PROP 2 (6 wykład) Projektowanie Procesów i Oprzyrządowania Technologicznego Zasady wyboru baz obróbkowych Przykłady bazowania Typowe sposoby ustalenia Dr inż. Jan BERKAN, pok. ST 319 www.cim.pw.edu.pl/jberkan

Wybór baz do pierwszej operacji (wyjściowych) 1. Jeśli część nie będzie całkowicie obrabiana, jako bazy należy przyjmować te powierzchnie, które w gotowej części są nieobrabiane, bo nie zmieniają one swego położenia. 2. Bazami powinny być powierzchnie półfabrykatu najdokładniej wykonane, równe i czyste, bez śladów wypływek, śladów po odciętych nadlewach i wlewach, bez znaków, dostatecznie duże, aby zmniejszyć wpływ niedokładności lokalnych

Wybór baz obróbkowych do pierwszej operacji ( wyjściowych cd.) 3. W częściach całkowicie obrabianych, jako bazy należy przyjmować te powierzchnie, które posiadają najmniejszy naddatek, bo ich położenie ulega najmniejszej zmianie. 4. Niekiedy rolę odgrywa kryterium zamocowania. Bazy powinny umożliwić pewne zamocowanie oraz jak najmniejsze odkształcenia przedmiotu obrabianego

Wybór baz do dalszych operacji 1. Należy koniecznie stosować powierzchnie już obrobione. Są one znacznie dokładniejsze od powierzchni surowych i dają dokładniejsze ustalenie. 2. Należy wybierać bazy właściwe. Umożliwia to wykorzystanie pełnej wartości tolerancji wymiarów konstrukcyjnych w czasie obróbki. Nie trzeba dokonywać przeliczenia wymiarów konstrukcyjnych na obróbkowe, co zazwyczaj wiąże się z koniecznością zawężania tolerancji. 3. Bazy powinny zapewnić możliwie największą prostotę i najmniejszy koszt uchwytu oraz najkrótszy czas zamocowanie i odmocowania przedmiotu. 4. Przy dokładnej obróbce złożonych części należy stosować bazy stałe (te same w każdej operacji).

Typowe układy powierzchni bazowych wyjściowych 3 Uchwyt trójszczękowy Obróbka brył obrotowych Zewnętrzna powierzchnia walcowa i płaszczyzna (tu są surowe w gotowej części) 3 3 podpory stałe (szczęki) Podpory stałe (3 szczęki)

Uchwyty szczękowe Szczęki

Typowe układy powierzchni bazowych do dalszych operacji Podpora stała kołnierz Obróbka brył obrotowych Powierzchnię otworu i płaszczyznę czołową tulei ( już obrobione w poprzedniej operacji) Trzpień stały walcowy Mocowanie

Typowe układy powierzchni bazowych Obróbka brył obrotowych Dwa nakiełki

Typowe układy powierzchni bazowych Obróbka brył obrotowych Baza – powierzchnia obrabiana przeciąganie otworów szlifowanie bezkłowe

Typowe układy powierzchni bazowych Frezowanie 3 3 3 Kołek ustalaj. pełny Kołek ustalaj. ścięty Płaszczyzna i prostopadłe do niej dwa otwory bazowe

Typowe układy powierzchni bazowych Kołek ustalający pełny Kołek ustalający ścięty Płaszczyzna Płaszczyzna i dwa otwory 3

Typowe układy powierzchni bazowych Frezowanie Dwie prostopadłe płaszczyzny Ustalenie kierunkowe Ustalenie kierunkowe Punkt oporowy Punkt oporowy 2 3 Baza stykowa główna

Typowe układy powierzchni bazowych Wiercenie 3 Płaszczyzna i prostopadły otwór oraz zarys zewnętrzny Trzy podpory stałe Kołek pełny Podpora regulowana o kształcie pryzmowym (ustalenie kątowe) L

Typowe układy powierzchni bazowych Średnica zewnętrzna i czoło Frezowanie Średnica zewnętrzna i czoło b + Tb a - Ta Podpora pryzmowa stała