robienia czegoś nowego, przeświadczenie, że wszystko jest bezsensowne 1,631,881,90

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego DEKLAROWANA PRZEZ RESPONDENTÓW CHĘĆ ZMIANY MIEJSCA PRACY oraz GOTOWOŚĆPONOWNEGO WYBORU ZAWODU PRACOWNIKA SOCJALNEGO (w%) deklarowana przez respondentów chęć zmiany miejsca pracy tak 15,222,412,8 nie 70,277,173,5 deklarowana przez respondentów gotowość ponownego wyboru zawodu pracownika socjalnego tak 61,4 57,5 53 nie 37,1 40,6 27 nie wiem -- 20

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego DYLEMAT KOMPETENCYJNY: CO WAŻNIEJSZE W PRACY PRACOWNIKA SOCJALNEGO – DOŚWIADCZENIE ŻYCIOWE CZY PRZYGOTOWANIE ZAWODOWE (w%) W pracy pracownika socjalnego ważniejsze jest: 1988 (N=960) 1995 (N=1160) 2010 Ogółem (N=1210) OPS (N=600) przygotowanie zawodowe 17,441,4 32,4 32,0 doświadczenie życiowe 75,457,8 54,1 54,6 w takim samym stopniu ważne jest jedno i drugie 6,1- 3,0 nie wiem/trudno powiedzieć -- 6,16,2 brak danych 1,10,8 4,44,1

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Dziękuję za uwagę dr Marta Łuczyńska Warszawa, 25 maja 2011