Inteligencja – problemy definicyjne Wiele różnych definicji inteligencji, obejmujących co najmniej trzy typy umiejętności: Adaptacja do nowej sytuacji i zmiennych wymogów zadania Optymalne uczelnie się lub wykorzystywanie doświadczenia i treningu Myślenie abstrakcyjne przy użyciu symboli i pojęć Inteligencja to zdolność do korzystania z doświadczenia – wykraczania poza to, co jest bezpośrednio spostrzegane, dla wyobrażenia sobie symbolicznych treści Inteligencja to zdolność do przystosowywania się do okoliczności dzięki dostrzeganiu abstrakcyjnych relacji, korzystaniu z uprzednich doświadczeń i skutecznej kontroli nad własnymi procesami poznawczymi
Historyczne spojrzenie na pomiar inteligencji Testy Alfreda Bineta i Theophile’a Simona (1905, Francja) Badanie dzieci opóźnionych umysłowo w celu dostosowywania programów nauczania Badanie aktualnego poziomu wykonania a nie wrodzonego poziomu inteligencji Wiek umysłowy i wiek życia (chronologiczny) Lewis Terman (1916, USA) Stanfordzka wersja Skali Bineta (Stanford-Binet Intelligence Scale) Podłoże pojęcia ilorazu inteligencji (intelligence quotient, IQ William Stern) Inteligencja jako właściwość wewnętrzna, w znacznym stopniu dziedziczna
Współczesny sposób pomiaru inteligencji Przeliczanie wyników w teście na wynik ilorazu inteligencji Skala inteligencji Wechslera (WAIS-R) Podskale werbalne Test informacji Test słownika Test rozumienia Test arytmetyki Test podobieństwa Test powtarzania cyfr Podskale niewerbalne Test klocków Test symboli cyfr Test porządkowania obrazków Test uzupełniania obrazków Test grupowania obrazków
Teorie inteligencji Model Charlesa Spearmana (1927)– ogólna zdolność intelektualna zwana czynnikiem g plus pewne zdolności specjalne (czynniki s) Model Raymonda Cattella (1963) – inteligencja płynna i inteligencja skrystalizowana Struktura intelektu wg Joya Guilforda (1978) Analiza składnikowa wg Roberta Sternberga (1986) Teoria inteligencji wielorakich Howarda Gardnera (1983)
Inteligencja – nabyta czy wrodzona? Rodzice i dzieci - prawo regresji do średniej Badania nad genetycznymi i środowiskowymi uwarunkowaniami poziomu inteligencji Problemy dopasowania kulturowego i grupowego testów inteligencji