RUDY I MINERAŁY ZAWIERAJĄCE MIEDŹ Agnieszka Myszkowska

Wstęp Miedź jest metalem barwy ceglastoczerwonej, o gęstości 8,96 g/cm³ i temperaturze topnienia 1083°C. Miedź metaliczna po wytopie i oczyszczeniu jest czerwono-brązowym, miękkim metalem o bardzo dobrym przewodnictwie cieplnym i elektrycznym. Nie ulega na powietrzu korozji, ale reaguje z zawartym w powietrzu dwutlenkiem węgla pokrywając się charakterystyczną zieloną patyną zwaną grynszpanem szlachetnym. W środowisku o dużym stężeniu dwutlenku siarki zamiast zielonej patyny pojawia się czarny nalot siarczku miedzi.

Można ją przerabiać plastycznie na zimno i na gorąco, ale w przypadku przeróbki na zimno następuje utwardzenie metalu (w wyniku zgniotu), które usuwa się przez wyżarzenie rekrystalizujące (w temp. 400-600°C). Przeróbkę plastyczną na gorąco przeprowadza się w temp. 650-800°C. Cennymi własnościami miedzi są wysoka przewodność elektryczna i cieplna oraz odporność chemiczna (z tej przyczyny miedź określa się jako metal półszlachetny).

MIEDŹ

MINERAŁ Minerał (fr. minéral, od celt. mina – kopalnia) – najmniejszy naturalny składnik skał budujących skorupę ziemską, w stanie stałym o określonej budowie chemicznej i fizycznej (krystalograficznej) powstały bez udziału człowieka. Zazwyczaj jest to związek chemiczny, rzadziej pierwiastek chemiczny. Niektóre związki chemiczne tworzą grupy minerałów o składzie zmieniającym się w dowolnych proporcjach.

RUDA Ruda to kopalina, czyli skała lub minerał, z której uzyskuje się jeden lub więcej składników. Ruda w sensie przemysłowym to minerał zawierający związki metali. W rudach występują też inne związki, np. tlenki, które tworzą tzw. skałę płonną.

PODZIAŁ MINERAŁÓW MIEDZI siarczki: chalkopiryt chalkozyn bornit siarczany: chalkantyt węglany: azuryt malachit

SIARCZANY

pięciowodny siarczan(VI) miedzi (II) CHALKANTYT CuSO4× 5 H2O pięciowodny siarczan(VI) miedzi (II)

SIARCZKI

siarczek miedzi i żelaza CHALKOPIRYT CuFeS2 siarczek miedzi i żelaza

CHALKOZYN Cu2S Siarczek miedzi (I)

siarczek miedzi i żelaza Bornit Cu5FeS4 siarczek miedzi i żelaza

WĘGLANY

zasadowy węglan miedzi AZURYT Cu3(CO3)(OH)2 zasadowy węglan miedzi

Cu2CO3(OH)2 + tlenki Ca, Zn, Si zasadowy węglan miedzi MALACHIT Cu2CO3(OH)2 + tlenki Ca, Zn, Si zasadowy węglan miedzi

CZYSTA MIEDŹ (RODZIMA) Miedź rodzima - rzadko spotykany minerał, w skład którego wchodzi prawie czysta miedź.

W Polsce w/w minerały możemy spotkać: PODSUMOWANIE W Polsce w/w minerały możemy spotkać: Miedź rodzima Dolny Śląsk Góry Świetokrzyskie Chalkozyn i chalkopiryt Lubin, Polkowice, Rudna Góry Świętokrzyskie Chalkantyt Dolny Śląsk Góry Świetokrzyskie Bornit Miedzianka i Kowary

Azuryt Lubin, Polkowice, Rudna Góry Świętokrzyskie Malachit Dolny Śląsk Miedzianka, Miedziana Góra

KONIEC