PIERWSZA POMOC PRZEDLEKARSKA Aleksandra Krawczyk krawczyk@womczest.edu.pl

Wypadek to rzecz dziwna. Nigdy go nie ma, dopóki się nie wydarzy.

Regulacje prawne Art. 162 kodeksu karnego §1. §2. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub poważnego uszczerbku na zdrowiu – podlega karze pozbawienia wolności do lat 5. §2. Nie podlega karze, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu, albo w warunkach, w których możliwa jest natychmiastowa pomoc ze strony osoby bardziej do tego powołanej.

Łańcuch przeżycia Łańcuch przeżycia to kroki, które należy podjąć, by umożliwić poszkodowanemu przeżycie po zatrzymaniu krążenia.

RKO – resuscytacja krążeniowo – oddechowa – czynności mające podtrzymać pracę układu krążenia oraz układu oddechowego AED – automatyczny defibrylator zewnętrzny, służy do przywrócenia prawidłowej pracy serca.

Algorytm postępowania

Omdlenie Pierwsza pomoc Krótkotrwała utrata przytomności (do 3 min.) spowodowana niedotlenieniem mózgu. Pierwsza pomoc ocenić stan poszkodowanego zapewnić swobodny dostęp powietrza ułożyć poszkodowanego na plecach zastosować pozycję czterokończynową

Napad duszności Do ataku duszności może dojść z powodu alergii, wysiłku, zdenerwowania, choroby (infekcje dróg oddechowych, astma). Pierwsza pomoc Uspokoić poszkodowanego Zapewnić dopływ powietrza Jeśli posiada inhalator – pomóc zażyć lek Jeśli atak nie ustępuje, wezwać pomoc medyczną

Drgawki Mogą być wywołane przez różne czynniki (epilepsja, zatrucie, cukrzyca), ale postępowanie w każdym przypadku jest takie samo. W trakcie ataku powinniśmy: usunąć z otoczenia poszkodowanego przedmioty stanowiące zagrożenie zabezpieczyć głowę poszkodowanego przed urazami nie wkładać nic do ust osoby ratowanej wezwać pomoc medyczną Po zakończonym ataku: ocenić stan poszkodowanego nieprzytomny – ułożyć w pozycji bezpiecznej zapewnić wsparcie psychiczne

Zadławienia Dochodzi do nich w trakcie szybkiego jedzenia, a u dzieci po połknięciu drobnych przedmiotów w czasie zabawy. Pierwsza pomoc - poszkodowany oddycha zachęć do kaszlu jeśli to nie wystarcza pochyl ratowanego i uderz dłonią 5 razy między łopatki jeśli to nie wystarcza wykonaj tzw. „tłocznię brzuszną” gdy nasze działania nie przynoszą efektu zapewniamy fachową pomoc

Zadławienia Sposób wykonania uderzeń w okolicę międzyłopatkową Tłocznia brzuszna (inaczej rękoczyn Heimlicha)

Zadławienia W przypadku zadławienia u dziecka należy wykonać 5 uderzeń w plecy, a jeśli to nie wystarcza – 5 uciśnięć klatki piersiowej. Po każdej czynności sprawdzamy skuteczność.

Ukąszenia owadów Niebezpieczne są ukąszenia w obrębie: jamy ustnej i gardła szyi W następstwie obrzęku błony śluzowej górnych dróg oddechowych jamy ustnej i gardła dochodzi do zaburzeń oddechowych, niedrożności i całkowitego zatrzymania oddychania. Pierwsza pomoc W zwalczaniu obrzęku pomaga zimny kompres (lód, zimna woda) lub kostka lodu do ssania (Niska temperatura obkurcza naczynia krwionośne błony śluzowej jamy ustnej i proces narastania obrzęku ulega spowolnieniu) Wezwać fachową pomoc Kontrolować parametry życiowe W przypadku braku tętna i oddechu – rozpocząć RKO

Wstrząs Reakcja obronna organizmu (układu krążenia), wywołana zawałem, krwotokiem, oparzeniem, reakcją uczuleniową. Objawy: szybki, płytki oddech blada skóra zimny, lepki perlisty pot osłabienie, niepokój, zaburzenia świadomości Pierwsza pomoc usunąć bezpośrednią przyczynę wstrząsu ułożyć w pozycji przeciwwstrząsowej wezwać pomoc medyczną

Poparzenia Obrażenia ciała wywołane urazem termicznym (wysoka temperatura), chemicznym (kwasy, zasady), bądź fizycznym (prąd elektryczny, promieniowanie jonizujące). Poparzenia termiczne – pierwsza pomoc Jak najszybciej schłodzić oparzone miejsce, polewając je strumieniem bieżącej wody, najlepiej o temperaturze ok. 20 st. C do około 20 minut lub do momentu ustąpienia bólu. Osłonić ranę jałowym opatrunkiem Zadbać o komfort psychiczny poszkodowanego Monitorować czynności życiowe

Poparzenia Poparzenia chemiczne – pierwsza pomoc W pierwszej kolejności należy usunąć skażoną odzież używając rękawic ochronnych. Dokładnie przemyć miejsce oparzone dużą ilością bieżącej, chłodnej wody. Osłonić ranę jałowym opatrunkiem Jeśli jest to możliwe należy zabezpieczyć opakowanie po środku żrącym. W przypadku połknięcia substancji żrącej nie należy prowokować wymiotów. Monitorować czynności życiowe

Urazy kończyn Pierwsza pomoc: ustabilizować Złamanie – przerwanie ciągłości tkanki kostnej Zwichnięcia – przemieszczenie lub wyciągnięcie kości z torebki stawowej Skręcenie - nagłe, przeważnie jednorazowe, rozciągnięcie elementów więzadłowo-torebkowych stawu, najczęściej stawu skokowego podczas obciążania stopy niedostatecznie ustalonej na nierównym podłożu Pierwsza pomoc: ustabilizować ułożyć poszkodowanego w pozycji sprawiającej najmniejszy ból zabezpieczyć przed utratą ciepła wezwać pomoc medyczną NIE NASTAWIAĆ!!!

Krwotok Krwotok to wydostanie się krwi poza naczynie krwionośne (tętnicze lub żylne) wskutek przerwania ciągłości ich ścian. Pierwsza pomoc założyć opatrunek uciskowy typu kokon (naprzemiennie nałożyć warstwę opatrunku i bandaża) ucisnąć tętnicę wezwać pomoc

Krwawienie z nosa Przyczyny krwotoku z nosa to: urazy mechaniczne - uderzenie; złamania zapalenie zatok polipy nosa nadciśnienie tętnicze miażdżyca naczyń nadmierny wysiłku fizyczny przyjmowanie leków zaburzających krzepniecie krwi (polopiryna, aspiryna) choroby wątroby choroby układu krwiotwórczego- białaczka, niedokrwistość, hemofilia

Krwawienie z nosa Postępowanie: Posadzić ratowanego z głową lekko pochyloną do przodu. Nie odchylaj głowy do tyłu, ponieważ powoduje to spływanie krwi do tchawicy lub gardła i może spowodować np. zakrztuszenie. Poza tym przy nisko ułożonej głowie krwawienie się nasila. Poinformować poszkodowanego aby oddychał ustami, Położyć na karku zimy okład. Lekko uciskać skrzydełka nosa poszkodowanego Jeżeli krwotok jest masywny, nie ustępuje po zastosowaniu wyżej wymienionych środków (trwa dłużej niż 20 minut), doszło do urazu głowy, szyi lub gdy u ratowanego występują zaburzenia świadomości należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.

Zawał serca Martwica komórek mięśnia sercowego na określonym obszarze, spowodowana ostrym niedokrwieniem. Pierwsza pomoc wezwać lekarza w oczekiwaniu na lekarza, chorego należy ułożyć w pozycji odciążającej serce, tzn. z lekko podwyższonym tułowiem uspokajać

Dziękuję za uwagę Aleksandra Krawczyk krawczyk@womczest.edu.pl