Warszawa, dnia 3 marca 2009 r. Systemy Rozrachunku Papierów Wartościowych w Polsce i Unii Europejskiej – Prezentacja publikacji Beata Wróbel Karolina Nakoneczny Małgorzata Kapis Anna Zielińska Elżbieta Budrewicz

Geneza i historia powstania publikacji Grudzień 2005 r. – inicjatywa zgłoszona na posiedzeniu Rady ds. Systemu Płatniczego 2007-2008 – prace nad publikacją Przygotowanie przy współpracy: NBP (DSP, DOK) KDPW GPW Koordynacja współpracy – NBP

Cel publikacji Usystematyzowanie i rozpowszechnienie wiedzy na temat procesów zachodzących na rynku kapitałowym ze szczególnym uwzględnieniem funkcji depozytowo-rozliczeniowo-rozrachunkowych i świadomości, jakie znaczenie mają te procesy dla prawidłowego funkcjonowania rynku finansowego Popularyzacja wiedzy nt. polskiego systemu rozrachunku papierów wartościowych poza granicami kraju (publikacja w wersji językowej angielskiej i rosyjskiej)

Zakres tematyczny Procesy zachodzące na rynku kapitałowym oraz podmioty biorące udział w tych procesach Historia i obecna działalność centralnych kontrpartnerów oraz depozytów papierów wartościowych w krajach Unii Europejskiej i w Polsce Kierunki zmian funkcjonowania izb rozliczeniowych, centralnych kontrpartnerów oraz depozytów papierów wartościowych na świecie, w Unii Europejskiej i w Polsce

Procesy zachodzące na rynku kapitałowym (1) * Dla uproszczenia na schemacie pominięto, analogiczne do rejestracji, pojęcie deponowania, odnoszące się do powierzania instytucji świadczącej usługi depozytowe papierów wartościowych występujących w formie materialnej.

Procesy zachodzące na rynku kapitałowym (2) emisja papierów wartościowych rejestracja i deponowanie papierów wartościowych zawieranie transakcji rozliczenie rozrachunek

Procesy zachodzące na rynku kapitałowym – Emisja papierów wartościowych Cele i korzyści wynikające z emisji Proces emisji Publiczna oferta papierów wartościowych Oferta papierów wartościowych niebędąca ofertą publiczną

Zawieranie transakcji

Podmioty działające na rynku kapitałowym i ich rola (1) Emitenci Zapewniają podaż Dwie główne kategorie emitentów: emitenci akcji i obligacji Inwestorzy Reprezentują stronę popytową Dwie główne kategorie inwestorów: indywidualni oraz instytucjonalni Operatorzy platform obrotu Organizują obrót instrumentami finansowymi Platformy obrotu na rynku kapitałowym w Polsce

Podmioty działające na rynku kapitałowym i ich rola (2) Firmy inwestycyjne Izby rozliczeniowe i centralni kontrpartnerzy (CCP) Depozyty papierów wartościowych (CSD) Nadzorcy i regulatorzy Banki centralne

Historia i obecna działalność CCP oraz depozytów papierów wartościowych w krajach UE i w Polsce Infrastruktura deponowania, rozliczeń i rozrachunku papierów wartościowych w UE – rozwój i stan obecny Infrastruktura deponowania, rozliczeń i rozrachunku w Polsce – historia i stan obecny

Infrastruktura deponowania, rozliczeń i rozrachunku papierów wartościowych w UE – rozwój i stan obecny Rozwój i obecna rola centralnych kontrpartnerów Rozwój i obecna rola depozytów papierów wartościowych Obecny stopień integracji kapitałowej i operacyjnej depozytów papierów wartościowych oraz centralnych kontrpartnerów

Rozwój i obecna rola centralnych konrpartnerów Historia tworzenia izb rozliczeniowych i CCP Obecna rola CCP Regulacje i nadzór Tendencje Docelowy model rozliczeń na rynku UE

Rozwój i obecna rola depozytów papierów wartościowych Historia tworzenia CSD Obecna rola CSD Regulacje i nadzór Tendencje Model docelowy

Obecny stopień integracji depozytów papierów wartościowych oraz centralnych kontrpartnerów Poziom integracji krajowej i międzynarodowej Działalność w zakresie integracji infrastruktury świadczącej usługi posttransakcyjne

Infrastruktura deponowania, rozliczeń i rozrachunku w Polsce – historia i stan obecny Historia i obecna rola Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych SA (KDPW SA), charakterystyka systemu KDPW Historia i obecna rola Rejestru Papierów Wartościowych (RPW), charakterystyka systemu RPW

Historia i obecna rola KDPW SA (1) 1991 - utworzenie GPW, depozyt w ramach giełdy 1994 – utworzenie KDPW SA Podstawowe funkcje: rejestracja instrumentów finansowych, prowadzenie kont depozytowych i rachunków papierów wartościowych, obsługa realizacji praw z papierów wartościowych i operacji na papierach wartościowych, prowadzenie rozliczeń transakcji (rynek regulowany, transakcje poza rynkiem regulowanym) prowadzenie rozrachunku zarządzanie ryzykiem

Historia i obecna rola KDPW SA (2) Pozostałe funkcje: nadawanie kodów ISIN fundusz gwarancyjny dla OFE obsługa wypłat transferowych zarządzanie systemem rekompensat Współpraca operacyjna z depozytami zagranicznymi

Historia i obecna rola RPW Historia powstania RPW : 1990/1991 -pierwsze emisje bonów pieniężnych NBP i bonów skarbowych 1995/1996 - dematerializacja bonów skarbowych i bonów pieniężnych NBP 2003 - powstanie Rejestru Papierów Wartościowych Podstawowe funkcje RPW Prowadzenie rachunków i kont depozytowych papierów wartościowych oraz obsługa operacji na tych papierach Przeprowadzanie przetargów skarbowych papierów wartościowych przy wykorzystaniu elektronicznego system przetargowego

Kierunki zmian funkcjonowania izb rozliczeniowych, CCP oraz depozytów na świecie, w UE i w Polsce Cele integracji w zakresie infrastruktury depozytowo-rozliczeniowo-rozrachunkowej Inicjatywy międzynarodowe w zakresie integracji infrastruktury depozytowo-rozliczeniowo – rozrachunkowej Inicjatywy podejmowane w ramach UE Rozwój infrastruktury rynku kapitałowego w Polsce

Cele integracji w zakresie infrastruktury depozytowo-rozliczeniowo-rozrachunkowej Integracja rozumiana szeroko: konsolidacja i tworzenie wspólnych struktur harmonizacja zasad działania Dążenia integracyjne w UE (likwidacja barier, harmonizacja, konsolidacja, tworzenie struktur paneuropejskich, tj. T2S, CCBM) Dążenia integracyjne na świecie (harmonizacja, konsolidacja)

Inicjatywy międzynarodowe w zakresie integracji infrastruktury depozytowo– rozliczeniowo–rozrachunkowej Międzynarodowe inicjatywy normatywne: konwencja haska UNIDROIT Międzynarodowe rekomendacje dla systemów rozrachunku papierów wartościowych i centralnych kontrpartnerów (BIS, CPSS-IOSCO) Międzynarodowe inicjatywy branżowe (G-30, ISSA, SMPG)

Inicjatywy podejmowane w ramach UE Rada Europejska i Rada UE oraz Komisja Europejska Europejski System Banków Centralnych (ESBC) i Europejski Bank Centralny (EBC) Europejskie inicjatywy branżowe

Inicjatywy Rady Europejskiej, Rady UE i Komisji Europejskiej Dyrektywy Komunikaty Biała księga w sprawie polityki usług finansowych na lata 2005 - 2010 Raport Lamfalussy’ego Raporty Giovanniniego Przyjęcie Code of Conduct i utworzenie Grupy Monitorującej

Europejski System Banków Centralnych i Europejski Bank Centralny (1) Rola nadzorcza ESBC Nadzór typu oversight Przyczyny sprawowania nadzoru Podstawy prawne nadzoru (art. 105 TWE) ESBC jako użytkownik infrastruktury posttransakcyjnej Operacje kredytowe EBC Ocena infrastruktury względem User standards

Europejski System Banków Centralnych i Europejski Bank Centralny (2) Udział ESBC w tworzeniu infrastruktury posttransakcyjnej CCBM TARGET TARGET2-Securities Rola ESBC w promowaniu bezpieczeństwa i efektywności rozliczeń i rozrachunku

Europejski System Banków Centralnych i Europejski Bank Centralny (3)

Europejskie inicjatywy branżowe (1) ECSDA standardy dotyczące dni i godzin pracy systemów rozrachunku oraz ostateczności rozrachunku, standardy dotyczące obsługi zdarzeń korporacyjnych, standardy dotyczące harmonizacji zasad zestawiania instrukcji rozrachunku (we swpółpracy z European Securities Forum) EACH standardy zarządzania ryzykiem przez centralnych kontrpartnerów FESE

Europejskie inicjatywy branżowe (2) European Code of Conduct on Clearing and Settlement Wprowadzenie przejrzystości opłat za usługi (zawieranie transakcji, rozliczanie, rozrachunek) – publikacja porównywalnych cenników Przyjęcie niedyskryminujących, przejrzystych zasad dostępu do instytucji infrastruktury i współpracy operacyjnej między nimi Wprowadzenie podziału usług na kategorie i sposobu księgowania przychodów generowanych przez poszczególne kategorie usług

Rozwój infrastruktury rynku kapitałowego w Polsce Programy rządowe Wpływ rozwoju giełdy na ewolucję infrastruktury deponowania, rozliczeń i rozrachunku papierów wartościowych Kierunki rozwoju systemu KDPW oraz udział w pracach harmonizacyjnych Działalność NBP w zakresie rozwoju usług posttransakcyjnych

Programy rządowe Harmonogram rozwoju rynku kapitałowego w Polsce do 2001 r. (1998 r.) Przedsiębiorczość – Rozwój – Praca (2002 r.) Zarys strategii rozwoju rynku kapitałowego Program działań mających na celu rozwój rynku kapitałowego Agenda Warsaw City 2010 (2004 r.)

Wpływ rozwoju GPW na rozwój systemu rozliczeniowego Konieczność zapewnienia efektywnej infrastruktury rozliczeniowej w związku z umiędzynarodowieniem rynku, dywersyfikacją oferty produktowej oraz rynkowej Potrzeba usuwania ograniczeń regulacyjnych w celu zapewnienia możliwości stosowania rozwiązań obecnych na innych rynkach m.in. uruchomienie krótkiej sprzedaży, umożliwienie prowadzenia rachunków zbiorczych dla pośredników zagranicznych Spójna polityka konkurencyjności w zakresie opłat transakcyjnych i rozliczeniowych

Kierunki rozwoju systemu KDPW oraz udział w pracach harmonizacyjnych Realizacja strategii KDPW SA Poszerzanie oferty świadczonych usług Modernizacja technologiczna, wprowadzanie światowych standardów komunikacyjnych Współpraca operacyjna z zagranicznymi instytucjami depozytowo-rozliczeniowymi Prace standaryzacyjne i harmonizacyjne Udział w pracach stowarzyszeń międzynarodowych (ECSDA, EACH, SMPG) Udział w pracach RRRF Udział w pracach legislacyjnych

Działalność NBP w zakresie rozwoju usług posttransakcyjnych Na poziomie krajowym: Udział w pracach legislacyjnych Operator systemów płatności w złotych i euro Operator systemu RPW Na poziomie międzynarodowym Udział w inicjatywach ESBC