Rodzaje psychoterapii Psychoterapia - ćwiczenia III rok Pedagogiki Specjalnej APS Prowadząca: mgr Agnieszka Kałwa

Rodzaje psychoterapii indywidualna grupowa rodzinna małżeńska psychoedukacja pacjentów, rodzin w różnych zaburzeniach psychicznych i somatycznych grupy wsparcia dla pacjentów, rodzin w różnych zaburzeniach psychicznych i somatycznych

Kryteria do psychoterapii indywidualnej 1. Norma intelektualna (zazwyczaj) 2. Pozytywna motywacja do leczenia 3. Częściowy wgląd w problemy natury psychologicznej 4. Chęć pracy nad sobą 5. Skoncentrowanie na funkcjonowaniu intrapsychicznym 6. Ujmowanie swoich problemów w kategoriach wewnętrznych

Czynniki leczące w psychoterapii indywidualnej Wzbudzanie nadziei Dostarczanie wiedzy, informacji (psychoedukacja) Związek terapeutyczny pomiędzy pacjentem a terapeutą Odreagowanie (katharsis) Integracja doświadczeń, przeżywanych uczuć z różnych okresów życia Okazja do przeżywania emocji tu i teraz Osiąganie wglądu Ćwiczenie nowych zachowań Modelowanie (naśladowanie) Uczenie się nowych umiejętności

Kryteria do psychoterapii grupowej Norma intelektualna Pozytywna motywacja do leczenia Gotowość do mówienia o sobie i swoich problemach Gotowość do słuchania o problemach innych osób Podatność na wpływ grupy Minimalny stopień umiejętności interpersonalnych Istnienie tzw. problemów zewnętrznych

Psychoterapia indywidualna A. Czas trwania - W zależności od szkoły terapeutycznej: - od kilku miesięcy (3-6) krótkoterminowa - powyżej 6 miesięcy do kilku lat długoterminowa B. Czas trwania jednej sesji i ich częstotliwość: minut - 1 raz do kilku razy w tygodniu (psychoanaliza)

Specyfika psychoterapii grupowej Uwzględnia interakcje pomiędzy uczestnikami grupy Bazuje na normach przez nią kreowanych Korzysta z sił tkwiących w małych grupach społecznych w celu prowokowania zmian u ich uczestników Główny cel to indywidualne zmiany funkcjonowania jej członków

Psychoterapia grupowa Grupy otwarte Włączani są nowi pacjenci, a wypisywani ci, którzy ukończyli Najczęściej w lecznictwie szpitalnym i ambulatoryjnym Grupy zamknięte Wszyscy uczestnicy zaczynają razem i razem Kończą – wspólnie przechodzą przez określony proces rozwoju.

Psychoterapia grupowa Liczba uczestników: od 6 do 12 (Yalom 1975), też gdy członkowie grupy uczestniczą w całodziennym programie leczniczym(Kratochvil1988) Czas trwania grup: najmniejsza liczba godzin (krótkoterminowe), przeciętnie od 80 do 100 godzin Czas trwania jednej sesji i częstości spotkań: najczęściej 1-2 razy w tygodniu, czas trwania sesji 1,5 – 2 godzin

Czynniki leczące w psychoterapii grupowej Wzbudzanie nadziei Poczucie podobieństwa Dostarczanie wiedzy, informacji Altruizm Korektywne odtwarzanie rodziny pierwotnej Uczenie społecznych umiejętności Naśladowania Interpersonalne uczenie Spójność grupy Odreagowanie (katharsis) Czynnik egzystencjalny (Yalom)

Wskazania do psychoterapii rodzinnej 1. Dziecko czy adolescent wymagają leczenia i/lub są kierowani z powodu konkretnych objawów. 2. Osoba z objawami jest delegatem rodziny tzn. objawy pełnią konkretną funkcje wewnątrz rodziny. 3. Rodzina za wszelką cenę utrzymuje swoją homeostazę.

Wskazania do psychoterapii małżeńskiej 1. Motywacja obojga do pracy nad relacją 2. Problemy diady małżeńskiej 3. Objaw jednego z partnerów jest związany z relacją małżeńską 4. Rola chory vs. zdrowy partner (np. wzmacnianie objawu)

Wskazania do psychoedukacji w chorobach psychicznych 1. Nauczenie na czym polega choroba: przebieg, objawy. 2. Ukazanie możliwości kontrolowania choroby tzw. program rozpoznawania wczesnych objawów ostrzegawczych. 3. Podkreślenie roli leczenia farmakologicznego 4. Udzielenie wsparcia. 5. Redukcja negatywnych emocji.

Kierunki terapii w psychoterapii indywidualnej i grupowej Terapia psychoanalityczna Terapia behawioralna Terapia poznawcza Aktualnie dużo częściej poznawczo- behawioralna Terapia humanistyczna Aktualnie bardzo często podejście zintegrowane (eklektyczne)

Relacje terapeutyczna Nawiązanie kontaktu (Trzebińska 1994): Aspekt emocjonalny- poczucie bezpieczeństwa, akceptacji bezwarunkowej, szacunku Aspekt poznawczy – podanie podstawowych informacji na temat stosowanej metody terapii Aspekt społeczny – znaczenie płci, wieku, przynależność do określonego środowiska, stereotypy społeczne Podobieństwa i różnice pomiędzy terapeutą i pacjentem

Indywidualne cele terapii Cele terapii zgłaszane przez pacjenta: Pozbycie się napadów lęku, zaburzeń snu, poczucia bycia dzieckiem, poczuć się ze sobą dobrze Cele terapii precyzowane w relacji pacjent – terapeuta Co to znaczy dla pacjenta poczuć się ze sobą dobrze, co to znaczy nie czuć się dzieckiem

Kontrakt terapeutyczny Zawarcie kontraktu Znaczenie kontraktu Zrealizowanie kontraktu