1

2 Światowy ład informatyczny. Wybrane zagadnienia Wykłady akademickie w roku akademickim 2005/2006 Kulturoznawstwo, studia stacjonarne i niestacjonarne 2

3 Informacja o prowadzącym zajęcia: Doc. dr habil. Andrzej Kocikowski Wydział Nauk Społecznych UAM ul. Szamarzewskiego 89 Pracownia Komunikacji Multimedialnej WNS UAM (nowy budynek dydaktyczny, p. 6) Instytut Kulturoznawstwa UAM (budynek AB, pokój 22 i 21) tel.: (61) (p. 6, bud. E), (61) (sekretariat Instytutu). Dyżur: poniedziałek, 11: :00, wskazana sobota i niedziela zjazdowa. Korespondencja elektroniczna: 3

4 Wykład nr 8 4 Przegląd i charakterystyka usług (serwisów) sieciowych. ELEMENTARIUM SIECIOWE (IV)

5 5 Wykład nr 8 ELEMENTARIUM SIECIOWE (IV) Warstwy protokołu TCP/IP: 1. warstwa zastosowań (telnet, FTP, ) 2. warstwa transmisji (TCP, UDP) 3. warstwa internetu (IP) 4. warstwa sieciowa (Ethernet) Gawiejnowicz, Wstęp..., s. 176 UDP - akronim User Datagram Protocol PROTOKÓŁ KOMUNIKACYJNY TCP/IP TCP/IP - akronim nazwy Transmission Control Protocol/Internet Protocol Protokół TCP/IP - wół roboczy połączeń zdalnych... Źródło: Sportack, M., Sieci..., s

6 6 Wykład nr 8 ELEMENTARIUM SIECIOWE (IV) BITNET DECNET NSFNET RELCOM (Moskwa) ARPANET MILNET NCP (Network Control Protocol – 1970, potem TCP (Transmission Control Program – 1974), wreszcie IP (Internet Protocol – między 1974 a 1978).

7 Wykład nr 8 7 Przegląd i charakterystyka usług (serwisów) sieciowych. ELEMENTARIUM SIECIOWE (IV)

8 8 Wykład nr 8 ELEMENTARIUM SIECIOWE (IV) TELNETPOCZTA ELEKTRONICZNAFTP WWW LISTY DYSKUSYJNE GRUPY DYSKUSYJNE IRC USENET

9 9 Wykład nr 8 ELEMENTARIUM SIECIOWE (IV) Archie (1990) Gopher (1991) (...) The name ICQ is a play on the phrase "I seek you (...). Źródło: Wikipedia [ICQ - Izrael, 1996] ARPANET; akron. nazwy Advanced Research Projects Agency-net

10 Wykład nr 8 ELEMENTARIUM SIECIOWE (IV) POCZTA ELEKTRONICZNA - usługa pozwalająca na wymianę korespondencji w Internecie (jedna z najstarszych usług sieciowych). Skrót angielsko- języcznej nazwy electronic mail używany jest powszechnie dla oznaczenia tej usługi - , . Gawiejnowicz: (...) rok początek Internetu (...)

11 Wykład nr 8 ELEMENTARIUM SIECIOWE (IV) 1. Archiwum korespondencji dostarczonej (mailbox In); 2. Archiwum korespondencji ekspediowanej (mailbox Out); 3. Archiwum specjalnego przeznaczenia - kosz na śmieci (Trash) 1. Dotrzeć do własnej skrzynki pocztowej -- archiwum korespondencji dostarczonej – sprawdzić, czy nadeszły jakieś listy, przeczytać je; 2. Odpowiedzieć na niektóre lub wszystkie listy, przygotować i wysłać swoje – nowe listy (wysłane listy trafiają do archiwum korespondencji ekspediowanej); 3. Wyrzucić niepotrzebną korespondencję do kosza.

12 Wykład nr 8 ELEMENTARIUM SIECIOWE (IV) - poczta wewnętrzna dostępna tylko dla zarejestrowanych, pełnych użytkowników danego hosta (używane są pełne terminale, w tym pełne terminale zdalne korzystające z linii specjalnych lub/i linii telefonicznych) ; - poczta wewnętrzna (host) i zewnętrzna w ramach danej LAN lub WAN dostępna tylko dla zarejestrowanych, pełnych użytkowników danego hosta (... ); - poczta wewnętrzna (host) i zewnętrzna w ramach danej LAN lub WAN oraz z dowolną LAN i WAN dostępna tylko dla zarejestrowanych, pełnych użytkowników danego hosta (... ); - poczta wewnętrzna z dostępem ograniczonym dla niepełnych użytkowników danego hosta (używane są quasi-terminale zdalne w formie mikrokomputerów korzystające z modemów i linii telefonicznych) ; - poczta wewnętrzna (host) i zewnętrzna w ramach danej LAN lub WAN z dostępem ograniczonym dla niepełnych użytkowników danego hosta (... ); - poczta wewnętrzna (host) i zewnętrzna w ramach danej LAN lub WAN oraz z dowolną LAN i WAN z dostępem ograniczonym dla niepełnych użytkowników danego hosta (... );

13 Wykład nr 8 ELEMENTARIUM SIECIOWE (IV) TELNET: 1. usługa sieciowa pozwalająca uruchamiać tzw. sesje na komputerach (hostach) odległych (host odległy: ang. remote machine, remote host); 2. program umożliwiający zdalną pracę na innym (odległym) komputerze w sieci.

14 Wykład nr 8 ELEMENTARIUM SIECIOWE (IV) 1. postanowił umożliwić użytkownikom własnego hosta sięganie do zasobów innych hostów – mamy wtedy do czynienia z oprogramowaniem które nazwać można klientem-telnetu; 2. postanowił udostępnić zasoby własnego hosta użytkownikom innym hostów – mamy wtedy do czynienia z oprogramowaniem typu serwer-telnetu. istota pracy z telnetem sprowadza się do przeniesienia naszego terminala – za pośrednictwem hosta lokalnego – do hosta odległego i rejestrowaniu się gdzieś tam daleko jako pełnoprawny użytkownik, który wykorzystuje odległe zasoby dokładnie tak, jak gdyby znajdowały się w jego hoście lokalnym.

15 Wykład nr 8 ELEMENTARIUM SIECIOWE (IV) FTP - akronim angielskojęzycznej nazwy File Transfer Protocol. Nazwa dotyczy jednej z usług sieciowych związanej z kopiowaniem danych (plików) z jednego komputera na inny. 1. postanowił umożliwić użytkownikom własnego hosta sprowadzanie (pobieranie) plików z innych hostów bądź ekspediowanie plików z własnego hosta na hosty inne – mamy wtedy do czynienia z oprogramowaniem które nazwać można klientem-FTP; 2. postanowił umożliwić użytkownikom innych hostów pobieranie plików znajdujących się w przeznaczonej do tego celu przestrzeni własnego hosta, bądź (i) postanowił umożliwić użytkownikom innych hostów transferowanie plików do przeznaczonej do tego celu przestrzeni własnego hosta – mamy wtedy do czynienia z oprogramowaniem typu serwer-FTP. download -- upload

16 Wykład nr 8 ELEMENTARIUM SIECIOWE (IV) Wykaz literatury uzupełniającej listę bazową: Duch, Włodzisław (1997), Fascynujący świat programów komputerowych. NAKOM. Gawiejnowicz, Stanisław (1998), Wstęp do systemów operacyjnych. WN UAM. Marciszewski, Witold (1995), Tajniki Internetu. WIKIPEDIA, hasła: electronic mail, telnet, FTP, USENET (i pochodne)

17 Wykład nr 8 ELEMENTARIUM SIECIOWE (IV) W związku z wykładem nr 8 pojawić się mogą - m. in. - następujące kwestie egzaminacyjne: 1. Czy korespondencja elektroniczna może być realizowana bez sieci komputerowych? 2. Kiedy wprowadzono pocztę elektroniczną w sieciach komputerowych? 3. Które serwisy sieciowe powstały jako pierwsze? 4. Z jakim serwisem kojarzysz pracę na hoście odległym? 5. Z jakiej usługi korzystasz sprowadzając plik z Sieci i zapisując go na dysku twardym własnego komputera? 6. Kiedy pojawiły się pierwsze mikrokomputery? 7. W którym roku IBM przedstawił konstrukcję mikrokomputera klasy PC? 8. Z czym kojarzysz nazwę BITNET, NSFNET, DECNET? 9. Co przechowywane jest w archiwum mailbox In?

18 UZUPEŁNIENIA

19 Wykład nr 8 Komputery z pierwszego udanego połączenia (październik 1969) znajdowały się w następujących miastach USA: Los Angeles, Santa Barbara, Menlo Park, Salt Lake City Z notatek sporządzanych podówczas przez uczestników tego epokowego wydarzenia wynika, iż pierwszy pomyślny transfer miał miejsce 25 października 1969 roku. Porównaj: Kwerenda z dnia 20 czerwca 2004 r. dystans między Los Angeles a Salt Lake City wynosi około 1100 km, między Los Angeles a Menlo Park około 700 km, między Menlo Park a Salt Lake City – 1200 km; najbliżej miały do siebie komputery ulokowane w UCLA i UCSB –niewiele ponad 150 km.

20 Wykład nr 8 Komputery tworzące sieć ALOHA wykorzystywały radiowe łącza transmisyjne w paśmie UKF, co pozwala tę sieć rozległą nazywać bezprzewodową. Do zespolenia jej z ARPANET-em użyto łącz satelitarnych

21 To jest ostatni slajd prezentacji