INSTRUMENTY MUZYCZNE
wybrane RODZAJE INSTRUMENTÓW AEROFONY CHORDOFONY ELEKTROFONY IDIOFONY
AEROFONY instrumenty też dęte, których źródłem dźwięku jest drgający słup powietrza; wysokość dźwięku jest zależna od długości słupa powietrza w przewodzie instrumentu, a barwa brzmienia — od kształtu przewodu, materiału oraz sposobu zadęcia; zmianę wysokości dźwięku uzyskuje się przez: otwieranie i zamykanie otworów bocznych (instrumenty dęte drewniane, przedłużanie rury (suwak w puzonie, ® wentyle w innych instrumentach dętych blaszanych), zmianę ciśnienia powietrza (trąbka fanfarowa), w aerofonach klawiszowych (organy) przez włączanie piszczałek różnej długości. Aerofony dzielą się na: zaopatrzone w ustnik, w stroik i o zadęciu wargowym. FLET PUZON
IDIOFONY AKORDEON WIBRAFON Wysokość dźwięku w idiofonach zależy od wielkości masy ciała drgającego i dlatego w instrumentach tych grupuje się zwykle większą liczbę źródeł dźwięku (np. dzwony rurowe, ksylofon, wibrafon). Dzielą się na: 1) uderzane (np. ksylofon, gong); 2) szarpane (np. drumla); 3) pocierane (np. harmonika szklana); 4) dęte (np. akordeon). AKORDEON WIBRAFON
chordofony SKRZYBCE FORTEPIAN To grupa instrumentów muzycznych, w których źródłem dźwięku jest drgająca struna. Dzielimy je na: szyjkowe — szyjka umożliwia skracanie strun (np.skrzypce, gitara); bezszyjkowe — z każdej struny można wydobyć tylko jeden dźwięk (np.harfa, cymbały, fortepian). Każda z tych grup dzieli się na podgrupy w zależności od sposobu wydobywania dźwięku: a) pocierane, np. włosiem smyczka, obracającym się kółkiem — jak w lirze korbowej; b) szarpane, np. palcami, plektronem; c) uderzane, np. pałeczkami, młoteczkami, ręką. SKRZYBCE FORTEPIAN
To aerofon ustnikowy o kształcie długiej metalowej rury o zmiennej długości, w kształcie spłaszczonej litery S. Ruchoma część rury, zwany suwakiem, umożliwia skracanie lub wydłużanie instrumentu, a więc zmianę wysokości uzyskiwanych dźwięków. PUZON
FLET To instrument wargowych Flet poprzeczny — drewniana lub metalowa rura, zwykle składana z 3 części: w pierwszej, zwaną. główką, otwór wargowy do zadęcia, w środku i końcowej (stopa) zamykane i otwierane klapami otwory boczne, służące do zmiany wysokości dźwięku. Grający trzyma instrument poziomo przy ustach, skierowując strumień powietrza na krawędź otworu wargowego.Inne odmiany fletu: f. podłużny (prosty), będący profesjonalną formą piszczałki lud., f. Naczyniowy.
SKRZYBCE z grupy chordofonów smyczkowych. Korpus skrzypiec składa się z 2 płyt drewn. — wierzchniej (świerk) z 2 otworami rezonansowymi, tzw. efami, i spodniej (jawor) — przyłączonych boczkami. Do korpusu jest przytwierdzona szyjka z naklejoną podstrunnicą (heban), zakończona zwiniętą spiralnie główką, tzw. ślimakiem; 4 struny przymocowane w dolnej części do strunociągu, oparte na podstawku przenoszącym drgania na wierzchnią płytę rezonansową, są nawijane na kołki osadzone w komorze główki.
FORTEPIAN Instrument uderzany klawiszowy. W drewnianym korpusie rezonansowym znajduje się metalowa rama ze strojnicą, na której są umieszczone struny oraz płyta rezonansowa. Wzdłuż krótszego boku jest umieszczona klawiatura. Z 2 pedałów prawy (pedał forte) służy do równoczesnego odsunięcia wszystkich tłumików od strun, dzięki czemu pobudzone struny obudzone struny nienia klawiszów przez cały czas naciskania pedału. Lewy (pedał piano) — przesuwa klawiaturę wraz z młotkami w prawo, dźwięk cichszy.
AKORDEON idiofon języczkowy (dęty), rodzaj harmonii ręcznej. Klawiatura dla prawej ręki — klawiszowa (melodyczna) i lewej — guzikowa (dźwięki basowe i akordy), często też rejestry do zmiany barwy dźwięku. Wynaleziony w XIX w., rozpowszechnił się po 1900.
z grupy idiofonów uderzanych; 2 rzędy chromatycznie strojonych metalalowych płytek (uderzanych filcowymi pałeczkami) z umieszczonymi niżej metalowymi rurami pełniącymi funkcję rezonatorów. Przy górnym, otwartym końcu rury znajduje się krążek, który wprawiony w ruch za pomocą mechanizmu elektr. daje efekt wibrującego dźwięku. WIBRAFON
ELEKTROFONY GITARA SYNTEZATOR ELEKTROFONY [gr.], w nich dźwięk jest wytwarzany za pośrednictwem drgań elektrycznych. Elektrofony dzielą się na: elektromechaniczne, w których drgania mechaniczne są przetwarzane na drgania elektroniczne. elektroniczne, w których źródłem drgań jest generator elektroniczny. SYNTEZATOR
z grupy chordofonów szarpanych typu lutniowego z grupy chordofonów szarpanych typu lutniowego. 6 strun strojonych, grający szarpie palcami, rzadziej plektronem gitarę elektryczną, wyposażoną w przetwornik elektromagnet gitarze hawajskiej struny przyciska się specjalnym suwakiem wywołującym charakterystyczne glissanda i wibrację dźwięku. GITARA
SYNTEZATOR SYNTEZATOR [gr.], syntezator dźwięku, urządzenie elektroniczne wytwarzające i przekształcające dźwięki do celów muzycznych. Niekiedy imituje dźwięki instrumentów muzycznych stosowany też do tworzenia efektów dźwiękowych.
KONIEC THE END FINE