Szczególnie ważne pieśni dla Polaków Klaudia Korfanty, Aleksandra Nowicka, Dominika Strzelczyk. Klasa IIb

Krótko o polskich pieśniach patriotycznych Najstarszą polską pieśnią patriotyczną jest Bogurodzica, śpiewana przez rycerzy polskich przed bitwą pod Grunwaldem, Nakłem, Warną i Chocimiem. Pieśń ta była hymnem dynastii Jagiellonów. Z XIII wieku pochodzi także pieśń Gaude Mater Polonia napisana przez Wincentego z Kielczy, którą śpiewało rycerstwo polskie po zwycięskiej bitwie. W okresie XVI i XVII wieku rangi pieśni narodowej nie uzyskała żadna z pieśni żołnierskich. W dobie oświecenia popularna była pieśń Hymn do miłości Ojczyzny. W 1797 we Włoszech Józef Wybicki napisał Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, znaną od początku pod nazwą Mazurek Dąbrowskiego. Oficjalnie w roku 1927 został zatwierdzony jako hymn państwowy. W okresie rozbiorów równocześnie rolę taką pełniło kilka pieśni.

Mazurek Dąbrowskiego Mazurek Dąbrowskiego powstał w 1797 roku we Włoszech, a został napisany przez Józefa Wybickiego. Podczas gdy pieśń była pisana, formowane były Legiony Polskie. Po raz pierwszy odśpiewano go publicznie 20 lipca 1797 roku. Szybko stał się hymnem nadziei i zwycięstwa, zachęcał do walki i wytrwania w trudnych, przełomowych momentach historycznych. Po uzyskaniu przez Polskę niepodległości Mazurek został oficjalnie uznany za polski hymn narodowy.

Rota Wiersz powstał w 1908 roku, a napisała go Maria Konopnicka. Pieśń stanowiła głos przeciwko działalności germanizacyjnej. Do słów poetki muzykę skomponował Feliks Nowowiejski. Po raz pierwszy zaśpiewano ją w Krakowie w 1910 roku podczas obchodów rocznicy bitwy pod Grunwaldem. Od tego roku stała się drugim hymnem narodowym. Utwór ma charakter apelu skierowanego do rodaków, aby byli wierni ojczyźnie, bronili polskości ziem i języka.

Hymn do miłości ojczyzny Pierwszy utwór należący do liryki patriotycznej w czasie rozbiorów. Pełnił rolę hymnu narodowego tego okresu. Wiersz Ignacego Krasickiego, stanowi fragment IX pieśni Myszeidy (1775). Po raz pierwszy opublikowany został rok wcześniej, był hymnem Szkoły Rycerskiej. Krasicki wyraża przekonanie, że praca dla ojczyzny i walka w jej obronie jest nadrzędnym obowiązkiem obywatelskim. Wiersz wiąże zatem patriotyzm z koniecznością heroicznego poświęcenia.

Bogurodzica Bogurodzica – najdawniejsza polska pieśń religijna. Utwór powstał w średniowieczu, najprawdopodobniej na przełomie XIII i XIV wieku. Autor pieśni jest nieznany. Pierwsza strofa jest modlitwą błagalną do Matki Boskiej o pomoc, a druga - do Chrystusa by dał ludziom zbawienie.

Morze, nasze morze Morze, nasze morze - polska pieśń, znana również pod tytułami Marynarka Wojenna oraz Chociaż każdy z nas jest młody. Utwór poświęcony jest marynarzom. Jego powstanie związane było z budową polskiej floty wojennej oraz miasta Gdyni, jej największego portu wojennego. Został napisany na przełomie lat 20. i 30. XX wieku, a z czasem stał się hymnem Marynarki Wojennej. Kompozytorem i autorem tekstu jest kapitan Adam Kowalski. Morze, nasze morze jest głównym utworem marszowym Orkiestry Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej, wykonywanym podczas oficjalnych uroczystości oraz na koncertach i pokazach musztry paradnej.

My, Pierwsza Brygada My, Pierwsza Brygada (wł. Marsz Pierwszej Brygady) była pieśnią I Brygady Legionów Polskich, dowodzonych przez Józefa Piłsudskiego. Znana jest również pod tytułem Legiony to żołnierska nuta. Melodia pieśni to melodia Marsza Kieleckiego nr 10. Prawdopodobnym jej autorem był kpt. Andrzej Brzuchal-Sikorski. On to właśnie był pierwszym wykonawcą i aranżerem tego utworu. Słowa Pierwszej Brygady, do melodii Marsza Kieleckiego, powstawały żywiołowo, układane na kwaterach i w okopach. Po 1925 r. zostało ustalone, że pierwsza podstawowa wersja tekstu powstała latem 1917 r. w pociągu wiozącym internowanych legionistów do Szczypiorna i w samym obozie. Ostatecznie, w końcu lat trzydziestych, w Wojskowym Instytucie Historycznym orzeczono, że autorem trzech pierwszych zwrotek jest literat, pułkownik Andrzej Hałaciński, a sześciu zwrotek - oficer legionów Tadeusz Biernacki. My, Pierwsza Brygada w latach powojennych uważana była przez żołnierzy Marszałka Piłsudskiego niemal za hymn państwowy. 14 sierpnia 2007 roku Minister Obrony Narodowej swym postanowieniem uznał marsz My, Pierwsza Brygada za oficjalną pieśń Wojska Polskiego.

Na barykady Pieśń polskich socjalistów, powstała w 1904 roku. Autor jest nieznany. Melodię pieśni Na barykady wykorzystano w hymnie harcerskim.

Żeby Polska była Polską Pieśń napisana w 1976 roku przez Jana Pietrzaka z muzyką skomponowaną przez Włodzimierza Korcza. Wykonanie jej na Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu w 1981 przyniosło Pietrzakowi główną nagrodę, Złotą Karolinkę. W latach 80. XX w. pełniła rolę pieśni hymnicznej. Była wtedy uważana za wyraz walki z władzą komunistyczną i poparcia dla Solidarności.

Gaude Mater Polonia Gaude Mater Polonia – hymn, ku czci świętego Stanisława, biskupa krakowskiego. Autorem prawdopodobnie jest Wincenty z Kielc. Melodia popularna w Polsce w średniowieczu. Utwór śpiewany w czasie uroczystości narodowych.

Boże, coś Polskę Polska, katolicka pieśń religijna. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku konkurowała z Mazurkiem Dąbrowskiego o uznanie za hymn państwowy. Słowa ułożył Alojzy Feliński, a muzykę skomponował Jan Kraszewski. Śpiewana od 1830 roku, a w zaborze rosyjskim zakazana od 1862; w XX wieku szczególną popularnością cieszyła się w latach 80.

Czerwone maki na Monte Cassino Pieśń wojskowa związana z bitwą o Monte Cassino. Tytuł pieśni nawiązuje do kwiatów, które w czasie bitwy rozkwitały właśnie na zrytych pociskami wzgórzach. Pieśń Czerwone maki na Monte Cassino powstała w nocy z 17 na 18 maja 1944. Autorem słów był Feliks Konarski, żołnierz 2 Korpusu, znany przed wojną śpiewak operetkowy i kompozytor piosenek, zainspirowany prowadzonymi w pobliżu walkami. Pierwszym wykonawcą był inny żołnierz armii Andersa, muzyk, piosenkarz, aktor Gwidon Borucki. Trzecią zwrotkę Konarski ułożył kilka dni później. Ostatnią zwrotkę dopisał w 1969 roku, w 25. rocznicę bitwy. Pieśń ukazała się drukiem jeszcze w tym samym roku we Włoszech i od razu zyskała wielką popularność.

Mazurek 3 Maja Witaj majowa jutrzenko – popularna pieśń polska z czasów powstania listopadowego. Autor słów Rajnold Suchodolski, autor muzyki Fryderyk Chopin. Melodię pieśni wykorzystał m. in. Richard Wagner uwerturze Polonia (1832).

Podsumowanie Spośród wielu utworów, które przez stulecia uchodziły za polski hymn narodowy, krzepiły serca i napawały nadzieją, tych kilka zasługuje na szczególną uwagę. Były i pozostały hymnami narodowymi, a jeden uznano za oficjalny. To pieśni zarówno na chwilę triumfu, jak i klęski.

Dziękujemy za uwagę. 

Bibliografia Leksykon tematów literackich dla gimnazjum i szkół podstawowych. Jadwiga Matoszko – Czwalińska. Wydawnictwo Printex. Białystok 2003. Encyklopedia szkolna. Język polski – gimnazjum. Pod redakcją Marty Tomczyk. Wydawnictwo Zielona Sowa. Kraków 2007. Słownik terminów literackich. Pod redakcją Henryka Sułka. Wydawnictwo Zielona Sowa. Kraków 2008. Mały słownik kultury antycznej. Pod redakcją Lidii Winniczuk. Wydawnictwo Wiedza Powszechna. Warszawa 1976. Nowa Encyklopedia Powszechna PWN tomy 1-6. Pod redakcją Dariusza Kalisiewicza. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 1995. Dodatek do Rzeczpospolitej: Symbole narodowe. Wydane 30 kwietnia 2007. www.wikipedia.pl www.google.pl