dr inż. Włodzimierz Kujanek Zielona Góra, 20 marca 2009 r. Zasady stosowania prawa Unii Europejskiej dr inż. Włodzimierz Kujanek Zielona Góra, 20 marca 2009 r.

Unia Europejska (oficjalny skrót w Polsce: UE) – powstały 1 listopada 1993 na mocy Traktatu z Mastricht gospodarczo-polityczny związek demokratycznych krajów europejskich (dwudziestu siedmiu od 1 stycznia 2007 r.), będący efektem wieloletniego procesu integracji politycznej, gospodarczej i społecznej zapoczątkowanej po II wojnie światowej. Podstawę do funkcjonowania UE stanowi Traktat o Unii Europejskiej (wersja obowiązująca Traktat z Nicei z 2001 roku, uwzględniając Traktaty Akcesyjne z 2003 i 2006 r.), Traktat o Wspólnocie Europejskiej i Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej.

Kraje członkowskie UE: Austria, Belgia, Bułgaria , Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy. Polska jest członkiem Unii Europejskiej od 1 maja 2004 r.

Prawo Unii Europejskiej Po przystąpieniu Polski do Unii musimy uwzględniać prawo Unii Europejskiej obejmujące: 1) unijne prawo pierwotne w postaci traktatów (np. Traktat o Ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, Traktat akcesyjny), 2) prawo wtórne (ustanowione przez organy unijne dyrektywy i rozporządzenia), 3) orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedli- wości dokonuje wykładni prawa wspólnotowego w sposób wiążący i ostateczny).

Dyrektywy Dyrektywy kierowane są do państw członkowskich, które są zobowiązane w określonym dla nich terminie do ich implementacji do krajowego porządku prawnego. Dyrektywy mają na celu zbliżenie przepisów krajowych dla zapewnienia podobnego poziomu ochrony we wszystkich państwach członkowskich. Dyrektywy nie tworzą jednolitego systemu, lecz harmonizują najczęściej istniejące już wcześniej regulacje krajowe. Jeżeli dyrektywa nie jest transponowana do prawa krajowego przez państwa członkowskie lub jeżeli jest transponowana w sposób niepełny lub z opóźnieniem, osoby podlegające kompetencji określonego sądu mogą przed sądami krajowymi powołać się bezpośrednio na określoną dyrektywę.

 Rozporządzenia Rozporządzenie uchwalane są najczęściej w obszarach prawa, w których nie ma regulacji krajowych. Związane są z dziedzinami, w których państwa członkowskie przekazały swoje kompetencje Wspólnocie. Rozporządzenia nie muszą być wdrażane do krajowych porządków prawnych przez państwa członkowskie. Rozporządzenie jest bezpośrednio stosowane, to znaczy, że tworzy prawo do natychmiastowego stosowania we wszystkich państwach Członkowskich na równi z prawem krajowym, i to bez konieczności podejmowania jakichkolwiek działań ze strony władz krajowych . W zakresie praw własności przemysłowej istnieje system wspólnotowych znaków towarowych i wspólnotowych wzorów przemysłowych. Równolegle istnieje ochrona znaków towarowych i wzorów przemysłowych na podstawie przepisów krajowych, które jednak zostały zharmonizowane dyrektywami.

Traktat Akcesyjny Traktat Akcesyjny określił warunki członkostwa Polski i innych krajów Unii Europejskiej. W odniesieniu do praw własności przemysłowej postanowienia Traktatu Akcesyjnego dotyczą rozciągnięcia ochrony wspólnotowych znaków towarowych i wspólnoto- wych wzorów przemysłowych na Polskę i inne kraje, które przystąpiły do Unii a także zasad rozstrzygania ewentualnych konfliktów z prawami krajowymi. W zakresie SPC (dodatkowego prawa ochronnego) przewidziano postanowienie umożliwiające wsteczne uzyskanie ochrony w Polsce.

 Unijna interpretacja przepisów krajowych Zgodnie z zasadami ustalonymi przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości prawo Unii Europejskiej ma priorytet w stosunku do prawa krajowego. Z prawa Unii Europejskiej wynika obowiązek interpretowania krajowych przepisów wdrażających przepisy w sposób zapewniający ich zgodność z celem regulacji. W przypadku przepisów krajowych niezgodnych z postanowieniami np.rozporządzeń należy sięgać do postanowień unijnych.

Orzecznictwo ETS Wykładnią prawa unijnego zajmuje się Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS). Orzeczenia ETS mają charakter ostateczny i przesadzają o znaczeniu i interpretacji przepisów. W wielu obszarach prawa orzeczenia ETS znacznie wykraczają poza zakres przepisów poddanych ocenie i stąd w orzeczeniach ETS dostrzega się charakter prawotwórczy. Dotyczy to np. prawa znaków towarowych.

Dziękuję za uwagę