Zdrowotne skutki palenia tytoniu Przygotowano na podstawie prezentacji p. Aliny Kowalskiej i p. Jagody Zapały

Wstęp Obecnie, palenie tytoniu jest znaczącym, pojedynczym czynnikiem ryzyka występowania wielu chorób niezakaźnych, który można wyeliminować całkowicie. Tytoń szlachetny - Nicotiana tabacum

STRUMIEŃ GŁÓWNY DYM TYTONIOWY BOCZNY

Strumień główny – dym wdychany i wypuszczany przez palącego przechodzi przez filtr w papierosie 4 tysiące substancji czynnych, w tym ponad 40 o działaniu rakotwórczym i 100 o działaniu toksycznym

Strumień boczny – powstaje w wyższej temperaturze Nie jest filtrowany przez filtr papierosowy 2 razy więcej strumienia bocznego Cząstki w strumieniu bocznym są znacznie mniejsze, łatwiej przenikają do organizmu Znajduje się w nim 2 razy więcej tlenku węgla, 2-3 razy więcej nikotyny i 3-4 razy więcej substancji rakotwórczych

Narażenie na bierne palenie tytoniu w Polsce Przynajmniej raz w miesiącu na bierne palenie narażonych jest blisko 28% niepalących dorosłych1 Co czwarty respondent był narażany na dym tytoniowy podczas jazdy prywatnym samochodem1 Co 7 minut dochodzi do śmierci osoby niepalącej narażonej na bierne wdychanie dymu tytoniowego w domu 1 Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009-2010 2 Dane z badania K. Jamrozika; 2002 w: Raporcie pt. „Rozwiać dymną zasłonę”; 2009

Co roku w 25 krajach UE z powodu biernego palenia umiera ponad 19 000 osób niepalących.

WPŁYW BIERNEGO PALENIA TYTONIU NA ZDROWIE gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy płuc u dzieci ostre choroby układu oddechowego we wczesnym dzieciństwie przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci przedwczesne porody oddziaływanie substancji drażniących na: oczy, jamę nosową, gardło, płuca niska waga urodzeniowa noworodków wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca oraz choroby układu krążenia w grupie dorosłych

Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT) (F17 Zespół uzależnienia od tytoniu (ZUT) (F17.2 w X międzynarodowej klasyfikacji chorób i problemów zdrowotnych) Uzależnienie fizyczne NIKOTYNA Uzależnienie psychiczne NAWYKI Uzależnienie społeczne ŚRODOWISKO

Palenie tytoniu w Polsce Palenie tytoniu wśród mężczyzn (codzienne i okazjonalne) 1982 rok 2009 rok 65% 36,9% Palenie tytoniu wśród kobiet (codzienne i okazjonalne) 32% 24,4% W 2009 roku palacze stanowili 30,3% populacji (włączając palaczy okazjonalnych)1 Według danych w 2006 roku w województwie świętokrzyskim paliło tytoń 37,8% mężczyzn, 24,1% kobiet (włączając palaczy okazjonalnych)2 1 Raport z badań GATS, MZ i WHO; 2009- 2010 2 Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Czy mamy modę na niepalenie w Polsce? Szybciej spada liczba palących mężczyzn, niż kobiet W badaniach prowadzonych wśród mieszkańców województwa świętokrzyskiego w 2006 roku, kobiet które rzuciły palenie regularne lub okazjonalne było 7,4%, czyli trzykrotnie mniej niż mężczyzn (21,4%)1 1 Raport z badania Wiedza o nowotworach i profilaktyce; 2008

Jak zapobiegać wchodzeniu w nałóg palenia tytoniu?!!! Nauka umiejętności pokonywania życiowych trudności, frustracji, stresujących sytuacji Budowanie prawidłowego obrazu siebie Kształtowanie właściwej hierarchii wartości, odpowiedzialności za siebie i innych Budowanie zainteresowań, pasji, umiejętności zagospodarowania czasu wolnego

Według WHO z powodu chorób odtytoniowych każdego roku na świecie umiera około 5 milionów ludzi, a w Europie około 650 000 Szacuje się, że do roku 2030 inhalowanie dymu tytoniowego może być przyczyną 8 milionów przedwczesnych zgonów

Wśród młodzieży codziennie pali papierosy 19,0% chłopców i prawie 13,0% dziewcząt Ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym tytoniowy we własnym domu Statystyczny Polak wypala w ciągu roku 2371 sztuk papierosów

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO NA POWSTAWANIE CHORÓB CHOROBY NOWOTWOROWE: Silny związek płuc krtani gardła przełyku jamy ustnej miedniczek nerkowych pęcherza moczowego trzustki Słabszy związek żołądka nosa wargi wątroby miąższu nerek białaczki

WPŁYW DYMU TYTONIOWEGO NA POWSTAWANIE CHORÓB c.d. CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA: chorobę wieńcową serca zespół płucno-sercowy degenerację miąższu sercowego nadciśnienie miażdżycę tętniaka aorty chorobę obwodowego układu naczyniowego (łącznie z chorobą Bürgera) chorobę naczyń mózgowych

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA: przewlekłe zapalenia oskrzeli zapalenie płuc astmę oskrzelową gruźlicę płuc chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy kataraktę tytoniowe niedowidzenie zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

TAKŻE ZWIĘKSZA RYZYKO ZACHOROWANIA NA: paradontozę osteoporozę chorobę Crohna mniejszą płodność niższą wagę urodzeniową noworodków zespół nagłej śmierci noworodka

Rzucenie palenia tytoniu a choroby układu krążenia Po 20 min. od ostatniego papierosa wyrównuje się tętno i ciśnienie tętnicze W ciągu 8 godzin poziom tlenku węgla we krwi spada do zera Po 1 roku od rezygnacji z palenia ryzyko zawału serca spada o blisko połowę Po 5 latach ryzyko udaru mózgu u palaczy spada do ryzyka porównywalnego dla osób niepalących Po 10 latach również ryzyko choroby niedokrwiennej serca będzie porównywalne jak dla osób nigdy niepalących

Rezygnacja z palenia tytoniu a nowotwory Po 5 latach od rezygnacji z palenia tytoniu ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy ustnej, krtani i przełyku zmniejszy się o połowę Po 15 latach ryzyko zachorowania na raka płuca będzie porównywalne do osoby niepalącej

CO GROZI PALACZOWI ? Źródło: Prof. Witold Zatoński radzi jak rzucić palenie, wyd. VII

PODSUMOWANIE I WNIOSKI Palenie tytoniu jest czynnikiem ryzyka powstawania wielu groźnych dla zdrowia i życia chorób, ale jednym z niewielu, który można całkowicie wyeliminować

PODSUMOWANIE I WNIOSKI c.d. Nikotyna zawarta w tytoniu silnie uzależnia. Dlatego choć większość palaczy chce zerwać z nałogiem to tylko niektórzy potrafią samodzielnie osiągnąć sukces.

PODSUMOWANIE I WNIOSKI c.d. Kampanie antytytoniowe uważane są za skuteczną metodę redukcji nałogu palenia. Propagowana w czasie kampanii moda na niepalenie zapobiega sięganiu przez młodzież po pierwszego papierosa.

PODSUMOWANIE I WNIOSKI c.d. Pracownicy służby zdrowia, nauczyciele i inne grupy zawodowe ze względu na posiadaną wiedzę mają możliwości skutecznego wspierania osób w początkowym, najtrudniejszym okresie abstynencji, a przede wszystkim propagowania zdrowego stylu życia - bez tytoniu.