JHP KABA - WSTĘP

DEFINICJE ŹRÓDŁO: Słownik encyklopedyczny informacji, języków i systemów informacyjno-wyszukiwawczych / oprac. Bożenna Bojar. – Warszawa : SBP, 2002. JĘZYK HASEŁ PRZEDMIOTOWYCH (JHP): język informacyjno-wyszukiwawczy o notacji paranaturalnej, którego jednostki nazywane są tematami i określnikami, a gramatykę stanowią reguły budowy haseł przedmiotowych. Za najważniejszą cechę relewantną dokumentu jhp przyjmuje temat, odwzorowując go w takim zakresie i z taką szczegółowością, z jaką występuje w dokumencie. KARTOTEKA HASEŁ WZORCOWYCH (KHW, KARTOTEKA WZORCOWA) – forma prezentacji w większości zautomatyzowanych systemów informacyjno-wyszukiwawczych języka opisu bibliograficznego i/lub języka informacyjno-wyszukiwawczego oraz organizacji, kontroli ich poprawności i spójności. Podstawową jednostką khw jest rekord kartoteki haseł wzorcowych powiązany w odpowiedni sposób z rekordem bibliograficznym

DEFINICJE –cd. TEMAT: elementarna jednostka leksykalna języka haseł przedmiotowych, będąca wyrażeniem autosyntaktycznym (tj. wyrażeniem mogącym samodzielnie stanowić zdanie danego poziomu struktury języka), stojąca na pierwszym miejscu hasła przedmiotowego. OKREŚLNIK: elementarna jednostka leksykalna języka haseł przedmiotowych, będąca wyrażeniem synsyntaktycznym (tj. wyrażeniem nie mogącym samodzielnie stanowić zdanie danego poziomu struktury języka), stojąca w haśle przedmiotowym po temacie. GRAMATYKA POZYCYJNA: gramatyka języka, w którym relacje syntagmatyczne (między elementami tekstu) wyznaczane są przez pozycje wyrażeń elementarnych w wyrażeniu złożonym.

DEFINICJE –cd. FORMAT DANYCH (schemat rekordu): struktura tekstu spójnego przyjęta w danym systemie informacyjno-wyszukiwawczym. MARC (MACHINE READABLE CATALOGING): grupa formatów wymiennych mających na celu umożliwienie prawidłowej wymiany danych między różnymi systemami. Cechuje je zmienna długość (tak rekordu, jak i jego elementów), podział na jednoznacznie identyfikowane pola, obecność wskaźników na początku pola, powtarzalność pól, podział pól na jednoznacznie identyfikowane podpola, powtarzalność podpól. Najpopularniejszy z tej rodziny formatów jest MARC21 (poprzednio USMARC). W skład rekordu MARC wchodzą: etykieta rekordu (na początku rekordu, składa się z 24 znaków), tablica adresów (automatycznie generowana przez system) i pola danych (stałej i zmiennej długości; oznaczone są trzyznakowymi etykietami).

JHP KABA Uniwersalny język haseł przedmiotowych Katalogów Automatycznych Bibliotek Akademickich, w założeniu kompatybilny (w różnym stopniu) z jhp RAMEAU, LCSH i RVM. Prace nad koncepcją tego języka zaczęły się w 1991 r., nad słownictwem – w 1992. Prezentowany w postaci kartoteki haseł wzorcowych będącej integralną częścią Centralnej Kartoteki Haseł Wzorcowych NUKAT (Narodowego Uniwersalnego Katalogu). Obejmuje tematy i określniki (swobodne i związane). W kartotece wzorcowej są też hasła złożone i rozwinięte. Zadania jhp KABA: - oznaczenie przedmiotu dokumentu - oznaczenie cech pozatreściowych (formy, cechy użytkownika)

JHP KABA: Ma uniwersalny charakter Służy do opracowania przedmiotowego dokumentów wydanych na różnych nośnikach Umożliwia katalogowanie przedmiotowe wyszczególniające Pozwala na swobodne wyszukiwanie w katalogu (pomocne są tu liczne hasła odrzucone) Jest kontrolowany kartoteką wzorcową Kompatybilny z LCSH i RAMEAU Ma prekoordynowaną skłądnię Tworzony jest w toku katalogowania przedmiotowego Tworzony i prezentowany jest w formacie MARC21 Kartoteka wzorcowa tworzona jest w systemie Virtua Wyrażany jest w języku polskim Dostępny jest on-line, posiada jedynie wersję elektroniczną.

Typy rekordów haseł wzorcowych stosowanych w katalogowaniu przedmiotowym w jhp KABA Rekord hasła osobowego (100) Rekord hasła korporatywnego – instytucja (110) Rekord hasła korporatywnego – impreza (111) Rekord tytułu ujednoliconego (130) Rekord hasła tytułu czasopisma (130) Rekord hasła typu „autor.tytuł” (100) Rekord hasła przedmiotowego - nazwa „pospolita” (150) Rekord hasła przedmiotowego - nazwa geograficzna (151) Rekord hasła przedmiotowego formalnego (155) Rekord określnika rzeczowego (180) Rekord określnika geograficznego (181) Rekord określnika chronologicznego (182) Rekord określnika formy (185) Rekord odsyłacza orientacyjnego całkowitego

Elementy struktury rekordu khw (dla jhp KABA) w formacie MARC21 Etykieta rekordu 008 [Dane kontrolne] 073 [Kod listy określników] 1XX [Hasło rekordu] 260 [Odsyłacz orientacyjny całkowity, „zob.”] 360 [Odsyłacz orientacyjny uzupełniający, „zob. też”] 4XX [Tropy „zob.”] 472 [Ekwiwalent z RAMEAU, LCSH, RVM] 5XX [Tropy „zob. też”] 667 [Uwaga ogólna nie przeznaczona do prezentacji publicznej] 670 [Źródło, w którym znaleziono informację; informacja] 680 [Uwaga ogólna przeznaczona do prezentacji publicznej] 681 [Trop do rekordu, w którym hasło zostało użyte jako przykład]

Hasło przedmiotowe w rekordzie bibliograficznym POLA: 600 – nazwa osobowa 610 – nazwa korporatywna 611 – impreza, konferencja 630 – tytuł ujednolicony 650 – nazwa pospolita 651 – nazwa geograficzna 655 – hasło formalne

Hasło przedmiotowe w rekordzie bibliograficznym (format MARC21) - przykłady 001     vtls001088621 003     NUKAT 005     20080401010800.0 008     080328s1975 pl a f |000 0dpol c 035     \a xx001088621 039   9 \a 200804011219 \b vmck \c 200804010108 \d VLOAD \c 200803311407 \d qas \y 200803281618 \z vmck 040     \a KR 303/TS \c KR 303/TS \d KR 303/TS \d KR 303/TSs 100 1   \a Sławecki, Ryszard. 245 1 0 \a Manewr, który ocalił Kraków / \c Ryszard Sławecki. 250     \a Wyd. 3 popr. i rozsz. 260     \a Kraków : \b Wydaw. Literackie, \c 1975. 300     \a 425 s. : \b il. ; \c 17 cm. 440   0 \a Cracoviana. \n Seria 2, \p Ludzie i Wydarzenia 504     \a Bibliogr. s. 334-382. 610 1   \a Związek Radziecki. \b Raboče-Krest'ânskaâ Krasnaâ Armiâ \v biografie. 650     \a Kraków, Bitwa (1945). 650     \a Wojna światowa (1939-1945) \x kampanie i bitwy \z Polska \z Kraków (region). 977     \a KR_303

Hasło przedmiotowe w rekordzie bibliograficznym (format karty katalogowej - ISBD) - przykład Autor: Sławecki, Ryszard. Tytuł: Manewr, który ocalił Kraków / Ryszard Sławecki. Wydanie: Wyd. 4 popr. i uzup. Adres wydawniczy: Kraków : Wydaw. Literackie, 1976. Opis fizyczny: 425 s. : il., mapy, portr. ; 17 cm. Seria: (Cracoviana. Seria 2, Ludzie i Wydarzenia) Uwaga: Bibliogr. s. 394-414. Przedmiot – KABA: Związek Radziecki. Raboče-Krest'ânskaâ Krasnaâ Armiâ -- biografie. Przedmiot – KABA: Kraków, Bitwa (1945). Przedmiot – KABA: Wojna światowa (1939-1945) -- kampanie i bitwy -- Polska -- Kraków (region).

HASŁO PRZEDMIOTOWE ROZWINIĘTE W KHW – PRZYKŁAD 1 001  vtls002407969003  NUKAT005  20071211001309.0 008  050215n||aa nnbabn |a ana |c 010  \a s 2005241619 039 9\a 200712110013 \b VLOAD \c 200712101801 \d pam \c 200502170106 \d VLOAD \c 200502161227 \d par \y 200502151432 \z vaski 040  \a KIEL 010/MC \c KIEL 010/MC 110 1 \a Związek Radziecki. \b Raboče-Krest'ânskaâ Krasnaâ Armiâ \v biografie

HASŁO PRZEDMIOTOWE ROZWINIĘTE W KHW – PRZYKŁAD 2 001  vtls002415335003  NUKAT 005  20050222010700.0 008  050218n||aa nnbabn |a ana |d 010  \a s 2005271955 039 9\a 200502220107 \b VLOAD \c 200502211330 \d pkk \y 200502181214 \z vaski 040  \a KIEL 010/MC \c KIEL 010/MC 150  \a Wojna światowa (1939-1945) \x kampanie i bitwy \z Polska \z Kraków (region).

HASŁO PRZEDMIOTOWE PROSTE W KHW – PRZYKŁAD 001  vtls002379657003  NUKAT 005  20070808000500.0 008  050131 ||a| nnbabn |a ana |c 010  \a s 2005282453 039 9\a 200708080005 \b VLOAD \c 200708071325 \d pbw \c 200502010108 \d VLOAD \y 200501310916 \z pbr 040  \a KIEL 010/MC \c KIEL 010/MC 150  \a Kraków, Bitwa (1945). 450  \a Bitwa o Kraków (1945). 450  \a Wyzwolenie Krakowa (1945). 550  \w g \a Wojna światowa (1939-1945) \x kampanie i bitwy \z Polska (1944-1945). 667  \a Kraków został wyzwolony 19 stycznia 1945 roku przez wojska 1 Frontu Ukraińskiego. 670  \a NEP 670  \a KABA

WZÓR REKORDU ZAMÓWIENIA -http://www.nukat.edu.pl O NAS JHP KABA HASŁA: NOWE, W OPRACOWANIU, MODYFIKACJE PROCEDURA WPROWADZANIA REKORDU KHW JHP KABA WZÓR REKORDU ZAMÓWIENIA