3

2

Style piwa www.warzymypiwo.pl

O czym dziś? Podstawy systematyki Cechy odróżniające Omówienie typów Inne klasyfikacje Przydatne strony

Co dziś pijemy? Pils Ale Bock Porter Stout Weizen

Podstawy systematyki = bałagan Na początku był typ (na ogół górna/dolna/spontaniczna fermentacja) TYP Pochodzenie z jednego rejonu, wspólna historia, wspólne cechy (np. Portery, Piwa Belgijskie) RODZINA GATUNEK Część rodziny Zespół cech odróżniających i kategoryzujących różne piwa STYL ODMIANA Podgrupa w stylu Wersja Nazwa, znak, symbol używany do identyfikowania i odróżniania produktu/produktów MARKA GATUNEK Marka produktu handlowego lub jedno z piw w danej marce

Najważniejsze cechy Fermentacja (drożdże) Kolor (słody) Zastosowane słody Goryczka (chmiel) Gęstość brzeczki OG (zacieranie) Gęstość piwa FG (fermentacja) Zawartość alkoholu (fermentacja) Klarowność (filtracja) CO2 Smak Zapach

Fermentacja → Typy Dolna Górna Saccharomyces pastorianus 4 do 8 °C Mniej alkoholu Drożdże na spodzie Wolniej Mniej estrów Bardziej klarowne Górna Saccharomyces cerevisiae 16 do 24 °C Więcej alkoholu Piana na brzeczce Szybciej Więcej estrów Mniej klarowne

Kolor piwa °L (Degrees Lovibond) SRM (Standard Reference Method) MCU (Malt Color Units) EBC (European Brewing Convention)

Kolor piwa (SRM opisowy) Słomkowy 2-3 Żółty 3-4 Złoty 5-6 Bursztynowy 6-9 Ciemny bursztyn 10-14 Miedziany 14-17 Ciemny miedziany 17-18 Brązowy 19-22 Ciemny brązowy 22-30 Bardzo ciemny brązowy 30-35 Czarny 30+ Czarny opalizujący 40+

Goryczka IBU (International Bitterness Unit) AAU (Alpha Acid Unit) = HBU (Homebrew Bitterness Units)

Gęstość brzeczki/piwa (OG/FG) Balling SG (specific gravity) Plato Brix

Zawartość alkoholu ABV (Alcohol by volume) ABW (Alcohol by wieght) ABW = 0.8 × ABV ABV = (StartingSG − FinalSG) / 7.36

Smak i zapach

Smak i zapach

Podstawy systematyki = bałagan Na początku był typ (na ogół górna/dolna/spontaniczna fermentacja) TYP Pochodzenie z jednego rejonu, wspólna historia, wspólne cechy (np. Portery, Piwa Belgijskie) RODZINA GATUNEK Część rodziny Zespół cech odróżniających i kategoryzujących różne piwa STYL ODMIANA Podgrupa w stylu Wersja Nazwa, znak, symbol używany do identyfikowania i odróżniania produktu/produktów MARKA GATUNEK Marka produktu handlowego lub jedno z piw w danej marce

Dolna fermentacja Górna fermentacja Fermentacja spontaniczna Ale Lager Belgijskie i Francuskie Ale Pilsner Witbier Lambic German Pilsner (Pils) Roggenbier Belgian Pale Ale Guezue Bohemian Pilsener Saison Mars American Pilsener Pszeniczne Irish Red Ale Faro Jasny Lager Weizen Bierer de Garde Owocowy Lambic Lekki American Lager Dunkelweizen Belgian Strong Ale Standard American Lager Weizenbock Blond Kriek American Premium Krystal weizen Dobbel Peche Munich Helles Berliner weizze Tripel Cassis Dortmunder Export Belgian Dark Strong Ale Framboisel Ciemny Lager Belgian Golden Strong Ale Ciemny American Lager Scottish and Irish Ale Munich Dunkel Scottish Light Schwarzbier English Brown Ale Scottish Heavy Bursztynowy Lager Scottish Export Mild WiedeńskiLager Irish Red Ale Southern English Brown Stout Marcowe Strong Scotch Ale Northern English Brown Dry Stout Bock English Pale Ale Strong Ale Sweet Stout Maibock Bitter Old Ale Oatmeal Stout Dopplebock Premium Bitter English Barleywine Foreign Extra Stout American Bock Strong Bitter American Barleywine Russian Imperial Stout Fisbock Typ American Stout American Ale IPA Rodzina Porter Porter Bałtycki American Pale Ale English IPA Gatunek Robust Porter American Amber Ale American IPA Styl Brown Porter American Brown Ale Imperial IPA Odmiana Wersja

TYPY Górna Dolna Spontaniczna OG (min/max) 1,028-1,130 1,040-1,120 1,040 - 1,060 OG dominanta 1,058 1,056 1,040 OG rozstęp 0,102 0,080 0,02 FG (min/max) 1,002-1,056 1,004-1,035 1,000-1,006 FG dominanta 1,010 1,000 FG rozstęp 0,054 0,031 0,006 ABV% (min/max) 1,0 - 12,0 4,2 - 14,0 5,00 - 8,0 ABV% dominanta 4,5 6 5 ABV% rozstęp 11,0 9,8 3 IBU (min/max) 3 - 120 8 - 45 0 - 10 IBU dominanta 20 25   IBU rozstęp 117 37 SRM (min/max) 2,0 - 40,0 2,0 - 30,0 3,0 - 7,0 SRM dominanta 14 SRM rozstęp 38 28

TYP: Piwa fermentacji spontanicznej Lambic OG 1,040 - 1,054 FG 1,001 - 1,010 ABV% 5,0 - 6,5 IBU 0,0 - 10,0 SRM 3,0 - 7,0 Styl Owocowy Lambic OG 1,040 - 1,054 FG   ABV% 6 IBU 3,0 - 22,0 SRM 4,0 - 15,0 Gueuze OG 1,040 - 1,060 FG 1,001 - 1,006 ABV% 5,0 - 8,0 IBU 0,0 - 10,0 SRM 3,0 - 7,0 Mars + OG >1,040 - 1,054 FG   ABV% ok. 2,0 IBU SRM Faro OG 1,040 - 1,054 FG   ABV% 4,5 - 5,5 IBU 3,0 - 22,0 SRM 4,0 - 13,0 Odmiana Wersja Kriek Framboisel Peche Cassis

TYP: Piwa fermentacji górnej Rodzina Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji górnej Rodzina Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji górnej Rodzina Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji górnej Rodzina Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji górnej Rodzina Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji górnej Rodzina Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji górnej Rodzina Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji górnej Rodzina Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji górnej Rodzina Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji górnej Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji górnej Gatunek Styl

Porter a Stout

TYP: Piwa fermentacji górnej Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji górnej Styl

Krótka historia- Ale (Wielka Brytania) 1885 Stout A.Guinnes (II) Cork Pale Ale, Brown Ale, Old Ale Porter 1722 Porter R. Harwood Londyn ~1800 Pale Ale Burton-on-Trent Stout 1750 IPA G. Hodgson Londyn 1915- I Wojna Światowa, koniec imperium Pale Ale IPA 1722 Kolonizacja Indii 1817 Black Malt D. Wheeler Londyn 1500 1600 1700 1800 1900 XVI w XVII w XVIII w XIX w

TYP: Piwa fermentacji dolnej Rodzina Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji dolnej Rodzina Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji dolnej Rodzina Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji dolnej Rodzina Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji dolnej Rodzina Gatunek Styl

TYP: Piwa fermentacji dolnej Bock OG 1.060–1.120 FG 1.011–1.035 ABV% 5.5–14% IBU 16 - 40 SRM 6,0 - 40,0 Gatunek Styl Maibock OG 1.064 - 1.068 FG   ABV% 6 IBU 20 - 35 SRM 4,5 - 6,0 Dopplebock OG 1.072 - 1.120 FG   ABV% 7.5–14% IBU 17 - 40 SRM 12 - 35 American Bock OG 1.045 - 1.052 FG   ABV% 4,5 - 5,5 IBU 18 - 25 SRM 4,5 - 12 Eisbock OG 1.092 - 1.116 FG   ABV% 10 –14% IBU 26 -33 SRM 10,0 - 40,0

Ciemny Lager a Bock Bock OG 1.060–1.120 FG 1.011–1.035 ABV% 5.5–14% IBU 16 - 40 SRM 6,0 - 40,0

TYP: Piwa fermentacji dolnej Styl

Portery

Krótka historia- Lager (Niemcy) 1871 Oktoberfest J. Sedlmayr Monachium Ale 1420 Wzmianka o dolnej fermentacji Monachium 1840 Vienna A. Dreher Wiedeń Ciemny lager 1533 zakaz warzenia latem Monachium Jasny lager 1842 Pilsner J. Grolle Pilzno 1895 Helles G. Sedlmayr II Monachium 1516 prawo czystości piwa Ingolstadt Oktoberfest- Josef Seldmayr, Fnziskaner Brewery Gabriel Seldmayr, Spaten Brewery 1807 dekokcja G. Sedlmayr Monachium 1883 Izolacja S. carlsbergensis 1500 1600 1700 1800 1900 XVI w XVII w XVIII w XIX w

Inne klasyfikacje Ze względu na zawartość ekstraktu (wyrażaną w procentach ekstraktu wagowo): - lekkie: o zawartości 5,1 - 10% e.w. - pełne: o zawartości 10,1 - 15% e.w. - mocne: o zawartości powyżej 15% e.w. - porter: o zawartości ok. 22% e.w. Podział ze względu na zawartość ekstraktu i alkoholu - zwykłe 2-2,5 % zawartości i 0.5-1,5 % alkoholu - wyszynkowe 7-7 % zawartości i 0,5-2,6 % alkoholu - pełne 11-14 % zawartości i 3-4,5 % alkoholu - mocne 16-28 % zawartości i 5-10 % alkoholu

Beer Judge Certification Program (BJCP) http://www.bjcp.org Przydatne strony www Beer Judge Certification Program (BJCP) http://www.bjcp.org

Piwo.org http://www.wiki.piwo.org/index.php/Kategoria:BJCP Przydatne strony www Piwo.org http://www.wiki.piwo.org/index.php/Kategoria:BJCP

Campaign for Real Ale http://www.camra.org.uk Przydatne strony www Campaign for Real Ale http://www.camra.org.uk

Michael Jackson http://www.beerhunter.com/beerstyles.html Przydatne strony www Michael Jackson http://www.beerhunter.com/beerstyles.html