Przegląd i budowa zaworów specjalnego przeznaczenia.

Zawór zwrotny. Umożliwia przepływ sprężonego powietrza tylko w jednym kierunku. W przypadku pojawienia się w kanale większego ciśnienia z przeciwnej strony, element zamykający pod wpływem różnicy ciśnień i sprężyny podporowej uniemożliwia przepływ.

Jednym z zastosowań zaworów zwrotnych jest umieszczanie ich w przewodach doprowadzających sprężone powietrze do zaworów roboczych sterujących siłownikami dociskowymi w celu zabezpieczenia przed zmniejszeniem siły docisku, w przypadku nagłych spadków ciśnienia zasilania.

Przełącznik obiegu. Przełącznik obiegu ma dwa wejścia i jedno wyjście. Służy do przekazywania sygnałów pochodzących z dwóch niezależnych źródeł do dalszej części układu.

Przełącznik obiegu umożliwia uruchamianie i zatrzymywanie elementu wykonawczego z dwóch stanowisk sterowniczych. Sprężone powietrze dopływa do wyjścia z dowolnego wejścia lub gdy doprowadzone jest jednocześnie do obu wejść. Przełącznik obiegu realizuje logiczną funkcję alternatywy (LUB).

Zawór podwójnego sygnału. Zawór podwójnego sygnału również ma dwa wejścia i jedno wyjście. Służy do wytwarzania sygnału wyjściowego tylko wtedy, gdy do obu wejść doprowadzone jest sprężone powietrze.

Zawór podwójnego sygnału realizuje logiczną funkcję koniunkcji (I) Zawór podwójnego sygnału realizuje logiczną funkcję koniunkcji (I). Zawory te są przydatne do wytwarzania sygnałów sterujących, które mogą zaistnieć tylko w przypadku jednoczesnego spełnienia kilku warunków.

Zawór dławiąco-zwrotny. Zawór dławiąco zwrotny jest konstrukcją o dwóch przyłączach, zawierającą równoległe połączenie zaworu dławiącego i zwrotnego.

Podczas przepływu w kierunku zgodnym z kierunkiem przewodzenia zaworu zwrotnego powietrze przepływa zarówno zarówno przez zawór zwrotny, jak i szczelinę zaworu dławiącego – jest to przepływ swobodny. W kierunku przeciwnym powietrze może przepływać tylko przez szczelinę zaworu dławiącego – jest to przepływ dławiony. Zawory te wykorzystywane są głównie do ograniczenia prędkości elementów wykonawczych.

Zawór czasowy. Zawór czasowy wytwarza na wyjściu sygnał pojawiający się z nastawionym opóźnieniem w stosunku do sygnału wejściowego. Głównym zespołem zaworu czasowego jest monostabilny zawór 3/2.

Zawory czasowe stosuje się wszędzie tam, gdzie rozpoczęcie czynności winno nastąpić z opóź-nieniem w stosunku do określonego sygnału.

Zawór szybkiego spustu. Zawór szybkiego spustu służy do szybkiego odpowietrzania określonych części układu pneumatycznego, np. komory siłownika w celu zwiększenia szybkości tłoka. Jest to zawór trójdrogowy, przy czym jedna z dróg jest szerokim wylotem do atmosfery.