Wspólnotowa typologia gospodarstw rolnych Uniwersytet Warmińsko – Mazurski w Olsztynie Katedra Agrotechnologii, Zarządzania Produkcją Rolniczą i Agrobiznesu Prowadzący: dr hab. Katarzyna Brodzińska UNIJNE PROGRAMY STRUKTURALNE Wspólnotowa typologia gospodarstw rolnych

Podstawowe zasady typologii reguluje rozporządzenie komisji (WE) nr 1242/2008 z dnia 8 grudnia 2008 r. pozwala na utworzenie jednorodnych grup gospodarstw w celach porównawczych, uwzględnia działalność gospodarczą inną niż rolnicza, bezpośrednio związaną z gospodarstwem w dochodach rolników.

Nadwyżka bezpośrednia (GM) roczna wartość produkcji, uzyskana z jednego hektara uprawy lub od jednego zwierzęcia pomniejszona o koszty bezpośrednie poniesione na jej wytworzenie. 4/14/2017

Obliczanie nadwyżki bezpośredniej Wartość produkcji określonej działalności - Koszty bezpośrednie = Nadwyżka bezpośrednia 4/14/2017

Standardowa nadwyżka bezpośrednia (SGM) jest nadwyżką średniej z trzech lat wartość produkcji określonej działalności rolniczej nad średnią z trzech lat wartością kosztów bezpośrednich,w przeciętnych dla danego regionu warunkach produkcji. ”2004” 4/14/2017

Koszty bezpośrednie Koszty te można bez żadnej wątpliwości przypisać do danej działalności, Ich wielkość jest proporcjonalna do skali produkcji, Mają bezpośredni wpływ na rozmiar (wielkość i wartość) produkcji. 4/14/2017

Koszty bezpośrednie w produkcji roślinnej Materiał siewny i nasadzeniowy, Nawozy z zakupu, Środki ochrony roślin, Regulatory wzrostu, Ubezpieczenie danej działalności, Koszty specjalistyczne. 4/14/2017

Koszty bezpośrednie w produkcji zwierzęcej Zwierzęta z wymiany stada. Pasze: z zewnątrz gospodarstwa (z zakupu) z własnego gospodarstwa (z produktów potencjalnie towarowych i nietowarowych) Ubezpieczenie zwierząt Lekarstwa i środki weterynaryjne Usługi weterynaryjne Koszty specjalistyczne 4/14/2017

Europejska Jednostka Wielkości (ESU – European Size Unit) to parametr służący do określenia wielkości ekonomicznej gospodarstw rolnych odpowiada określonej wartości standardowej nadwyżki bezpośredniej wyrażonej w euro, 1 ESU to równowartość 1200 euro. 4/14/2017

Standardowa Produkcja (ang. Standard Output – SO) to średnia wartość produkcji z 5 lat określonej działalności produkcyjnej (roślinnej lub zwierzęcej) uzyskiwana w ciągu 1 roku z 1 ha lub od 1 zwierzęcia (z wyjątkami: grzyby jadalne – 100 m2, drób – 100 szt., pszczoły – 1 pień pszczeli, czyli 1 rodzina pszczela), w przeciętnych dla danego regionu warunkach produkcyjnych.

Obliczanie SO opiera się na podstawie rozmiaru działalności rolniczej, struktury upraw, stanu pogłowia zwierząt oraz opracowanych współczynników SO, współczynniki SO wyrażane są w jednostce pieniężnej, współczynnik wyznaczane są na poziomie regionalnym przez IERiGŻ.

Makroregiony SGM Pomorskie Warmińsko - mazurskie Zachodniopomorskie Podlaskie Kujawsko - pomorskie Mazowieckie Wi elkopolskie Lubuskie Łódzkie Lubelskie Dolnośląskie Opolskie Świętokrzyskie Śląskie Małopolskie Podkarpackie

Obliczanie SO – przypadki szczególne Grunty ugorowane niepodlegające dopłatom – uwzględnia się jeśli są inne dodatnie SP Grunty ugorowane podlegające dopłatom, nieużytkowane gospodarczo SO=0 Ogrody przydomowe SO=0

Obliczanie SO – przypadki szczególne Cielęta poniżej 1 roku – uwzględnia się jedynie nadwyżkę powyżej liczby krów, Pozostałe owce i kozy – uwzględnia się, jeżeli w gospodarstwie nie ma owiec matek, Prosięta - uwzględnia się, jeżeli w gospodarstwie nie ma macior, Rośliny pastewne - uwzględnia się, jeżeli w gospodarstwie nie ma zwierząt żywionych w systemie wypasowym.

WIELKOŚĆ EKONOMICZNA GOSPODARSTW ROLNYCH „STARA” I poniżej 2 ESU / bardzo II 2-4 ESU / małe III 4-6 ESU / małe IV 6-8 ESU / V 8-12 ESU / średnio VI 12-16 ESU / małe VII 16-40 ESU / średnio duże VIII 40-100 ESU / duże IX 100 i więcej / bardzo duże „NOWA” I poniżej 2 tys. EUR II 2 do mniej niż 4 tys. EUR III 4-8 tys. EUR IV 8-15 tys. EUR V 15-25 tys. EUR VI 25-50 tys. EUR VII 50-100 tys. EUR VIII 100-250 tys. EUR IX 250-500 tys. EUR X 500-750 tys. EUR XI 750-1000 tys. EUR XII 1000-1500 tys. EUR XIII 1500-3000 tys. EUR XIV 3000 tys. EUR i więcej 4/14/2017

TYP ROLNICZY GOSPODARSTW ROLNYCH 1-5 gospodarstwa specjalistyczne (SGM głównej dział. >2/3 SGM) 1. Spec. w uprawach polowych 2. Spec. w uprawach ogrodniczych 3. Spec. w uprawach trwałych 4. Spec. w chowie zwierząt żywionych w systemie wypasowym 5. Spec. w chowie zwierząt żywionych paszami treściwymi 6-8 Gospodarstwa mieszane (SGM>1/3 <2/3) 6. Uprawy mieszane 7. Gospodarstwa mieszane różne zwierzęta 8. Różne uprawy i zwierzęta łącznie 9. Gospodarstwa niesklasyfikowane 4/14/2017

Działalność gospodarcza inna niż rolnicza bezpośrednio związana z gospodarstwem Obrót z DG Wskaźnik = Całkowity obrót (R+DG +DP) I klasa – do 10% II klasa – 10 do 50% II klasa – powyżej 50%