P O P Y T , P O D A Ż
P O P Y T
Popyt, ilość towaru, którą nabywcy są skłonni kupić w określonym czasie przy ustalonej cenie. Przy niezmienności innych warunków rynkowych wzrost ceny powoduje zmniejszenie wielkości popytu, a obniżka ceny wywołuje wzrost wielkości popytu. Dla danego towaru rozróżnia się popyt indywidualny i popyt rynkowy (ze strony wszystkich jego nabywców). Popyt wszystkich nabywców na wszystkie towary to popyt globalny (zagregowany). Poziom i zmiany popytu na dany towar wyznaczane są przez czynniki rynkowe - zmiany poziomu dochodów nabywców, cen innych towarów oraz oczekiwania nabywców co do zmian cen w przyszłości, a także czynniki pozarynkowe: demograficzne ludności pod względem wieku, płci, poziomu wykształcenia, rodzaju wykonywanej pracy, miejsca zamieszkania itp.), naturalne (atmosferyczne, środowiskowe), preferencje nabywców (gusty, upodobania, zwyczaje, tradycje, moda), polityczne (zagrożenie wewnętrzne i zewnętrzne, wojny).
Elastyczność popytu Elastyczność popytu - relacja między wyrażoną w procentach zmianą popytu, a wyrażoną w procentach zmianą czynnika, który tę zmianę wywołał. Elastyczność popytu można określić tylko w odniesieniu do tych czynników kształtujących popyt, które da się zmierzyć. Informuje o wrażliwości popytu na zmiany czynników go kształtujących. Czynniki określające elastyczność cenową : Dostępność substytutów- możliwość zastąpienia innym dobrem Wielkość zmiany ceny Udział wydatków na dane dobro w dochodach konsumentów Znaczenie danego dobra dla konsumentów
Popyt sztywny - zmiana ceny nie wywołuje zmian popytu Popyt doskonale elastyczny- nawet minimalny wzrost ceny powoduje spadek popytu do zera Popyt zagregowany (inaczej popyt globalny)- jest to suma popytów na danym obszarze. Funkcja ta, podobnie jak funkcja popytu, pokazuje skłonność do zakupu (jednakże tu bez rozgraniczania na dobra) w zależności od wielkości dochodu grup konsumenckich np. gospodarstw, przedsiębiorstw Popyt indywidualny - określa wielkość popytu od strony pojedynczego, konkretnego podmiotu gospodarczego na określone dobro przy różnych Popyt rynkowy - suma popytów indywidualnych, który obrazuje wielkość popytu wszystkich podmiotów gospodarczych na określone dobro przy różnych cenach Popyt efektywny – chęć nabycia towaru poparta jest posiadaniem odpowiedniego ekwiwalentu. Popyt potencjalny – oznacza pragnienie nabycia określonego dobra nie poparte możliwościami dochodowymi.
Prawo popytu określa stosunek pomiędzy cenami a ilością dóbr i usług, które zostałyby kupione przy danych cenach. Mówi ono, że gdy wszystkie inne czynniki pozostaną na dotychczasowym poziomie, więcej można będzie sprzedać po niższej niż po wyższej cenie. 2,5 2,4 2,3 2,2 2,1 2,0 1,9 Równowaga rynkowa występuje przy cenie , przy której ilość towaru dostarczonego na rynek i ilość, na jaką jest popyt, są jednakowe Cena równowagi 10 20 30
P O D A Ż
Podaż to ilość danego towaru, którą sprzedający zaoferują do sprzedaży w danym momencie i miejscu w zależności od poziomu cen. Podaż zależy przede wszystkim od ceny towaru, tę zależność przedstawia krzywa podaży Prawo podaży głosi, że przy niezmienności innych warunków rynkowych podaż danego towaru się zwiększa, jeśli wzrasta jego cena, natomiast obniżaniu się ceny towarzyszy spadek wielkości podaży. Poziom podaży, tak jak poziom popytu nie zależy wyłącznie od ceny towaru. Elastyczność podaży-podaż dobra lub usługi jest elastyczna, gdy ilość oferowanych do sprzedaży dóbr lub usług może być łatwo i szybko zmieniona. Jest to prawdą w odniesieniu do wielu dóbr przemysłowych. Podaż dobra lub usługi jest nieelastyczna, gdy nie może być ona łatwo i szybko zmieniona. Jest to prawda w przypadku podaży pracy na stanowisku wymagającym długiego czasu kształcenia. Zobacz też: krzywa podaży, popyt, podaż zagregowana, popyt zagregowany.
Czynniki kształtujące wielkość podaży wielkość produkcji cena danego dobra, czyli ilość pieniędzy jaką producent otrzymuje ze sprzedaży każdej jednostki tego dobra ceny czynników produkcji, czyli płace, opłaty za energię, czynsz, ceny urządzeń i surowców, procenty od zaciągniętych kredytów czyli poziom kosztów produkcji technologia czyli postęp techniczny ceny dóbr substytucyjnych (zamienników) i komplementarnych (uzupełniających) liczba producentów na danym rynku cele przedsiębiorstwa oczekiwania dotyczące zmian cen eksport oraz import wielkość rezerw czynniki przypadkowe, np. pogoda czas, jakim dysponują producenci interwencyjna polityka państwa, dotacje, subwencje, warunki prawne elastyczność podaży
Pracę wykonała Beata Kujawa