Dr Danuta Konieczna Biblioteka Główna Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego W Olsztynie Warszawa, Konstancin maja 2009 r.

Jak postrzegamy bibliotekę? Co sprawia, że jest ona atrakcyjna? Decydują o tym między innymi: kompletność, zasobność zbiorów kompletność, zasobność zbiorów jakość usług jakość usług technologia informatyczna technologia informatyczna inspirująca atmosfera inspirująca atmosfera architektura budynku architektura budynku estetyka estetyka działalność kulturalna działalność kulturalna funkcjonalność funkcjonalność lokalizacja, dostępność lokalizacja, dostępność komfort przebywania komfort przebywania możliwość komunikowania możliwość komunikowania kompetentny i przyjazny personel kompetentny i przyjazny personel 2

Jak a powinna być biblioteka wg czytelników Jak a powinna być biblioteka wg czytelników : (Badania OCLC, 2005 Perceptions of Libraries and Information Resources) Czysta Czysta Jasna Jasna Wygodna Wygodna Przyjazna Przyjazna Dobrze oświetlona Dobrze oświetlona Posiadająca odpowiednie godziny pracy Posiadająca odpowiednie godziny pracy Zapewniająca dobre usługi Zapewniająca dobre usługi 3

Jaka powinna być biblioteka wg czytelników (Badania OCLC, 2005 Perceptions of Libraries and Information Resources) A na pytanie, co należy zmienić w bibliotece odpowiadali: Zwiększyć liczbę stanowisk Zwiększyć liczbę stanowisk Poprawić komfort stanowisk Poprawić komfort stanowisk Powiększyć bibliotekę Powiększyć bibliotekę Sprawić, aby biblioteka była bardziej nowoczesna Sprawić, aby biblioteka była bardziej nowoczesna Zaplanować kawiarnię/bar Zaplanować kawiarnię/bar Zmniejszyć poziom hałasu Zmniejszyć poziom hałasu Poprawić oświetlenie Poprawić oświetlenie Zwiększyć parking Zwiększyć parking Dodać i unowocześnić toalety Dodać i unowocześnić toalety 6

Wybrane budynki biblioteczne powstałe lub zmodernizowane w minionych 20 latach (1) lub zmodernizowane w minionych 20 latach (1) WarszawaCentralna Biblioteka Wojskowa 1995 PoznańUniwersytet Ekonomiczny 1996 KrakówWojewódzka Biblioteka Publiczna 1998 KatowiceBiblioteka Śląska WarszawaSzkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego 1999 WarszawaBiblioteka Narodowa WarszawaPolitechnika Warszawska WarszawaBiblioteka Uniwersytetu Warszawskiego SzczecinKsiążnica Pomorska KrakówBiblioteka Jagiellońska

Wybrane budynki biblioteczne powstałe lub zmodernizowane w minionych 20 latach (2) SłubiceCollegium Polonicum 2002 KielcePolitechnika Świętokrzyska ŁódźPolitechnika Łódzka 2004 RzeszówUniwersytet Rzeszowski PoznańAkademia Wychowania Fizycznego 2005 BiałystokUniwersytet Białostocki SiedlceAkademia Podlaska 2006 ŁódźUniwersytet Łódzki GdańskUniwersytet Gdański

Wybrane budynki biblioteczne powstałe lub zmodernizowane w minionych 20 latach (3) 11 LublinWojewódzka Biblioteka Publiczna ElblągBiblioteka Elbląska 2007 GdańskBiblioteka PAN OlsztynUniwersytet Warmińsko-Mazurski BydgoszczUniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy GorzówWojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 2008 KielceWojewódzka Biblioteka Publiczna KrakówPapieska Akademia Teologiczna LublinKatolicki Uniwersytet Lubelski

10 zrewidowanych zaleceń budowy nowych bibliotek wg Andrew McDonalda (2006) Budynek biblioteczny powinien być: 1.Funkcjonalny 2.Dający możliwość wprowadzania zmian 3.Przystępny, gościnny 4.Zróżnicowany 5.Interaktywny 6.Inspirujący i motywujący do pracy 7.Zapewniający dobre warunki do pracy 8.Bezpieczny i dobrze chroniony 9.Ekonomiczny pod względem funkcjonowania 10.Przystosowany do korzystania z IT i powinie mieć to coś ( and have oomph) i powinie mieć to coś ( and have oomph) 13

Ankieta dotycząca oceny nowych i zmodernizowanych budynków bibliotek akademickich w Polsce bibliotek akademickich w Polsce według 10 zrewidowanych według 10 zrewidowanych zaleceń Andrew McDonalda zaleceń Andrew McDonalda 14

Biblioteki biorące udział w badaniach ankietowych Biblioteki biorące udział w badaniach ankietowych : 1.Biblioteka Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego – Warszawa – Biblioteka Politechniki Warszawskiej – Warszawa – Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego – Warszawa – Biblioteka Politechniki Świętokrzyskiej – Kielce – Biblioteka Politechniki Łódzkiej – Łódź – Biblioteka Uniwersytetu Rzeszowskiego – Rzeszów – Biblioteka Akademii Wychowania Fizycznego – Poznań – Biblioteka Uniwersytetu Białostockiego – Białystok – Biblioteka Akademii Podlaskiej – Siedlce – Biblioteka Uniwersytetu Gdańskiego – Gdańsk – Biblioteka Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego – Bydgoszcz – Biblioteka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego – Olsztyn – Biblioteka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – Lublin – Biblioteka Papieskiej Akademii Teologicznej – Kraków –

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

Nowe spojrzenie na przestrzeń biblioteczną (1) 1. Przestrzeń publicznie dostępna: Wypożyczalnie i informatoria Wypożyczalnie i informatoria Czytelnie Czytelnie Kolekcje z wolnym dostępem Kolekcje z wolnym dostępem Zbiory z ograniczonym dostępem Zbiory z ograniczonym dostępem Stanowiska ksero, drukarki Stanowiska ksero, drukarki Miejsca dla osób niepełnosprawnych Miejsca dla osób niepełnosprawnych Pracownie multimedialne Pracownie multimedialne 2. Przestrzeń poza tradycyjną strefą biblioteczną: Sale wykładowe Sale wykładowe Sale pracy grupowej Sale pracy grupowej Kabiny indywidualne Kabiny indywidualne Sale konferencyjne Sale konferencyjne 27

Nowe spojrzenie na przestrzeń biblioteczną (2) Kawiarnie, bary Kawiarnie, bary Miejsca wystawowe Miejsca wystawowe Księgarnie Księgarnie Zielone strefyZielone strefy 3. Przestrzeń z ograniczonym publicznym dostępem: Administracja Administracja Przestrzeń dla personelu (pokoje socjalne) Przestrzeń dla personelu (pokoje socjalne) Magazyny zamknięte Magazyny zamknięte Serwerownie Serwerownie Pomieszczenia gospodarcze, techniczne Pomieszczenia gospodarcze, techniczne 28

Trendy w projektowaniu nowych bibliotek Wydzielone strefy zależne od wieku i aktywności użytkowników Wydzielone strefy zależne od wieku i aktywności użytkowników Pomieszczenia dla dydaktyki i kursów Pomieszczenia dla dydaktyki i kursów Wolny dostęp do zbiorów Wolny dostęp do zbiorów Pomieszczenia do pracy grupowej i indywidualnej Pomieszczenia do pracy grupowej i indywidualnej Informatoria Informatoria Self checki do samoobsługi wypożyczeń i zwrotów Self checki do samoobsługi wypożyczeń i zwrotów Strefy do kserokopiowania Strefy do kserokopiowania Galerie Galerie Ergonomiczne i estetyczne meble Ergonomiczne i estetyczne meble Elastyczność układu, projektowania i oświetlenia Elastyczność układu, projektowania i oświetlenia Oznakowanie, informacja wewnętrzna Oznakowanie, informacja wewnętrzna Sieć informatyczna, wyposażenie w sprzęt komputerowy Sieć informatyczna, wyposażenie w sprzęt komputerowy Dostęp do parkingu Dostęp do parkingu Pomieszczenia pracy dla bibliotekarzy, pokoje socjalne Pomieszczenia pracy dla bibliotekarzy, pokoje socjalne Kawiarnie Kawiarnie 29

Techniczne aspekty budynków bibliotecznych i otoczenia i otoczenia Wentylacja i klimatyzacja Wentylacja i klimatyzacja Ogrzewanie Ogrzewanie Światło – naturalne, sztuczne Światło – naturalne, sztuczne Akustyka Akustyka Monitoring – dozór Monitoring – dozór Zabezpieczenie przeciwpożarowe Zabezpieczenie przeciwpożarowe Kolor Kolor Podłogi Podłogi Jakość wykończenia Jakość wykończenia Lokalizacja Lokalizacja Otoczenie biblioteki Otoczenie biblioteki 32

Pomieszczenia nie biblioteczne w nowych budynkach bibliotecznych Sale konferencyjne Sale konferencyjne Laboratoria komputerowe Laboratoria komputerowe Czytelnie internetowe (kawiarenki internetowe) Czytelnie internetowe (kawiarenki internetowe) Pokoje seminaryjne Pokoje seminaryjne Ogólnie dostępne sale wykładowe Ogólnie dostępne sale wykładowe Pokoje pracy grupowej Pokoje pracy grupowej Pracownie multimedialne Pracownie multimedialne Pracownie digitalizacji Pracownie digitalizacji Kawiarnie/bary Kawiarnie/bary Galerie – miejsca wystawowe Galerie – miejsca wystawowe Księgarnie Księgarnie Sklepy artykułów piśmienniczych Sklepy artykułów piśmienniczych 33

Biblioteka jako trzecie miejsce Pierwsze miejsce – dom Pierwsze miejsce – dom Drugie miejsce – praca/szkoła Drugie miejsce – praca/szkoła Trzecie miejsce – przestrzeń publiczna = biblioteka Trzecie miejsce – przestrzeń publiczna = biblioteka miejsce spotkań towarzyskich miejsce spotkań towarzyskich miejsce komunikowania miejsce komunikowania miejsce spędzania wolnego czasu miejsce spędzania wolnego czasu miejsce nauki miejsce nauki miejsce relaksu miejsce relaksu miejsce aktywności kulturalnej miejsce aktywności kulturalnej 36