ZDROWIE I CHOROBA „Ruch jest w stanie zastąpić prawie każdy lek, ale wszystkie leki razem wzięte nie zastąpią ruchu”

Zdrowie to stan pełnego dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko brak choroby lub kalectwa. Na zdrowie mają wpływ: - styl życia – 50% - środowisko – 20% - czynniki genetyczne – 20% - opieka zdrowotna - 10%

Choroba to stan zaburzenia homeostazy

Choroby zakaźne to choroby, które przenoszą się podczas kontaktów z chorymi ludźmi lub zwierzętami. Wywołują je wirusy, bakterie, pierwotniaki i pasożyty. pokarmowa kropelkowa DROGI SZERZENIA SIĘ CHORÓB ZAKAŹNYCH płciowa przez bezpośredni kontakt przez krew

kleszczowe zapalenie mózgu odra ospa choroba Heinego-Medina świnka CHOROBY WIRUSOWE: grypa AIDS kleszczowe zapalenie mózgu odra ospa choroba Heinego-Medina świnka żółtaczka (wirusowe zapalenie wątroby) różyczka wścieklizna

Najważniejsze choroby wirusowe człowieka: Ospa- ciężka, wirusowa choroba zakaźna, bardzo zaraźliwa: toksemia, wysypka kolejno plamista, grudkowa, pęcherzykowa, krostowa, pozostawiająca blizny- daje trwałą odporność, leczenie objawowe, zapobieganie przez szczepienia. Odra- choroba wirusowa, bardzo zaraźliwa, głównie u dzieci; gorączka, nieżyt górnych dróg oddechowych, grubo plamista wysypka, przejściowe osłabienie odporności, pozostawia trwałą odporność. Grypa wirusowa- choroba zakaźna, często epidemiczna, zakażenie kropelkowe; przebieg o początku nagłym- dreszcze, bóle głowy i mięśni, nieżyt górnych dróg oddechowych, gorączka- leczenie objawowe, wzmacniające. Choroba Heinego-Medina- porażenie dziecięce- wirusowa choroba zakaźna, epidemiczna; występująca głównie u dzieci; zakażenie pokarmowe; przebieg w postaci poronnej lub porażennej, niekiedy są trwałe- zapobieganie przez szczepienia. Świnka- nagminne zapalenie przyusznicy; ostra choroba wirusowa, epidemiczna; zakażenie kropelkowe- obrzmienie przyusznic, ból, powikłania: zapalenie opon mózgowych, jąder, jajników; leczenie ogólne. Półpasiec- wirusowe zapalenie nerwów, zwykle po jednej stronie ciała i w obrębie klatki piersiowej; gorączka, złe samopoczucie, wzdłuż nerwu bardzo bolesne plamki, następnie pęcherzyki i strupki.

CHOROBY BAKTERYJNE: zapalenie płuc gruźlica rzeżączka kiła angina czerwonka bakteryjna salmonelloza

Do najważniejszych chorób bakteryjnych człowieka należą: Cholera- ostra epidemiczna choroba o dużej zakaźności, wywołana przez przecinkowca cholery- objawy: biegunka i wymioty, prowadzące do szybkiego odwodnienia i wyniszczenia chorego- zakażenie przez przewód pokarmowy- przebieg gwałtowny; przebycie daje odporność- leczenie ogólne i antybiotyki. Trąd- przewlekła choroba zakaźna o małej zaraźliwości, wywołana przez prątek trądu; objawy- zmiany w skórze i nerwach- postać guzowata, prowadzi do rozległych (zmian) zniekształceń skóry i śluzówki, postać gruźlico podobna czyli nerwowa- zanik nerwów. Gruźlica- choroba zakaźna ludzi i zwierząt, wywołana przez prątek gruźlicy- atakuje różne narządy, zwykle płuca- przebieg przewlekły i różnorodny; objawy ogólne- chudnięcie, gorączka, zmiany we krwi; leczenie: chemoterapia, klimat, niekiedy operacyjne, szczepienia BCG. Czerwonka bakteryjna- dezynteria- epidemiczna choroba zakaźna wywołana przez pałeczki Shigela;- zapalenie i owrzodzenie jelita grubego, biegunka, bolesne skurcze jelit, w stolcu dużo śluzu, też krew- zakażenie doustne; leczenie-sulfonamidami, antybiotykami, nawadnianie. Angina- ostre zapalenie migdałków podniebiennych wywołane zwykle przez paciorkowce hemolizujące, zakażenie- przez osobisty kontakt lub za pośrednictwem żywności.

CHOROBY WYWOŁANE PRZEZ PASOŻYTY: CHOROBY WYWOŁANE PRZEZ PIERWOTNIAKI CHOROBOTWÓRCZE: malaria toksoplazmoza CHOROBY WYWOŁANE PRZEZ PASOŻYTY: tasiemczyca glistnica owsica włośnica

Przyczyny chorób cywilizacyjnych: Choroba cywilizacyjna to choroba powstająca w wyniku postępu i rozwoju ludzkiej cywilizacji, o zasięgu globalnym, występująca głównie w krajach wysoko uprzemysłowionych. Przyczyny chorób cywilizacyjnych: stan środowiska naturalnego (skażenia chemiczne, zapylenie, promieniowanie, hałas, efekt cieplarniany, dziura ozonowa, niszczenie terenów zielonych, zanieczyszczenie wód) tryb życia (złe nawyki żywieniowe, brak higieny osobistej, szybkie tempo życia, brak wolnego czasu, przemęczenie, stres, uzależnienie, zbyt mało sportu i rekreacji, praca z urządzeniami elektronicznymi – komputery, telefony komórkowe).

Choroby układu krążenia: nadciśnienie tętnicze miażdżyca nadciśnienie tętnicze Jak pomóc sercu? Zmiana diety, uprawianie sportu, ograniczenie spożywania kawy, tłuszczów zwierzęcych i cukrów

Otyłość

(Body Mass Index–BMI) = WSKAŹNIK QUETELETA (Body Mass Index–BMI) = masa ciała [kg] wzrost 2 [m2] Interpretacja wskaźnika masy ciała (BMI) w zależności od wieku wg WHO (Światowej Organizacji Zdrowia)

WADY KRĘGOSŁUPA Alergie Choroby psychiczne - depresja nerwice AIDS - nadwrażliwość organizmu, polegająca na uruchamianiu reakcji obronnych w kontakcie z czynnikami niegroźnymi dla człowieka (pyłki roślin, pokarmy) Choroby psychiczne - depresja nerwice AIDS zakażenie wirusem HIV poprzez kontakt z zakażoną krwią, nasieniem, wydzieliną z pochwy, mlekiem

Dlaczego chorujemy na nowotwory? Powstanie nowotworu jest wypadkową predyspozycji genetycznej oraz stopnia narażenia na karcynogeny egzogenne i endogenne. Znanych jest wiele czynników, które uszkadzają materiał genetyczny komórek, powodują mutacje i proces nowotworowy. Rozwój nowotworów jest procesem wieloetapowym.

Najczęstsze lokalizacje nowotworów wśród mężczyzn w Polsce ZACHOROWANIA ZGONY Płuco Jelito grube Gruczoł krokowy Nieokreślone Pęcherz moczowy Żołądek Najczęstsze lokalizacje nowotworów wśród kobiet w Polsce ZACHOROWANIA ZGONY Pierś Jelito grube Płuco Trzon i szyjka macicy Jajnik Żołądek, trzustka Nerka

Jak unikać chorób cywilizacyjnych? dbałość o tryb życia przestrzeganie higieny prawidłowe, zbilansowane odżywianie uprawianie sportów odpoczynek i sen brak uzależnień rozwój odporności na stres eliminacja czynników niesprzyjających zdrowiu regularne badania lekarskie (profilaktyczne badania: morfologia krwi, analiza moczu, EKG, badania stomatologiczne, mammografia, prześwietlenie płuc, badania cytologiczne)

DYM TYTONIOWY 4 000 związków chemicznych 40 substancji rakotwórczych

PAPIEROS smoła - karcinogeny nikotyna - uzależnienie

CHOROBY ODTYTONIOWE RAK POChP Miażdżyca

PALACZE NAŁOGOWI żyją 20-25 lat krócej od niepalących połowa umrze z powodu nałogu

PALENIE czynne bierne ciąża !

PALENIE BIERNE. żony palących. - dwukrotnie częściej rak płuca PALENIE BIERNE żony palących - dwukrotnie częściej rak płuca dzieci palących - częściej rak, astma, POChP – częściej palą same kobiety ciężarne - /co 3 pali!/ płód pali z matką

CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE 80 - 90 % zachorowań na nowotwory złośliwe

NOWOTWORY TYTONIOZALEŻNE DYM – drogi oddechowe: krtań, płuco ŚLINA – warga, j. ustna, gardło, przełyk, żołądek MOCZ – nerka, pęcherz INNE – szyjka macicy, białaczka

PAPIEROSY jedyny legalnie sprzedawany produkt o udowodnionym działaniu rakotwórczym