Ochrona prawa autorskiego Prezentacja multimedialna Opracowanie: Jadwiga Woźniak

Prawa autorskie reguluje Ustawa o prawie autorskim z maja 1994 roku, zmieniająca wcześniejszą ustawę z 1952 roku. Co jest przedmiotem prawa autorskiego? Przedmiot prawa autorskiego musi być przejawem twórczej działalności autora. Można tu zaliczyć: materiały pisane (dzieła literackie, naukowe, publicystyczne), materiały plastyczne, fotograficzne, materiały audiowizualne, programy komputerowe, multimedialne, strony internetowe WWW.

O ile mają twórczy charakter! Prawo autorskie chroni także: części utworów szkice projekty opracowania przeróbki cudzych dzieł antologie wybory materiałów bazy danych O ile mają twórczy charakter!

Fundamentalna zasada: Prawo autorskie powstaje na rzecz twórcy, podstawowego podmiotu.

Co to jest autorskie prawo majątkowe?

Autorskie prawo majątkowe obejmuje prawo do: korzystania z utworu, rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji, wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

W jaki sposób utwór może być rozpowszechniony?

Pola eksploatacji utworu obejmują m. in.: utrwalenie, zwielokrotnienie utworu, wprowadzenie do obrotu, wprowadzenie do pamięci komputera, nadanie za pomocą wizji lub fonii przewodowej lub bezprzewodowej, nadanie za pośrednictwem satelity, wprowadzenie do sieci komputerowej.

Czy autorskie prawa majątkowe są ograniczone czasowo?

Autorskie prawa majątkowe są czasowo ograniczone. Wygasają one po upływie siedemdziesięciu lat od śmierci twórcy lub ostatniego ze współtwórców.

Autorskie prawa osobiste nie są ograniczone czasowo. Chronią one prawo twórcy do: autorstwa utworu, oznaczania utworu swoim nazwiskiem, nienaruszalności treści i formy utworu, decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Czy zawsze trzeba uzyskiwać zezwolenie autora na korzystanie z jego dzieła?

Jakie warunki muszą być spełnione? W określonych warunkach działa tzw. DOZWOLONY UŻYTEK. Jakie warunki muszą być spełnione?

Aby korzystać z utworu w ramach dozwolonego użytku, musimy mieć utwór już rozpowszechniony. Mamy także obowiązek wskazania twórcy i źródła pochodzenia utworu.

Które instytucje mogą korzystać w szczególny sposób z dozwolonego użytku?

Szczególne prawa posiadają: prasa, radio, telewizja. Mogą one nadawać w granicach uzasadnionych celem informacyjnym: sprawozdania o aktualnych wydarzeniach, aktualne artykuły i wypowiedzi na tematy polityczne, gospodarcze i społeczne.

PRAWO CYTATU zezwala na przytaczanie w utworach stanowiących samoistną całość urywków rozpowszechnionych wcześniej utworów lub drobnych utworów w całości w przypadku wyjaśnienia, analizy krytycznej.

Czy rozpowszechnianie cudzego wizerunku w mediach wymaga zezwolenia osoby przedstawionej?

Od tej zasady istnieją wyjątki dotyczące: Rozpowszechnianie w mediach cudzego wizerunku wymaga zezwolenia osoby przedstawionej. Od tej zasady istnieją wyjątki dotyczące: osób powszechnie znanych, jeśli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez te osoby funkcji publicznej, osób, których wizerunek stanowi jedynie tło, szczegół całości np. zgromadzenia, krajobrazu, imprezy publicznej.

Również rozpowszechnianie korespondencji wymaga zezwolenia ze strony adresata w okresie jego życia, a w ciągu 20 lat po jego śmierci – zezwolenia małżonka.

Czy osoby, które naruszyły prawa autorskie, mogą być ukarane?

Za naruszanie praw autorskich przewidziane są zarówno sankcje cywilne, jak i karne. W szczególnych przypadkach istnieje możliwość zastosowania kary pozbawienia wolności do lat pięciu.

BIBLIOGRAFIA : BARTA Janusz: Media a prawo autorskie. W: Dziennikarstwo i świat mediów. Red. Zbigniew Bauer, Edward Chudziński. Wyd. 2 zm. i rozszerz. Kraków 2000. JANCZAK Dorota: Prawo autorskie a technologia informacyjna- krótki przewodnik dla nauczycieli. [online]. [dostęp: 3 listopada 2004]. Dostępny w World Wide Web: http:// www.oeiizk.edu.pl/informa SOBCZAK Jan: Prawo autorskie i prawa pokrewne. Warszawa 2002. s. 203-210