Problem psychofizyczny

Logika: założenia i tezy Założenie X zakłada, (że) … Teza X głosi, (że) … Bóg nie jest zwodzicielem Realizm transcendentalny Empiryzm genetyczny Istnieją tylko idee i umysły Nauka jest zbiorem przesądów Zmiana narusza tożsamość Istnieje jeden, wieczny, niezmienny Byt Myślenie można orzekać tylko o substancji Cogito ergo sum Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Odróżnianie tez od założeń Twierdzenie Cauchy’ego (Darboux) Założenia: f(x) jest funkcją ciągłą w przedziale [a, b] f(a) • f(b) < 0 Teza: istnieje taki punkt c  [a, b] , że f(c) = 0. Dowód: … c a b Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Odróżnianie tez od założeń Twierdzenie Berkeleya Założenia: Cała wiedza pochodzi z doświadczenia Brzytwa Ockhama Teza: Nie istnieją przedmioty materialne Dowód: … Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Liczba i rodzaje substancji Zmysły mogą mnie łudzić. Że postrzegam, rozumuję, pragnę, czyli myślę, jest niewątpliwe. Cogito ergo sum. Jestem zatem rzeczą myślącą (duszą). Dusza może istnieć bez ciała. René Descartes (1596-1650) Rozprawa o metodzie (1637). Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Dualizm psychofizyczny Dusza: rzecz myśląca Ciało: rzecz rozciągła Interakcjonizm: dusza i ciało na siebie oddziaływują Ale jak? Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Dualizm psychofizyczny Interakcjonizm: dusza i ciało na siebie oddziaływują Ale jak? Okazjonalizm (Malebranche): jedynym czynnikiem sprawczym jest Bóg poruszenia ciała zachodzą przy okazji zmian w duszy (i na odwrót) Nicolas Malebranche (1638-1715) Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Dualizm psychofizyczny Interakcjonizm: dusza i ciało na siebie oddziaływują Ale jak? Okazjonalizm (Malebranche): jedynym czynnikiem sprawczym jest Bóg Zarzut: nie do pogodzenia z mądrością Boga Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Monizm materialistyczny Joulien de la Mettrie (1709-1751) „Człowiek-maszyna” (1750) Carl Vogt (1817-1895): „myśl jest wydzieliną mózgu, jak żółć wątroby” Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Inne monizmy Monizm spirytualistyczny (Berkeley) Monizm immanentny (Hume) Monizm neutralny (Spinoza): istnieje jedna, nieskończona substancja, Bóg = Przyroda, panteizm paralelizm psychofizyczny Baruch Spinoza (1632-1677) Etyka sposobem geometrycznym wywiedziona Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Dualizm atrybutywistyczny (Strawson) Krytyka dualizmu kartezjańskiego (1959) Skąd wiadomo, że człowiek ma jedną duszę (umysł)? Jak liczyć dusze? Co jest zasadą tożsamości duszy? Podstawową zasadą indywiduacji jest ciągłość czasoprzestrzenna. Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Dualizm atrybutywistyczny (Strawson) Wniosek: osoba jest indywiduum identyfikowanym jako ciało o własnościach dwojakiego rodzaju: fizycznych i umysłowych. Dualizm jakości, a nie substancji Zarzut: epifenomenalizm (brak wyjaśnienia funkcji przyczynowej stanów mentalnych). Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Behawioryzm analityczny wyrażenia o stanach mentalnych redukują się do wyrażeń o dyspozycjach behawioralnych. Gilbert Ryle (1900-1976) The Concept of Mind 1949 Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Behawioryzm analityczny Behawioryzm analityczny: wyrażenia o stanach mentalnych redukują się do wyrażeń o dyspozycjach behawioralnych. Gdy widzę słodycze, to kwiczę. Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Behawioryzm analityczny Behawioryzm analityczny: wyrażenia o stanach mentalnych redukują się do wyrażeń o dyspozycjach behawioralnych. Gdy widzę słodycze, to kwiczę. Lubię słodycze = kwiczę, gdy są w polu widzenia Umysł = ogół dyspozycji behawioralnych Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Jak wyjaśnić zachowanie? Model czarnej skrzynki: Bodziec   Reakcja Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Jak wyjaśnić zachowanie? Model czarnej skrzynki: Bodziec   Reakcja Kto zabił ciotkę Cookie? Kadr z filmu Roberta Altmana 1999 Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Granice poznania. Problem psychofizyczny. Fizykalizm Problem Kartezjusza: jak ciało i dusza mogą na siebie oddziaływać? Współczesne sformułowanie: jak zdarzenia mentalne mogą wchodzić w związki przyczynowe? Odpowiedź: każde zdarzenie mentalne jest identyczne z jakimś zdarzeniem fizycznym (pobudzeniem neuronów). Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Granice poznania. Problem psychofizyczny. Fizykalizm Odpowiedź: każde zdarzenie mentalne jest identyczne z jakimś zdarzeniem fizycznym (pobudzeniem neuronów). Teza o redukowalności psychologii do neurofizjologii. x(P(x)  Q(x)), x(P(x)  P*(x)), x(Q(x)  Q*(x)) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- x(P*(x)  Q*(x)) Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Język klasycznego rachunku predykatów zmienne indywiduowe: x, y, z… stałe indywiduowe: a, b, c… spójniki: , , , ,  predykaty o różnej liczbie argumentów: P, Q, R … identyczność: = kwantyfikatory ,  znaki przestankowe: przecinki i nawiasy Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Język klasycznego rachunku predykatów P(x1, x2,…, xn) formuła atomowa n := liczba argumentów predykatu P x  uogólnienie uniwersalne x  uogólnienie egzystencjalne x := zmienna związana Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Granice poznania. Problem psychofizyczny. Przykład: P := „… kocha …” P(x, y) x kocha y. P(Funio, Kundzia) Funio kocha Kundzię. xy P(x, y) Ktoś kogoś kocha. xy P(x, y) Ktoś kocha wszystkich. xy P(x, y) Każdy kocha kogoś. xy P(x, y) Każdy kocha wszystkich. Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Granice poznania. Problem psychofizyczny. Przykład: xy P(x, y) Ktoś kocha wszystkich. xy P(x, y) Każdy kocha kogoś. yxP(x, y) Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Granice poznania. Problem psychofizyczny. Przykład: xy P(x, y) Ktoś kocha wszystkich. xy P(x, y) Każdy kocha kogoś. yxP(x, y) Kogoś wszyscy kochają. Granice poznania. Problem psychofizyczny.

Granice poznania. Problem psychofizyczny. Fizykalizm Odpowiedź: każde zdarzenie mentalne jest identyczne z jakimś zdarzeniem fizycznym (pobudzeniem neuronów). Teza o redukowalności psychologii do neurofizjologii. x(P(x)  Q(x)), x(P(x)  P*(x)), x(Q(x)  Q*(x)) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- x(P*(x)  Q*(x)) Granice poznania. Problem psychofizyczny.