Rola, budowa, rodzaje, odczyt rezystancji. Rezystor Rola, budowa, rodzaje, odczyt rezystancji.
Budowa Rezystor (opornik) – najczęściej spotykany element obwodu elektrycznego, z reguły składa się z drutu oporowego nawiniętego na ceramiczny wałek lub rurkę. Rola rezystora: ogranicza prąd w obwodzie, ustala napięcie w poszczególnych punktach obwodu. Rezystory warstwowe powstają przez napylenie na wałek warstwowy stopu metalowego lub węgla, później nacina się je, nadając kształt śruby lub pozostawia niezmienione. Różne rezystory mają różną rezystancję, czyli oporność, którą mierzymy w omach.
Podział rezystorów Rezystory stałe Niedrutowe Warstwowe Węglowe Metalowe Tlenkowe Cermetowe Objętościowe Drutowe
Najważniejsze parametry rezystora: rezystancja znamionowa - podawana w omach (Ω), kiloomach (kΩ) lub megaomach (mΩ), tolerancja rezystancji (dokładność) – podawana w procentach, moc znamionowa (obciążalność) – największa dopuszczalna moc wydzielona w rezystorze podczas jego pracy, współczynnik temperaturowy rezystancji (TWR) – podaje, jak zmienia się rezystancja rezystora, gdy temp. zmieni się o określoną liczbę stopni, napięcie znamionowe – to najwyższe napięcie, jakie może wystąpić w rezystorze, bez jego trwałego uszkodzenia. Istotnym parametrem rezystora jest obciążalność, czyli maksymalna moc, jaka – bez ryzyka jego uszkodzenia – może się na nim wydzielić w postaci ciepła. Moc tę podaje się w watach /W/. Produkowane są rezystory o mocy 0,125 W, 0,25 W, 0,5 W, 1 W, 2 W i większe np w obwodach srk rzędu 40W i 100W. Jest to dość istotny parametr, gdyż po przekroczeniu dopuszczalnej mocy rezystor może się spalić.
Zasada odczytu rezystancji Producenci podają w oznaczeniach rezystorów tylko najważniejsze parametry, czyli rezystancję nominalną, tolerancję (wyrażoną w procentach klasę dokładności) i moc znamionową. W przypadku małych oporników gdzie nie ma miejsca napisy stosuje się oznaczenie kodowe: cyfrowo-literowe lub barwnych pasków.
Odczyt rezystancji na podstawie kodu cyfrowo - literowego oznaczenie rezystancja R40 0,40 Ω 30r 30 Ω 7R2 7,2 Ω 820R, K82 820 Ω 3K6 3,6 k Ω 25K 25 k Ω 470K, M47 470 k Ω 2M7 2,7 M Ω 56M 56 M Ω
Odczyt rezystancji na podstawie barwnego kodu Kolor - Liczby znaczące Mnożnik Tolerancja Srebrny 0.01 10% Złoty 0.1 5% Czarny 1 Brązowy 10 1% Czerwony 2 100 2% Pomarańczowy 3 1000 Żółty 4 10000 Zielony 5 100000 Niebieski 6 1000000 Fioletowy 7 10000000 Szary 8 100000000 Biały 9 1000000000 Brak X 20%
Rezystancja tego rezystora wynosi: 210 000 Ω = 210 k Ω 4. Pasek – tolerancja (dokładność) 1. Pasek – 1. cyfra 2. Pasek – 2. cyfra 3. Pasek - mnożnik Odczyt kodu rezystora: pierwszy pasek jest koloru czerwonego, co według tabeli odpowiada liczbie 2, drugi pasek jest brązowy, odpowiada on liczbie 1, trzeci kolor to żółty, oznacza liczbę zer – w tabeli odpowiada to liczbie 4, czwarty pasek jest złoty, więc tolerancja rezystora wynosi 5%. Rezystory są oznaczane za pomocą cyfr i liter lub barwnego kodu <paski lub kropki umieszczane na obudowie>. Oznaczenia te służą do określania parametrów rezystora, czyli mocy, rezystancji i tolerancji. Pasek – 1. cyfra wartości rezystancji Żeby poprawnie odczytać wartość z rezystora, trzeba ułożyć go w taki sposób, aby odstęp pierwszego paska od końca był wyraźnie mniejszy z lewej strony niż z prawej.
Ile wynosi wartość rezystancji rezystora poniżej? Czerwony – 2 Czarny – 0 Zielony – 00000 Złoty – 5% Rezystancja tego rezystora wynosi: 2 000 000 Ω = 2 MΩ.
Rezystancja tego rezystora wynosi: 1000 Ω = 1kΩ.
10k 15R 5R7 R75 Rezystancja tego rezystora wynosi: 10000 Ω = 10 kΩ.
Gdy połączymy rezystory szeregowo ich rezystancja wypadkowa będzie wyrażona wzorem: R = R1 + R2 + R3 Rw – rezystancja wypadkowa Łącząc szeregowo rezystory zawsze otrzymuje się większą rezystancję, która jest ich sumą. W tym przypadku rezystancja wypadkowa jest sumą rezystancji składowych.
W połączeniu szeregowym przez cały układ przepływa taki sam prąd, całkowity spadek napięcia jest więc sumą spadków napięcia na poszczególnych rezystorach. Określa to wzór: U = U₁ + U₂ Pozostałe wartości takie jak natężenie prądu lub rezystancja oblicza się, korzystając ze wzoru: U = I * R
R₁ R₂ U Do każdego z rezystorów połączonych równolegle przyłożone jest takie samo napięcie. Prąd wyjściowy jest sumą prądów płynących przez każdy z rezystorów w układzie, zatem rezystancję wypadkową można określić za pomocą wzoru:
W przypadku równoległego połączenia rezystorów rezystancja zawsze jest mniejsza od najmniejszej rezystancji wchodzącej w skład tego połączenia. Istnieją też rezystory, których rezystancję można zmieniać, przesuwając odpowiednim suwakiem po cewce z nawiniętym na nią drutem oporowym lub naniesioną ścieżką węglową. R Ż B
Ile wynosi wartość rezystancji w zamieszczonym niżej obwodzie?
R₁ = 7 Ω R₂ = 8 Ω R₃ = 5 Ω R = 20 Ω
http://www.cyfronika.com.pl/kityAVT/avt701.2.jpg http://www.aet.com.pl/Portals/0/ZelNet_HermesNet/ProductImages /T000-0307-000-02%2000468-REZYSTOR-1W-5P-120R- MLT.JPG http://edukacyjny.cba.pl/index.php?option=com_content&view=arti cle&id=48:rezystor-rola-rodzaje-parametry-odczytywanie- rezystancji&catid=14:elektrotechnika&Itemid=43 http://elementy-elektroniczne.republika.pl/rezystory.html http://www.edupedia.pl/words/index/show/532855_slownik_fizycz ny-czenie_oporw.html http://xhtml.gajdaw.pl/projekty/30-13/index.html http://serwis-tv.com/opornik.html „Zajęcia techniczne” podręcznik dla gimnazjum, Urszula Białka, Operon Źródła