PPTOK ( 6 wykład) Projektowanie Procesów Technologicznych Obróbki Skrawaniem Wybór baz obróbkowych Przykłady bazowania Typowe sposoby ustalenia Dr inż. Jan BERKAN, pok. ST 319 www.cim.pw.edu.pl/jberkan

Wybór baz obróbkowych wyjściowych (do pierwszej operacji lub pierwszego odebrania danego stopnia swobody) Jeśli część nie będzie całkowicie obrabiana, jako bazy należy przyjmować te powierzchnie, które w gotowej części są surowe, bo nie zmieniają one swego położenia. Bazami powinny być powierzchnie półfabrykatu najdokładniej wykonane: równe i czyste, bez śladów wypływek, śladów po odciętych nadlewach i wlewach, dostatecznie duże, aby zmniejszyć wpływ niedokładności lokalnych W częściach całkowicie obrabianych, jako bazy należy przyjmować te powierzchnie, które posiadają najmniejszy naddatek, bo ich położenie ulega najmniejszej zmianie. Niekiedy rolę odgrywa kryterium zamocowania. Bazy powinny umożliwić pewne zamocowanie oraz jak najmniejsze odkształcenia przedmiotu obrabianego

Wybór baz do dalszych operacji 1. Należy koniecznie stosować powierzchnie już obrobione. Są one znacznie dokładniejsze od powierzchni surowych i dają dokładniejsze ustalenie. 2. Należy wybierać bazy właściwe. Umożliwia to wykorzystanie pełnej wartości tolerancji wymiarów konstrukcyjnych w czasie obróbki. Nie trzeba dokonywać przeliczenia wymiarów konstrukcyjnych na obróbkowe, co zazwyczaj wiąże się z koniecznością zawężania tolerancji. 3. Bazy powinny zapewnić możliwie największą prostotę i najmniejszy koszt uchwytu oraz najkrótszy czas zamocowanie i odmocowania przedmiotu. 4. Przy dokładnej obróbce złożonych części należy stosować bazy stałe (jednakowe w każdej operacji).

Typowe układy powierzchni bazowych 3 Uchwyt trójszczękowy Obróbka brył obrotowych Zewnętrzna powierzchnia walcowa i płaszczyzna (tu są surowe w gotowej części) 3 3 podpory stałe (szczęki)

Typowe układy powierzchni bazowych Obróbka brył obrotowych Podpora stała 1 ss Powierzchnia otworu i płaszczyzna czołowa tulei ( obrobione w poprzedniej operacji) Trzpień stały walcowy – 4 ss Mocowanie

Typowe układy powierzchni bazowych Obróbka brył obrotowych Dwa nakiełki

Typowe układy powierzchni bazowych Obróbka brył obrotowych Baza – powierzchnia obrabiana przeciąganie otworów szlifowanie bezkłowe

Typowe układy powierzchni bazowych Wiercenie i frezowanie 3 3 3 Kołek ustalaj. pełny Kołek ustalaj. ścięty Płaszczyzna i prostopadłe do niej dwa otwory

Typowe układy powierzchni bazowych Kołek ustalający pełny Kołek ustalający ścięty Płaszczyzna i prostopadłe do niej dwa otwory Płaszczyzna 3

Typowe układy powierzchni bazowych Frezowanie Dwie prostopadłe płaszczyzny Baza stykowa pomocnicza a 2 b Opór 3 Baza stykowa główna

Typowe układy powierzchni bazowych Wiercenie 3 Płaszczyzna i otwór prostopadły Trzy podpory stałe Kołek pełny Podpora regulowana o kształcie pryzmowym (ustalenie kątowe) L

Typowe układy powierzchni bazowych Frezowanie Powierzchnia walcowa zewnętrzna i czoło b + Tb a - Ta Podpora stała pryzmowa