WYKŁAD 7 ŚRODKI PSYCHODYSLEPTYCZNE I ICH WPŁYW NA ORGANIZM CZŁOWIEKA

Slides:



Advertisements
Podobne prezentacje
Jak się tworzy leki? PARTNERZY.
Advertisements

Narkotyki a Ty.
MAJACZENIE ALKOHOLOWE TERAPIA METODĄ SZYBKIEGO NASYCANIA DIAZEPAMEM
Znieczulenie ciężarnych do zabiegów niepołożniczych
Znieczulenie chorego z chorobą Parkinsona
DOPALACZE.
Uzależnienie fizyczne i psychiczne, tolerancja i zespół abstynencyjny.
Leki przeciwhistaminowe
FIZYKOTERAPIA Ćwiczenia 1.
Sedacja Analgezja Ból.
Skutki stosowania substancji psychoaktywnych
Miejsce psychoedukacji w systemie leczenia schizofrenii
Leki antyarytmiczne.
CHOROBY UKŁADU KRWIONOŚNEGO CZŁOWIEKA
Narkotyki w szkole i w domu.
Używki.
Strategia stosowania opioidów w chirurgii jednego dnia
Pierwiastki występujące w człowieku
Farmakologiczne i mechaniczne wspomaganie układu krążenia
Uzależnienia.
Alkohol i jego działanie !!!
Zaburzenia psychiczne
WPŁYW HAŁASU NA CZŁOWIEKA
WSTRZĄS POURAZOWY.
Narkotyki Anna Kiwior.
DROGA DO UZALEŻNIENIA.
Narkotyki Alkohol i 84% 81% 79% 57% 51% Opr. Jakub Romański.
Współczesne dopalacze
Bóle głowy i guzy mózgu. Dorota Kozera.
ALKOHOLIZM.
zaś do policyjnych pomieszczeń dla nietrzeźwych trafiło osób.
Otyłość, nadciśnienie i choroby serca – choroby współczesnego świata
  Przyjmuje leki czy bierze? „Leki bez recepty - do leczenia, nie do brania"
Wstrząs Wstrząs jest to zespół zaburzeń ogólnoustrojowych powstałych z niedotlenienia tkanek ważnych dla życia narządów wskutek niedostatecznego przepływu.
ENZYMY.
NAŁOGI Problem ludzkości.
LEKI.
Dr med.Karina Chmielewska
RUCH TO ZDROWIE.
Farmakologia znieczulenia
Trucizna jest substancją, która wprowadzona w niewielkiej dawce do organizmu człowieka może wywoływać zakłócenia jego normalnych funkcji życiowych lub.
Używki Używki to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy. Najczęściej.
UZALEŻNIENIE OD ALKOHOLU
ALKOHOL JAKO SUBSTANCJA PSYCHOAKTYWNA
SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE
Wpływ sposobu odżywiania i środków dopingujących w sporcie.
Opioidowe leki przeciwbólowe
Azotany.
DOPALACZE.
Narkotyczne leki przeciwbólowe
Psychopatologia emocji
DYSFUNKCJE SEKSUALNE KOBIET I MĘŻCZYZN W ZZA
Inhibitory konwertazy angiotensyny
Zaburzenia psychiczne spowodowane nadużywaniem alkoholu.
„Dopalacz” czy „dopalacze” to termin który nie posiada charakteru naukowego. Używa się go potocznie, dla nazwania grupy różnych substancji lub ich mieszanek.
Czynniki ryzyka związane ze zdrowiem i chorobami
Objawy uzależnienia od narkotyków
Rodzaje substancji leczniczych
„ Świat bez dopalaczy, narkotyków i… ”
Kacper Gonera 1F. Co to jest ?  Narkotykami nazywamy środki odurzające, substancje pochodzenia naturalnego lub syntetycznego działające na ośrodkowy.
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA Uczniowie klasy VI.
Lekozależność autorzy prezentacji: Daniel Kwaśniewicz Michalina Hojnacka Monika Matuszak Patryk Duda UCZNIOWIE KLASY III B.
Substancje psychoaktywne, środki odurzające, używka – to określenia o podobnym znaczeniu stosowane wymiennie w języku potocznym. W medycynie, psychologii.
ALKOHOLIZM
Podział hormonów 1. Budowa strukturalna Peptydy i białka
Zależność między mechanizmami obronnymi a regresją w różnych chorobach (model C.B.Bahnsona) Bahnson: instynkty, potrzeby, napięcia.
Autor: Arkadiusz Białek
Narkotyki.
Zależność między mechanizmami obronnymi a regresją w różnych chorobach (model C.B.Bahnsona) Bahnson: instynkty, potrzeby, napięcia.
Zapis prezentacji:

WYKŁAD 7 ŚRODKI PSYCHODYSLEPTYCZNE I ICH WPŁYW NA ORGANIZM CZŁOWIEKA

ŚRODKI PSYCHOSTYMULUJĄCE (PSYCHOPOBUDZAJĄCE nazywane również halucynogeny, psychodeliki, psychomimetyki, fantastika, środki psychozowytwórcze halucynogen (łac. alucinari – błądzić w myślach, majaczyć, bajdurzyć znaczenie jedynie toksykologiczne i poznawcze używano do przezwyciężenia zahamowań, uwolnienia podświadomości i racjonalizacji skrywanych potrzeb i kompleksów wywołują objawy psychoz oraz słabe uzależnienie psychiczne działanie halucynogenne może wykazywać ok. 100 substancji zawartych w różnych surowcach roślinnych

CHARAKTERYSTYKA HALUCYNOGENÓW większość posiada pierścień indolowy (charakterystyczny dla 5-HT) inne np. fenyletyloaminy budową przypominają katecholaminy

CHARAKTERYSTYKA HALUCYNOGENÓW Definicja halucynogenów: substancje, które zmieniają percepcję oraz nastrój, bez wyraźnego wpływu na autonomiczny układ nerwowy, metabolizm organizmu i aktywność psychomotoryczną nie wywołują również objawów depresji ośrodkowego układu nerwowego

CHARAKTERYSTYKA HALUCYNOGENÓW percepcja i myślenie pod ich wpływem ulegają zaburzeniom, przypominając przeżywanie snu na jawie wszystkie halucynogeny, choć w różnym stopniu, mają działanie psychozowytwórcze – zdolność do wywoływania poszczególnych objawów psychotycznych (a nie typowych psychoz): omamów, objawów depersonalizacji, zaburzeń poczucia czasu, hiperstezji, parastezji, synestezji, euforii itp.

CHARAKTERYSTYKA HALUCYNOGENÓW wpływ na nastrój jest złożony, nie związany bezpośrednio z objawami euforii czy depresji psychicznej z punktu widzenia neurofizjologii ośrodkowe objawy działania leków psychodysleptycznych dają się sprowadzić do zaburzeń w magazynowaniu i analizie informacji sensorycznej prawdopodobnie nasilają dopływ bodźców aferentnych do tworu siatkowatego (struktura odpowiedzialna za regulację poziomu aktywności i integracji czynności jąder mózgu)

TWÓR SIATKOWATY - RAS

CHARAKTERYSTYKA HALUCYNOGENÓW Klasyfikacja tej grupy środków nie jest jednoznaczna: I grupa związki wykazujące podobieństwo budowy chemicznej do neuroprzekaźników 5-HT (LSD i psylocybina) i katecholamin (meskalina) II grupa związki o budowie niepodobnej do neuroprzekaźników (kannbinole i fencyklidyna)

CHARAKTERYSTYKA HALUCYNOGENÓW                                                                                                                         meskalina psylocybina LSD

LSD, PSYLOCYBINA I MESKALINA LSD – dietyloamid kwasu D-lizergowego, lizergid, LSD-25 naturalnie występujący alkaloid sporyszu środek o niezwykle silnym działaniu dawka 1 μg/kg mc. może wywołać silny efekt psychotropowy Meskalina i psylocybina otrzymywane z kaktusa meksykańskiego i grzybów przypominają w budowie LSD znacznie słabsze wpływ halucynogenny niż LSD

LSD wywołuje głównie halucynacje wzrokowe, rzadziej słuchowe działanie psychotropowe ulega szybko tolerancji krzyżowej również wobec innych halucynogenów nie wywołuje objawów abstynencji psychicznej lub fizycznej najpoważniejsze powikłania to bardzo silnie zaznaczone objawy psychotyczne, z panicznym lękiem, dysforią, urojeniami paranoicznymi (bad trip), prowadzących do niebezpiecznych zachowań

LSD wielokrotne niespodziewane nawroty halucynacji wiele miesięcy czy lat po zaniechaniu stosowania (flashbacks) tolerancja wytwarza się już po 3-4 dniach stosowania początkowa wrażliwość wraca po podobnie długiej przerwie

LSD brak modeli zwierzęcych do badań efektów halucynogenów w OUN zaburzenie konstrukcji tworzenia sieci przez pająki mechanizm powstawania halucynacji po LSD wiąże się z wpływem na ośrodkowy układ serotoninergiczny powinowactwo LSD do 5-HT, hamując aktywność serotoninowych jąder szwu (raphe nuclei) drogą pobudzenia pewnych autoreceptorów sugerowano, że uszkodzenie hamującego , kontrolnego wpływu 5-HT na struktury przodomózgowia może być związane z powstawaniem omamów

LSD Teoria uszkodzenie jąder szwu, zahamowanie syntezy endogennej 5-HT oraz rezerpina, obniżają wielkość progowej dawki LSD niezbędnej dla wywołania efektów psychotropowych ? efekty behawioralne są znacznie dłuższe i nie skorelowane ze mianami aktywności jąder szwu dawki LSD potrzebne do wywołania działania psychotropowego są znacznie wyższe niż koncentracja potrzebna do całkowitego wysycenia miejsc wiązania trytowanego LSD w mózgu neurony jąder szwu nie wykazują tolerancji na LSD w przeciwieństwie do efektów psychotycznych

LSD LSD wpływa również na aktywność układu noradrenergicznego w pewnych testach zachowuje się jak agonista DA wpływa agonistycznie na receptory 5-HT2 w wywoływaniu omamów (5-HT2A)

LSD efektom psychotropowym towarzyszy wzrost napięcia mięśniowego, ataksja, rozszerzenie źrenic, nudności, wymioty zaburzenia chromosomalne u dzieci matek przyjmujących w ciąży LSD – mechanizm nie wyjaśniony może wywoływać długotrwałe zaburzenia psychopatologiczne, ataki paniki i zachowania agresywne są to substancje potencjalnie bardzo niebezpieczne

FENCYKLIDYNA związek zsyntetyzowany jako szybko działający podawany dożylnie lek znieczulający i analgetyczny szybko rozpoznano jego siłę uzależniającą pacjenci po wybudzeniu wykazywali dezorientację i miewali omamy w użyciu klinicznym stosowano także pochodną fencyklidyny – ketaminę, też wywołującą uzależnienia ketamina PCP

FENCYKLIDYNA najczęściej nadużywany środek psychomimetyczny może wywoływać psychozy podobne symptomatologicznie do schizofrenii mechanizm działania związany z blokowaniem w sposób niekompetycyjny receptorów NMDA dla aminokwasów pobudzających konsekwencją jest uwalnianie DA w strukturach mezolimbicznych mózgu

KANNABINOLE najczęściej stosowane substancje psychodysleptyczne – przetwory konopi indyjskichs substancje czynne: tetrahydrokannabinol kannabinol anandamid

KANNABINOLE MARIHUANA – suszone liście i kwiatostany HASZYSZ – żywica/łodygi konopi                                                                                                                                                                      

KANNABINOLE główne miejsce działania kannabinoli – OUN powodują wystąpienie relaksacji psychicznej i stan dobrego samopoczucia (efekty do pewnego stopnia przypominają działanie etanolu) nasilają i zaostrzają percepcję bodźców wzrokowych i słuchowych

KANNABINOLE objawy psychotropowe podobne do efektów działania LSD, ale mniej intensywne wyraźne spowolnienie odczucia upływu czasu wzmożenie apetytu i osłabienie pamięci obniżona sprawność psychomotoryczna silne działanie analgetyczne i przeciwwymiotne próby stosowania tych związków u chorych na nowotwory

KANNABINOLE Efekty obwodowe tachykardia rozszerzenie naczyń skórnych (zaczerwienienie twarzy) spadek ciśnienia płynu gałkowego (efekt terapeutyczny w jaskrze) rozkurcz oskrzeli

KANNABINOLE mechanizm działania nie jest znany odkryto jednak w mózgu receptory selektywnie wiążące aktywne substancje konopi receptory te należą do klasy receptorów związanych z białkami G – hamując aktywność cyklazy adenylanowej i czynność niektórych kanałów wapniowych

KANNABINOLE najwięcej receptorów dla kannabinoli wykryto w: hipokampach – zaburzenia pamięci móżdżek i istota czarna – spadek koordynacji i sprawności ruchowej jądra mezolimbiczne – kontrola procesów wzmocnienia pozytywnego obwodowy typ receptora dla kannabinoli różni się budową od ośrodkowego występuje w układzie limfatycznym – oddziaływanie haszyszu na funkcje immunologiczne organizmu

KANNABINOLE Zainteresowanie medycyny (terminalna choroba nowotworowa) kannabinolami ze względu na ich działanie na: ciśnienie gałkowe czucie bólu odruch wymiotny napięcie mięśniówki gładkiej oskrzeli zsyntetyzowano nawet stosowaną terapeutycznie pochodną kannabinoli – nabilon

KANNABINOLE tolerancja na działanie kannabinoli rozwija się bardzo powoli raczej nie obserwuje się uzależnienia fizycznego, jeśli wystąpi jest słabe po odstawieniu kannabinoli obserwuje się efekty podobne do niektórych efektów po odstawieniu alkoholu etylowego lub opiatów nudności dysforia pocenie się tachykardia

KANNABINOLE przedawkowanie – objawy uspokojenia, senności ale bez zaburzeń w funkcjach oddechowych i krążeniowych nawet w małych dawkach kannabinole mogą powodować uspokojenie i euforię wykazują działanie teratogenne i mutagenne w badaniach przedklinicznych na zwierzętach powodują spadek poziomu testosteronu i zmniejszenie liczby plemników w nasieniu mężczyzn trwałe zaburzenia psychiczne i stany apatii u osób stosujących kannabinole przez dłuższy czas

NARKOTYCZNE LEKI PRZECIWBÓLOWE

PATOFIZJOLOGIA BÓLU leczenie bólu to podstawowe zadanie lekarzy środki przeciwbólowe – środki analgetyczne czynniki powodujące uszkodzenie tkanek: zewnętrzne – mechaniczne, termiczne, chemiczne wewnętrzne – proces zapalny, nowotworowy

PATOFIZJOLOGIA BÓLU droga przekazu bólu uszkodzenie przekaźniki – substancja P, kininy, prostaglandyny, jony potasu i inne receptory bólowe (nocyceptory) rogi grzbietowe rdzenia motoneurony rogów przednich oraz neurony leżące w substancji galaretowatej i jądrze właściwym rogów tylnych pobudzenie neuronów tworu siatkowatego tłumaczy: objawy ze strony automatycznego układu nerwowego w następstwie silnych doznań bólowych (rozszerzenie źrenic, silne pocenie, wstrząs) zwiększone napięcie mięśni w okolicach uszkodzonych tkanek

PATOFIZJOLOGIA BÓLU stymulacja przekaz sygnału rdzeń kręgowy receptory opioidowe percepcja bólu synapsa i uwalnianie wapnia

PATOFIZJOLOGIA BÓLU A.) Opiates affect the limbic system, which controls emotions, increasing pleasure, relaxation and contentment. B.) The brainstem controls automatic activity, like breathing or coughing. Opiates can act on the brainstem to stop coughing or slow breathing. C.) The spinal cord transmits pain signals from the body. Opiates act here to block pain messages.

PODZIAŁ LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Narkotyczne leki przeciwbólowe – dawniej zwane opiatami podstawowy lek – morfina – alkaloid fenantrenowy występujący w opium leki opioidowe lub egzogenne opioidy Leki przeciwbólowe o działaniu przeciwgorączkowym – „słabe” lub „małe” analgetyki nie są w stanie znieść silnych bólów np. po złamaniu kości czy nowotworowych znoszą bóle o mniejszym natężeniu np. głowy czy mięsni

ENDOGENNE OPIOIDY odkrycie czynnej substancji opium – morfiny, 1803-1806r istnieją swoiste receptory opioidowe – różne ich typy o różnym znaczeniu fizjologicznym przemawia to za istnieniem endogennych opioidów obecnie wszystkie związki o powinowactwie do receptorów opioidowych – opioidy receptor mu receptor sigma

PODZIAŁ LEKÓW O POWINOWACTWIE DO RECEPTORÓW OPIOIDOWYCH leki agonistyczne, „czyści agoniści” – morfina leki agonistyczne o słabych właściwościach antagonistycznych – pentazocyna leki antagonistyczne o słabych właściwościach agonistycznych – nalorfina leki antagonistyczne, „czyści antagoniści” – brak efektów przeciwbólowych – nalokson

MORFINA I INNE ALKALOIDY OPIUM Opium zawiera dwa typy alkaloidów o różnych właściwościach farmakologicznych: alkaloidy fenantrenowe (morfina, kodeina, tebaina) alkaloidy benzyloizochinolinowe (papaweryna, noskapina, narceina)

MORFINA I INNE ALKALOIDY OPIUM Związki stosowane jako leki: MORFINA DIONINA HYDROMORFAN OKSYMORFON FOLKODYNA METOPON KODEINA DIHYDROKODEINA HYDROKODON Inne: APOMORFINA PETIDYNA LOPERAMID DIFENOKSYLAT PENTAZOCYNA

WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE receptory opioidowe μ, σ oraz κ aktywacja receptorów opioidowych powoduje zmiany stężeń wewnątrzkomórkowych cyklicznych nukleotydów morfina hamuje aktywność pobudzanej przez prostaglandyny grupy E cyklazy adenylanowej (obniżanie temperatury ciała, nasilenie działania przeciwbólowego) pobudzenie receptorów typu μ, σ powoduje aktywację niektórych kanałów potasowych (efekty przeciwbólowe) wpływ na receptory wapniowe typu N działanie obwodowe morfiny koncentruje się głównie na układzie pokarmowym

DZIAŁANIE OŚRODKOWE przeciwbólowe działanie swoiste, występuje po dawkach morfiny nie wpływających na inne doznania zmysłowe nasilenie działania jest proporcjonalne do zastosowanej dawki bóle o miernym nasileniu – 5-10 mg s.c dokuczliwe, silne bóle – 15-20 mg łatwiej ustępują bóle tępe, przewlekłe (nowotworowe) bóle ostre (złamanie kości) wyższe dawki morfina znosi emocje towarzyszące doznaniom bólowym działa również na poziomie zakończeń nerwowych

DZIAŁANIE OŚRODKOWE działanie uspokajające po przeciętnych dawkach leczniczych senność, utrudnienie koncentracji, spowolnienie procesów myślenia, zmniejszenie aktywności fizycznej dysforia – przy pierwszorazowym podaniu leku euforia – po wielokrotnym stosowaniu depresja czynności oddechowej zależna od zmniejszenia wrażliwości neuronów ośrodka oddechowego na ciśnienie cząsteczkowe CO2 czynność oddechowa zwalnia się i spłyca występuje po dawkach leczniczych opioidów

DZIAŁANIE OŚRODKOWE działanie przeciwkaszlowe depresyjny wpływ na tzw. ośrodek kaszlu rdzenia przedłużonego wydzielanie dokrewne osi przysadka-podwzgórze uwalnianie wazopresyny – zmniejszenie wydalania moczu hamowanie FSH, LH, TSH morfina hamuje uwalnianie ACTH pod wpływem czynników stresowych w czasie wymiotów opioidy nasilają wydzielanie ACTH obniżenie temperatury ciała

DZIAŁANIE OŚRODKOWE wpływ na ośrodek wymiotny działanie dwufazowe pobudzenie ośrodka wymiotnego – po pierwszorazowym podaniu (5 mg) zahamowanie ośrodka wymiotnego – po dłuższym stosowaniu opioidów obniżenie progu drgawkowego na skutek hamowania przekaźnictwa GABA po bardzo dużych dawkach mogą wystąpić drgawki silne zwężenie źrenic charakter ośrodkowy i charakterystyczne dla zatrucia morfiną – szpilkowate źrenice cecha charakterystyczna uzależnionych

DZIAŁANIE OBWODOWE zwiększenie napięcia mięśni gładkich z wyjątkiem mięśni gładkich naczyń krwionośnych i macicy skurcz odźwiernika – dłuższe przebywanie treści pokarmowej w żołądku zaparcia spastyczne –wykorzystywane w niektórych typach biegunek wzrost ciśnienia w drogach żółciowych utrudnienia w oddawaniu moczu

DZIAŁANIE OBWODOWE inne działanie obwodowe uwalnianie histaminy – niebezpieczne szczególnie u chorych na dychawicę uwalnianie histaminy – nieznaczne rozszerzenie naczyń krwionośnych i obniżenie ciśnienia tętniczego uwalnianie histaminy – odczyny skórne opioidy na ogół nie wykazują istotnego wpływu na układ krążenia hamowanie czynności skurczowych macicy, znacznie wydłużając poród przechodzą dobrze przez barierę łożyskową i wywołują depresję ośrodka oddechowego noworodków

WCHŁANIANIE I DROGI PODANIA MORFINY wchłanianie z przewodu pokarmowego – niepełne, powolne (wchłania się 15-70%) wchłanianie na drodze dyfuzji biernej łatwiej wchłaniają się pochodne morfiny wchłanianie wolne, ale szybki metabolizm efekt przeciwbólowy przy podaniu doustnym morfiny – bardzo wysokie dawki (8-10-krotnie większe jak przy podaniu pozajelitowym) pierwszy raz 2-3-krotne dawki po kilkurazowym stosowaniu lecznictwo – łagodzenie doznań bólowych w zejściowych stanach chorób nowotworowych

WCHŁANIANIE I DROGI PODANIA MORFINY szybkość i czas efektu przeciwbólowego zależą od drogi podania podanie dożylne (10 mg) – maksymalne działanie po 20-30 min. podanie domięśniowe lub podskórne (10 mg) – 60-90 min. działanie przeciwbólowe utrzymuje się ok. 3-4 godz. po podaniu dożylnym i 4-5 godz. po podskórnym wstrzyknięcia podpajęczynówkowe i nadtwardówkowe oraz w okolice zwojów międzykręgowych (0.5-6 mg), a czas działania 12-48 godz.

DYSTRYBUCJA I METABOLIZM MORFINY stosunkowo słabo przenika do OUN, łatwiej przenikają jej pochodne wyższe stężenia w nerkach, płucach, wątrobie i śledzionie nie kumuluje się, po 24 godz obserwuje się jego śladowe ilości w tkankach, wydala się 90% związku główny proces metaboliczny w wątrobie (sprzęganie morfiny z kwasem glukuronowym) pochodne wydalane z moczem niewielkie ilości stwierdzane w kale (wydalanie z żółcią, 7-10%) długotrwałe doustne stosowanie morfiny – więcej 6-glukuronidu morfiny o silnym działaniu przeciwbólowym – mniej nieczynnego 3-glukuronidu morfiny – zwalczanie bólów nowotworowych

OSTRE ZATRUCIE MORFINĄ następstwo przedawkowania morfiny duże upośledzenie czynności oddechowej z sinicą obniżenie ciśnienia tętniczego nasilenie senności przechodzące w głęboką śpiączkę obniżenie temperatury ciała zmniejszenie napięcia mięśni szkieletowych, osłabienie lub zniesienie odruchów drgawki bardzo silne zwężenie źrenic

TOLERANCJA, ZALEŻNOŚĆ I ODSTAWIENIE tolerancja o charakterze krzyżowym szybka tolerancja na działanie przeciwbólowe i euforyzujące, a także działanie wymiotne i przeciwkaszlowe, słabsza na depresyjne na ośrodek oddechowy brak tolerancji na spastyczne działanie (zaparcia) oraz miozę (szpilkowate źrenice) tolerancja po 3 tygodniach ciągłego stosowania zależność fizyczna i psychiczna zespół abstynencji – dysforia, łzawienie, katar, bezsenność, zlewne poty, podwyższenie ciśnienia tętniczego, drżenie mięśni, bolesne skurcze jelit, stany deliryczne, drgawki, zapaść

TOLERANCJA, ZALEŻNOŚĆ I ODSTAWIENIE zależność psychofizyczna wywołana przez morfinę jest bardzo szybka, ale szybciej działa heroina heroina – DIACETYLOMORFINA łatwiej przenika do OUN nie stosowania w klinice leczenie zależności fizycznej przejście z zależności niekontrolowanej w kontrolowaną (doustną) – METADON, LEWOMETADYL, NALTREKSON, BUPRENORFINA stopniowa detoksykacja resocjalizacja i utrwalenie uzyskanych wyników leczenia

ZASTOSOWANIE KLINICZNE działanie leków wyłącznie objawowe zwalczanie bólu – w chorobie nowotworowej najkorzystniejsze doustne stosowanie morfiny działanie przeciwkaszlowe (kodeina, dihydrokodeina) silne działanie zapierające – nie wykorzystywane klinicznie

FARMAKOTERAPIA UZALEŻNIEŃ

LEKI DZIAŁAJĄCE NA UKŁAD DA NAJSKUTECZNIEJSZĄ METODĄ FARMAKOTERAPII UZALEŻNIEŃ POWINNA BYĆ BLOKADA RECEPTORÓW DA – wg TEORII DOPAMINOWEJ UZALEŻNIEŃ częściowy antagonista receptorów D3 – BP897 hamuje poszukiwanie kokainy u myszy częściowi antagoniści receptora D3 z jednej strony będą pobudzać receptory w przypadku deficytu, a hamować w przypadku nadmiaru neuroprzekaźnika mógłby być również stosowany w terapii uzależnień związanych z nagrodami naturalnymi – nadmierny apetyt i nadwaga

LEKI HAMUJĄCE NAPŁYW WAPNIA blokery kanału wapniowego L stosowane jako leki krążeniowe, a także nasilają działanie przeciwbólowe i zmniejszają tolerancję na to działanie opioidów blokada tych kanałów znosi ekspresję i wytwarzanie uzależnienia opiatowego u szczurów blokują nagradzające działanie morfiny, kokainy i amfetaminy

ANTAGONIŚCI RECEPTORÓW NMDA antagoniści receptora NMDA (kompetytywni i niekompetytywni oraz antagoniści miejsca glicynowego hamują rozwój i ekspresję abstynencji opiatowej hamują różne rodzaje sensytyzacji (receptorów DA, behawioralną po morfinie i psychostymulantach) MEMANTYNA – m. in. hamuje warunkową odpowiedź motoryczną po kokainie, hamuje samopobieranie kokainy, hamuje nagradzające działanie alkoholu, morfiny IBOGAINA – złoty środek na uzależnienia

LEKI AKTYWUJĄCE UKŁAD GABA inhibitor transaminazy GABA (γ-winyl-GABA) GVG – nieodwracalny inhibitor transaminazy GABA hamuje działanie nikotyny wykazuje działanie w uzależnieniu od kokainy hamuje uwalnianie DA w NAc po metamfetaminie, heroinie, etanolu antagonista receptora GABAB (baklofen) hamował nagradzające działanie kokainy hamuje głód kokainy oraz alkoholu

TERAPIE SUBSTYTUCYJNE stosowane leki wiążą się z punktami uchwytu z inną charakterystyką niż substancje uzależniające – łączenie powolne, ale długotrwałe, w wyniku czego pod wpływem podanego później narkotyku nie dochodzi do gwałtownego pobudzenia układu nagrody metadon i L-alfa-acetylometadol (LAAM) – terapia heroiny i innych opioidów buprenorfina – terapia opioidów, skuteczność porównywalna z metadonem, jest to częściowy agonista receptora mi i antagonista receptora kappa GBR 12909 – inhibitor wychwytu DA, terapia kokainy

LEKI DZIAŁAJĄCE OBWODOWO możliwość działania przeciw uzależnieniom – tworzenie leków przechwytujących molekuły narkotyków zanim osiągną ostateczny cel i ich neutralizacja w czasie podróży do mózgu obwodowe blokery narkotyków – przewagi: ich projektowanie nie wymaga znajomości szczegółów mechanizmów działania na neurony mogą być skuteczne przeciw narkotykom o wielu punktach uchwytu będą chronić przed działaniami obwodowymi narkotyków (związanymi głównie z układem krążenia i pokarmowym)

LEKI DZIAŁAJĄCE OBWODOWO obwodowe blokery modelowane są na wzór enzymów i przeciwciał przeciwciała przeciwko kokainie, fencyklidynie czy nikotynie tworzą z narkotykiem kompleks zbyt duży, aby pokonać barierę krew-mózg konstrukcja leków zwiększających metabolizm narkotyków tworzenie przeciwciał, które wiążą się z narkotykiem i niszczą go

IMMUNIZACJA połączenie molekuły kokainy z nośnikiem białkowym, pobudzającym odpowiedź immunologiczną organizm (myszy) wytwarza swoiste przeciwciała przeciwko nim i narkotyk jest wiązany we krwi odpowiedź immunologiczna zapobiega przechodzeniu kokainy do mózgu efekt jest długotrwały, ponad rok szczepionka w fazie badań klinicznych przeciwciała wiążą również aktywne metabolity kokainy bez wpływu na pochodne nieaktywne

IMMUNIZACJA szczepionki przeciwko fencyklidynie monoklonalne fragmenty immunoglobuliny G wiążące z dużym powinowactwem fencyklidynę (antiPCP-Fab) później pełne immunoglobuliny (antiPCP- IgG) immunoglobulina ta obniża poziom fencyklidyny w mózgu oraz blokuje jej efekty behawioralne i związków pochodnych zastosowanie w odtruwaniu osób, które przedawkowały związek, a także do ochrony płodów kobiet biorących fencyklidynę w czasie ciąży

ENZYMY enzymy krwi są zdolne do metabolizowania kokainy, ale nie mogą szybko neutralizować dużej ilości narkotyku niski poziom butylocholinesterazy (BChE) w krwi powodem ostrego zatrucia kokainą zwiększenie aktywności BChE może zwiększyć skuteczność leczenia przedawkowania kokainy skonstruowano mutanta BChE – A328Y, który będzie mógł znaleźć zastosowanie w intensywnej terapii przedawkowania kokainy

PRZECIWCIAŁA KATALITYCZNE połączenie taktyki przeciwciał i enzymów – przeciwciała katalityczne wiążą się one z cząsteczkami kokainy i katalizują jej degradację po związaniu z przeciwciałem molekuła kokainy przybiera taką konformację, w której szybkość jej hydrolizy jest przyspieszana skonstruowano przeciwciała mAB 15A10, testowane u szczórów

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ