Donald N. McCloskey The Rhetoric of Economics (Retoryka w Ekonomii) Część I Opracował: Mariusz Barczak

Czym jest Retoryka Sztuka przekonywania do rzeczy, w które ludzie rzeczywiście wierzą zamiast udowadniania im prawdziwości zjawisk za pomocą abstrakcyjnych metod. Sztuka odkrywania właściwych przyczyn, stosowania argumentów, które spotkają się z aprobatą odbiorców. Sztuka znajdowania nowych problemów, które są możliwe do udowodnienia i poddawania ich dyskusji. Uważne wyważanie argumentów w celu dojścia do wniosków, które będą możliwe do przyjęcia przez odbiorców.

Celem retoryki nie jest prezentowanie innym własnych przemyśleń, tylko zachęcanie ich do wzajemnej wymiany poglądów. Przedstawiciele szkoły retorycznej: Arystoteles Cyceron Kwintylian

Inna koncepcja nauki Kartezjusz: Jasność i Wyraźność są miarą niezawodności wiedzy, dlatego to, co jest jasne i wyraźne (clair et distinct) musi być pewne. Nauce potrzebna jest metoda analityczna, która wykrywa proste składniki w myślach.

Metodologia oficjalna (modernistyczna) Szkielet (amalgam) pozytywnego myślenia, Behawioryzm, Operacjonalizm, Hipotetyczno – dedukcyjny model nauki.

Cechy modernizmu Prognozowanie i weryfikacja prognoz jest celem nauki, Prawdziwe są tylko takie implikacje danych teorii, które dadzą się zaobserwować, Możliwość obserwacji i powtarzania eksperymentów pozwala osiągać określone cele, Jeśli jakiś eksperyment implikuje nieprawdziwość teorii, to cała teoria jest fałszywa, Najważniejszy jest obiektywizm. Subiektywne obserwacje nie są uznawane za naukowe,

Cechy modernizmu – cd. Twierdzenie Kelvina: Jeśli nie możesz wyrazić czegoś w liczbach, twoja wiedza jest słaba i nie satysfakcjonująca, Odwoływanie się do przeszłości, metafizyki, estetyki może być pomocne w stawianiu hipotez, ale nie wystarcza do ich potwierdzenia, Metodologia oddziela teorie naukowe od nienaukowych, twierdzenia pozytywne od normatywnych,

Cechy modernizmu – cd. Naukowe wyjaśnianie zjawisk prowadzi do uznania ich za obowiązujące prawa, Naukowcy (np. ekonomiści) nie mogą się naukowo wypowiadać w dziedzinach nie będących przedmiotem ich zainteresowań naukowych, np. ekonomiści nie mogą wypowiadać się na temat sztuki.

Nieoficjalna metodologia Opiera się na retoryce (sztuce przekonywania), Odwołuje się do zjawisk z przeszłości Dopuszcza podejście subiektywne

Retoryka wpływa na ostateczny kształt twierdzeń formułowanych przez badaczy. Ścisłe przestrzeganie kanonów metodologicznych prowadzi do zubożenia formułowanych teorii. Polanyi: Standardy, które przyjmowane są za obowiązujące i rygorystycznie przestrzegane, zredukują nas do dobrowolnych imbecyli.

Retoryka jako narzędzie wyjaśniania zjawisk Coase: Ekonomiści najpierw formułują teorie a dopiero potem sprawdzają poprawność założeń. Kuhn: Na podstawie naukowych twierdzeń można dokonywać naukowych pomiarów. Jednak nie można budować naukowych twierdzeń opartych wyłącznie na pomiarach.

Retoryka pomaga w wyjaśnianiu społeczeństwu zjawisk udowodnionych za pomocą tradycyjnych metod. Blaug: Ekonomiści mają świadomość potrzeby bronienia (korygowania) zasad rozumowania będących przedmiotem ich nauki. Chociaż aktualna praktyka może tolerować powiązania z pewną retoryką, zwłaszcza gdy wnosi ona coś nowego do nauki.

Tradycyjna metodologia oparta na prognozowaniu i wnioskowaniu statystycznym jest zbyt rygorystyczna. Davis, Hersh: Formalizm jest tylko abstrakcją, której nikt nie ma zamiaru ściśle przestrzegać. Prawdziwe dowody opierają się na konsensusie uwzględniającym różne ograniczenia i są powszechnie rozumiane. Mogą one zawierać błędy

Metodologia matematyczna powinna odejść od poszukiwania niepodważalnych dowodów i skupić się na wyjaśnianiu zjawisk realnych, które mogą być później korygowane, ponownie testowane i dalej rozwijane.

Metody wyjaśniania zjawisk ekonomicznych nie uwzględniają tego, czy będą one zrozumiałe dla odbiorców. Modele ekonometryczne są obwarowane wieloma ograniczeniami, które mają negatywny wpływ na rzetelne wyjaśnianie zjawisk ekonomicznych.

Wnioski statystyczne nie są miarodajne, jeśli są oparte na hipotezach, które łatwo można obalić. Opieranie wniosków na łatwych do obalenia hipotezach (i dopasowywanie danych do hipotez) jest uważane skandal.

Sims: Nieprawdą jest, że zjawiska ekonomiczne można wytłumaczyć tylko za pomocą teorii lub odpowiednio wyspecyfikowanych modeli opartych tylko na danych z wyeliminowaniem założeń o niepewności i pominięciem istotnych parametrów.

Przy testowaniu hipotez możemy przyjmować różne kryteria (współczynnik dopasowania, wielkość odchyleń bezwzględnych, wpływ zaburzeń losowych). Niemożliwe jest zbudowanie uniwersalnego testu, który będzie poprawnie weryfikował każdą hipotezę.

Wnioski 1.Tradycyjna metodologia cechuje się dużym rygoryzmem. 2.Nadmierny formalizm czyni większość teorii niezrozumiałymi dla szerszego kręgu odbiorców. 3.Nie można wyjaśniać zjawisk ekonomicznych wyłącznie poprzez testowanie hipotez.