ZMIANY SKŁADU MINERALNEGO ZĘBÓW SZCZURA W PRZEBIEGU OSTREJ FAZY CUKRZYCY INDUKOWANEJ STREPTOZOTOCYNĄ Dorota Margula Jakub Wyczkowski Studenckie Koło Naukowe przy Samodzielnej Pracowni Biochemii i Chemii Medycznej, Wydział Nauk o Zdrowiu

Cukrzyca Jest wspólnym określeniem niejednorodnej grupy zaburzeń gospodarki węglowodanowej, prowadzącej do hiperglikemii na czczo lub po posiłku

Cukrzyca typu I Ostry początek choroby Obecność autoprzeciwciał (specyficznych i niespecyficznych) Silny związek z antygenami układu HLA Skłonność do ketozy Występowanie rodzinne Występowanie w każdym wieku (głównie w młodości)

Objawy kliniczne cukrzycy typu I Pragnienie Częstomocz Zmęczenie Złe samopoczucie Utrata masy ciała Zaburzenia widzenia Nudności i wymioty Kwasica ketonowa

Cukrzyca a zdrowie jamy ustnej Znacząco wyższa liczba zębów usuniętych z powodu próchnicy; Osłabienie reakcji obronnych miazgi; Zaburzenia wydzielania śliny i jej zwiększona lepkość; Suchość jamy ustnej; Brak znaczących różnic w liczbie i rozmieszczeniu Streptococcus mutans u chorych na cukrzycę i zdrowych

Próchnica zębów Choroba społeczna i wieloczynnikowa BAKTERIE PODATNOŚĆ SUBSTRAT CZAS

Próchnica zębów

Rola fluoru Stabilizacja struktury hydroksyapatytu Obniżenie pH krytycznego szkliwa z wartości 5,5 do 4,5 Ułatwienie remineralizacji Zmniejszenie metabolizmu glukozy przez bakterie na skutek hamowania enolazy

Rola wapnia Główny składnik kryształów hydroksyapatytowych – głównego składnika budulcowego tkanek zęba Bierze udział w remineralizacji

Rola magnezu Regulacja procesów wzrostu kryształów hydroksyapatytu Stabilizuje bezpostaciowy fosforan wapnia Hamuje formowanie się krystalicznego hydroksyapatytu, wpływając na twardość szkliwa

Cukrzyca typu I a zaburzenia metaboliczne i skład pierwiastkowy twardych tkanek zęba jako zwiększony czynnik ryzyka choroby próchnicowej

Cel badania Określenie wpływu wczesnej fazy cukrzycy typu I na zmianę składu pierwiastkowego zębów szczurów.

Materiał i metody 21 samic szczura Wistar ze sztucznie wywołaną cukrzycą typu I Po 10 dniach od wywołania choroby uśmiercenie zwierząt Pobranie materiału – krwi oraz zębów dolnych siecznych

Materiał i metody Oznaczenie stężenia glukozy metodą spektrofotometryczną Oznaczenie stężenia fluorków metodą potencjometryczną Oznaczenie stężenia wapnia i magnezu metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (ASA) Pomiar stężenia w surowicy estradiolu (E2) metodą elektroluminescencji “ECLIA”

Wyniki

Rys. 1. Średnie stężenie glukozy w surowicy samic szczurów po 10 dniach od ekspozycji na streptozotocynę. p=0.00002

Rys. 2. Średnie stężenie estradiolu w surowicy samic szczurów po 10 dniach od ekspozycji na streptozotocynę. p=0.001

Rys. 3. Średnia zawartość fluoru w zębach i surowicy samic szczurów. p=0.013 p=0.06

Rys. 4. Średnia zawartość magnezu w surowicy [mg/L] (A) i zębach [g/kg d.m.] (B) samic szczurów. p=0.046 p=0.025

Rys. 5. Średnia zawartość wapnia w surowicy [mg/L] (A) i zębach [g/kg d.m.] (B) samic szczurów.

Wnioski Obniżenie zawartości fluoru i wapnia w zębach szczurów cukrzycowych może zwiększać podatność kryształów hydroksyapatytowych na rozpuszczanie. Zwiększenie zawartości magnezu może hamować formowanie się krystalicznego hydroksyapatytu, zwiększając podatność zębów na procesy demineralizacyjne.

Wnioski Przypuszczalnym mechanizmem zmiany składu pierwiastkowego zębów jest zaburzenie transportu jonów spowodowane wystąpieniem stresu oksydacyjnego związanego z hiperglikemią. Wzrost stężenia estradiolu, prawdopodobnie spowodowany wpływem jonów wapnia na aromatazę P450, może dodatkowo przyczyniać się do zaburzenia w transporcie jonów.

Wnioski Wczesna faza cukrzycy typu I wpływając na zmianę składu pierwiastkowego twardych tkanek zęba może wpływać na szybkość inicjacji oraz rozprzestrzeniania się zmian próchnicowych, gdyż tylko zęby posiadające prawidłową makro- i mikrostrukturę oraz właściwy stopień mineralizacji są bardziej odporne na działanie zewnętrznych czynników próchnicotwórczych.

Dziękujemy za uwagę