czyli sztuka mówienia NIE! Asertywność czyli sztuka mówienia NIE!

Asertywność to umiejętność , dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, uczucia i przekonania, nie lekceważąc uczuć i poglądów swoich rozmówców.

Asertywność to respektowanie własnych praw oraz praw innych ludzi. Każdy człowiek ma swoje prawa i trzeba je szanować.

Ludzie asertywni potrafią powiedzieć „nie” bez wyrzutów sumienia, złości czy lęku. W sytuacjach konfliktowych umiejętności asertywne pozwalają osiągnąć kompromis bez poświęcania własnej godności i rezygnacji z uznanych wartości.

Zdaniem psychologów wyróżniamy 3 podstawowe style zachowania wobec innych ludzi: 1. Zachowania uległe, gdy stawiamy interesy i prawa innych wyżej niż swoje

Style zachowania 2. Zachowania agresywne -kiedy stawiamy swoje interesy i prawa wyżej od innych

Style zachowania Zachowania asertywne, gdy stawiamy swoje interesy i prawa na tym samym poziomie co interesy i prawa innych

Każde z tych trzech zachowań niesie ze sobą pewne ryzyko: Agresja: nasi partnerzy czują się zagrożeni, przestajemy być lubiani Uległość: tracimy szacunek do siebie samych, tracimy poczucie własnej wartości Asertywność: tracimy sympatię niektórych osób, ponieważ jesteśmy otwarci i bezpośredni w wyrażaniu uczuć, co nie zawsze jest łatwe w odbiorze.

Człowiek, który potrafi spokojnie, ale stanowczo odmówić jest bezpieczny. Ma wpływ na swoje osobiste życie, świadomie wybiera i realizuje cele. Asertywność to kluczowa umiejętność, gdy trzeba oprzeć się naciskom pojedynczej osoby lub grupy.

Asertywność to umiejętność interpersonalna i możemy ją w sobie wyćwiczyć, kształtować. Warto poznać w jakich obszarach naszego życia możemy popracować nad asertywnością

Mapa asertywności Autotest pozwalający uświadomić sobie w jakich obszarach należy popracować nad asertywnością 1. obrona swoich praw w sytuacjach społecznych 2. Obrona swoich praw w kontaktach osobistych Inicjatywa i kontakty towarzyskie Wyrażanie opinii Naruszenie cudzego terytorium

Wyniki autotestu Odpowiedzi za 1 punkt: 1-tak; 2-tak; 3-nie; 4-nie; 5-nie; 6-nie; 7-nie; 8-nie; 9-nie; 10-tak; 11-tak; 12-nie; 13-tak; 14-tak; 15-nie; 16-nie; 17-tak; 18-tak; 19-tak;; 20-tak; 21-tak; 22-tak; 23-tak; 24-tak; Jeżeli w jakimś obszarze uzyskałeś połowę lub więcej

Metoda III kroków I krok-Sprawdź, czy to co proponuje kolega jest dla Ciebie dobre. Czy to jest bezpieczne, co z tego wyniknie, jak się będziesz czuł, gdy to zrobisz?... II krok- Jeśli pomysł jest zły, powiedz sobie w duchu: Nie, nie będę tego robić. III krok- Powiedz głośno „Nie” i ewentualnie zaproponuj coś innego Metoda „zdartej płyty” Nie nie nie…..bez tłumaczenia powodów odmowy.

Asertywność nie jest wynalazkiem ostatnich czasów. Termin jednak pochodzi z Stanów Zjednoczonych, gdy grupa kilku psychologów postanowiła znaleźć receptę na sukces. Badano osoby, które odniosły sukces - ekonomiczny, polityczny, społeczny.

Okazało się, że wszystkie badane osoby mają te same cechy - są otwarte na świat, potrafią komunikować się z innymi, są lubiane, osiągają swoje cele. Zespół tych cech nazwano właśnie asertywnością.

Osoby asertywne to takie które: potrafią komunikować się z innymi, są otwarte na świat, są lubiane, osiągają zamierzone cele, nie mają kłopotów z mówieniem "nie",   

jeżeli potrzebują pomocy, nie boją się o nią poprosić, potrafią skutecznie przekonywać, potrafią okazywać innym serdeczne, pozytywne uczucia, są pewne siebie, ale nie aroganckie,

są stanowcze, ale uznają prawo innych do odmowy, są bezpośrednie, szanują innych, wiedzą, że inni też mają prawo mówić "nie", podejmować decyzje, nawet błędne.

Pamiętaj!!! Masz prawo prosić o to, czego chcesz – ale nie wymagać tego. Masz prawo mieć i wyrażać swoje zdanie. Masz prawo postępować nielogicznie i nie uzasadniać tego. Masz prawo podejmować decyzje i ponosić ich skutki.

Masz prawo nie wiedzieć, nie znać, nie rozumieć. Masz prawo popełniać błędy, odnosić sukcesy, zmieniać zdanie. Masz prawo do swojej prywatności. Masz prawo zmieniać się i korzystać ze swoich praw.

Dlaczego asertywność jest taka ważna? Brak asertywności jest równie niebezpieczny jak życie w stresie i powoduje podobne dolegliwości takie jak:

depresję - to wtedy, gdy złość na innych przenosisz na siebie, urazy psychiczne - gdy masz wrażenie, że inni manipulują  i próbują kierować tobą, agresję - gdy nie potrafisz poradzić sobie  z uczuciami - nagromadzone, negatywne uczucia mogą wziąć kiedyś górę; złość wybuchnie wtedy w najmniej spodziewanym momencie,

frustrację - gdy zastanawiasz się, czy możesz pozwolić, aby inni znęcali się nad tobą? objawy somatyczne - bóle głowy, choroba wrzodowa, nadciśnienie

lęk przed kontaktami z innymi, a w konsekwencji izolację - wtedy zaczynasz unikać sytuacji i ludzi, którzy mogą sprawić ci przykrość; omijając sytuacje, które wydają ci się niekomfortowe, masz szanse przegapić także wiele okazji do poznania fajnych ludzi, zdobycia nowej pracy i stanięcia przed nowymi możliwościami.

Pamiętaj, aby każda Twoja odpowiedź składała się z trzech części: Komunikuj się, jak trzeba Jak rozwijać asertywność na poziomie komunikacji? Jak mówić, aby osiągać cele i nie zniechęcać innych do siebie? Pamiętaj, aby każda Twoja odpowiedź składała się z trzech części:

1.   Okaż empatię - postaraj się udowodnić rozmówcy, że rozumiesz jego zachowanie i nie chcesz wywołać kłótni, np.: "Wiem, że miałeś dużo pracy." 2.   Nazwij problem - powiedz, co Cię denerwuje i dlaczego, np.: "....czuję się zlekceważony..."

3.   Powiedz, czego oczekujesz - to prośba o zmianę zachowania i propozycja, jak zamierzasz to zrobić, np.: "Chcę, abyś w ciągu godziny oddał mi moją książkę, gdyż jest mi ona bardzo potrzebna."

Pamiętaj! Używaj języka ciała - zwróć się do rozmówcy, stań lub usiądź prosto, rób wszystko, by zachować miły, ale poważny wyraz twarzy, mów spokojnie i miękko, Używaj sformułowania "ja" - skup się na problemie, nie oskarżaj i nie obwiniaj innych, Mów: "Chciałbym skończyć moja wypowiedź bez przerywania" zamiast "Ty zawsze mi przerywasz",

Mów o faktach, a nie o sądach - powiedz: "Musisz popracować nad swoją interpunkcją" zamiast: „To pismo jest do bani" Nazywaj rzeczy po imieniu - Mów: „Jestem wkurzony, gdy mój kolega łamie obietnice" zamiast: "Mój kolega bywa wkurzający" Mów prosto i zrozumiale - zadając pytania, nie zapraszaj innych do rozmowy. Mów więc: "Czy możesz...?", a nie: "Czy nie masz nic przeciwko...?"

Wskazówki dla tych, którzy chcą być asertywni Bądź pewny swojej odpowiedzi bez względu na to, co chcesz powiedzieć. Jeżeli nie jesteś zdecydowany, powiedz, że potrzebujesz więcej czasu do namysłu. Jeżeli nie zrozumiałeś czyjejś prośby, poproś o wyjaśnienia. Odpowiadaj w sposób zwięzły, podaj główny powód odmowy, ale unikaj długich wyjaśnień.

Kiedy jesteś zdecydowany, mów po prostu "nie", słowo "nie" ma zdecydowanie większą moc niż "No wiesz, raczej nie ...”. Zwróć uwagę, czy twoje gesty potwierdzają, to co mówisz. Używaj słów: "Nie chcę", "Zdecydowałem, że nie...", unikaj: "Nie mogę", "Nie powinienem”.

Możesz wyrazić żal, że komuś odmawiasz: "Wiem, że to dla ciebie rozczarowanie, ale nie zrobię tego", nigdy nie mów jednak "Jest mi przykro", bo wtedy druga strona może to odebrać jako szansę na „kompromis”. Nie czuj się winny, nie twoim zadaniem jest uszczęśliwianie innych i rozwiązywanie ich problemów. Nawet jeśli wcześniej powiedziałeś "nie", zawsze możesz zmienić zdanie.

KONIEC Opracowanie: J. Chmielewska