WYBRANE KOMUNIKATY NIEWERBALNE mgr Anna Siedlecka

POSTAWA CIAŁA Inaczej – postura lub poza ciała – określa sposób, w jaki osoba stoi lub siedzi; Wskaźnikami właściwości postury są stopień rozluźnienia różnych części ciała, wychylenie tułowia do przodu lub do tyłu, stopień otwarcia (skrzyżowanie/nieskrzyżowanie rąk, założenie/niezałożenie nóg); Postawa ciała jest odpowiedzią na pochodzącą z otoczenia stymulację fizyczną i społeczną, jest również sygnałem stanów psychicznych człowieka, a jeżeli powtarza się wielokrotnie może świadczyć o trwale ukształtowanych cechach osobowości.

Osoba powątpiewająca, zapytująca lub coś opisująca

Osoba oczekująca, wyjaśniająca

Osoba smutna, zamknięta w sobie, niezdecydowana

Osoba zdziwiona, pewna siebie, władcza lub wyobcowana

POSTAWA CIAŁA – WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE proste plecy i ściągnięte łopatki; unikaj pozycji: „listka figowego”, „odwróconego listka figowego”, postawy obronnej, dziecięcej; stój stabilnie na dwóch stopach i równomiernie rozkładaj ciężar ciała; gdy występujesz „na scenie” pamiętaj, że ciągłe chodzenie przed publicznością kojarzy się z przesłuchaniem

GESTYKULACJA Ruchy rąk mają bardzo duże znaczenie komunikacyjne i pełnią różnorodne funkcje; Aby je logicznie uporządkować powstała klasyfikacja ruchów ręki i dłoni: emblematy, ilustratory, regulatory, wskaźniki emocji, adaptory; Gesty dotyczące górnej części ciała są pozytywniej odbierane przez innych; Im cieplejszy klimat tym więcej gestów (Włosi)

GESTYKULACJA – WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE Uwaga! Wiarygodność komunikatu zależy od stopnia spójności gestu z treścią wypowiedzi (ludzie wierzą temu co robię bardziej niż temu co mówię); unikaj nerwowego splatania i rozplatania dłoni, bawienia się długopisem czy pierścionkiem na palcu – zdradza to napięcie, zdenerwowanie, niepewność, zagubienie

MIMIKA Twarz jest jednym z najbardziej ekspresyjno-informacyjnych obszarów ciała, wyraża stany emocjonalne człowieka; W wyrazie mimicznym rozróżniamy elementy przejściowe (związane z określonym nastrojem) oraz stałe (związane z utrwalonymi cechami osobowości); 7 obszarów kształtujących wyrazy mimiczne: brwi, czoło, nos, usta, broda, dolna szczęka oraz szczelina ust.

6 podstawowych grup emocji: radość, smutek, strach, niesmak, zdziwienie, złość

rozszerzone źrenice, podniesione brwi, przymrużone oczy, pracują mięśnie małe otaczające oczy oraz mięsień jarzmowy (usta)

opuszczone kąciki ust, wewnętrzne końce brwi uniesione do góry, „przymulone spojrzenie”, przy rozpaczy – głowa pochylona, usta delikatnie rozchylone, oczy przymknięte, czoło zmarszczone

brwi podniesione, górne powieki podniesione, dolne powieki napięte, oczy zaokrąglone, usta rozchylone

asymetria w układzie twarzy, podniesienie jednej części wargi (unosi się przy tym część nosa), przymknięte oczy, odruch cofania głowy, zmarszczki nosa

„wyłupiaste” zaokrąglone oczy, otwarte usta, podniesione brwi

zmniejszone źrenice, brwi opuszczone, rozszerzone nozdrza nosa, wargi zwężone, usta w kształcie wąskiego trójkąta, zaciśnięte zęby, zaczerwienienie twarzy

KONTAKT WZROKOWY Oczy są najważniejszym przekaźnikiem komunikacyjnym twarzy („okna duszy”); Wzrokowe wskaźniki stanu psychicznego: kierunek, czas, częstotliwość spoglądania, proporcja czasu patrzenia i unikania wzroku, ogólny wyraz oka; Funkcje kontaktu wzrokowego: komunikowanie sympatii, regulacja emocji i przebiegu rozmowy (sekwencja słuchania i mówienia), zapewnienie sprzężeń zwrotnych, dostarczenie pozytywnych wzmocnień

KONTAKT WZROKOWY –PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI gdy przemawiasz do grupy staraj się nawiązać kontakt wzrokowy z jak największą liczbą osób. Gdy jest to trudne, znajdź osoby, które wydają Ci się życzliwe i mówiąc, zwracaj się w ich kierunku. unikanie kontaktu wzrokowego kojarzy się z lękliwością, brakiem pewności siebie, nieszczerością i brakiem kompetencji społecznych. Gdy występujesz przed grupą nie patrz w sufit ani w bok. w rozmowach indywidualnych: spoglądaj na rozmówcę przez 60 % rozmowy, ale w krótkich odcinkach, unikaj wpatrywania się prosto w oczy, patrz w trójkąt pomiędzy oczami. Utrzymuj optymalny poziom bliskości.

PRZESTRZEŃ I DYSTANS PRZESTRZEŃ – fizyczna, przedmioty otaczające nas (biurko w pracy, mieszkanie, samochód); DYSTANS – odstęp przyjmowany w stosunku do innych : strefa intymna (do 45cm); strefa osobista (45-120); strefa społeczna (120-350); strefa publiczna (powyżej 3,5m); Moje miejsce przy stole: reguła Artura i reguła zegara; Ustawienia rozmówców w dialogu:

B. A. Otwarcie terenu. Nadal istnieje bariera w postaci stołu, ale nie jest ona w dialogu. Ustawienie daje poczucie bezpieczeństwa a jednocześnie stwarza wrażenie otwartego kontaktu. Kontakt bardzo formalny, rozmawiające strony dzieli biurko, utrzymują kontakt wzrokowy na wprost

C. D. Zniesienie barier, biurko jest już tylko tłem. Komunikowanie symetryczne. Odległość między rozmawiającymi mieści się w sferze osobistej. Daje możliwości osobom otwartym, ale zablokuje nieśmiałych. Najtrudniejszy układ – rozmówców dzieli biurko i dodatkowo utrudniony jest kontakt wzrokowy

PRZESTRZEŃ FIZYCZNA MIESZKANIE: kolor ścian, zapach, umeblowanie, „gadżety”, dzieła sztuki, fotografie, rośliny SAMOCHÓD: marka, stan auta (zapach, czystość), dodatki tj. sprzęt grający, dywaniki, maskotki, nalepki, bagażnik na dachu

HAPTYKA Przez dotyk wyrażamy swoje uczucia; Na możliwość dotykania ma wpływ przede wszystkim sytuacja oraz stosunek do osoby, którą dotykamy; Dotyk = informacja o nastroju; Rodzaje dotyku: funkcjonalno-profesjonalny, grzecznościowo-rytualny, przyjacielsko-koleżeński, intymno-seksualny;

UBIÓR wygląd zewnętrzny informuje o: stosunku do własnej osoby oraz do ludzi, z którymi się spotykamy, o nastawieniu do tematu, o którym mówimy; dbałość o wygląd zewnętrzny nie jest przejawem próżności;

UBIÓR – WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE dobieraj kolory stosownie do sylwetki – pamiętaj, że ciemne wyszczupla, jasne uwypukla kształty; miej swój styl (ale bez nadmiernej ekstrawagancji); wybieraj stroje odpowiadające klimatowi i randze wystąpienia;

oddziel ubrania służbowe od tych, które nosisz na co dzień; kontroluj stan swojego „służbowego” ubrania. Sprawdź, jak na Tobie leży (czy nie jest zbyt obcisłe, zbyt luźne, czy dobrze się w nim czujesz); gdy zamierzasz włożyć nowy strój, wypróbuj go przed oficjalnym wystąpieniem;

starannie dobieraj kolory (zbyt jaskrawe i ostre mogą być poczytane za brak gustu); unikaj ubrań z krzykliwymi aplikacjami czy napisami; noś biżuterię, ale maksymalnie dwa elementy (np. kolczyki i naszyjnik, ale już bez bransoletki).

GŁOS I DYKCJA wymowa – to nie tylko kwestia estetyki, ale ułatwia ona zrozumienie treści; intonacja – umiejętne modulowanie głosem pozwala pracować nad dramaturgią wypowiedzi; tempo – przeciętnie mówi się ok. 350 sylab na minutę; głośność – dostosować do najdalej siedzących.