Chemia na co dzień

Gotowanie, fermentacja, produkcja szkła, metalurgia – to kilka z procesów chemicznych, które towarzyszą nam, czasami nieświadomie w naszym życiu.

Przetwory mleczne Jogurt powstaje w trakcie fermentacji mlekowej, czyli w procesie chemicznym, w którym cukier zawarty w mleku, zwany laktozą, zostaje przekształcony w kwas mlekowy i energię. Proces ten zachodzi gdy do mleka dodamy specjalne bakterie, zwane pałeczkami bułgarskimi. Kefir powstaje również w trakcie fermentacji mlekowej, ale do mleka dodaje się specjalne mikroorganizmy (głównie bakterie i drożdże), tzw. Grzybki kefirowe, które wyglądem przypominają kawałki kalafiora. Produktami tej fermentacji są kwas mlekowy, energia, tlenek węgla (IV).

Woda Zwykłe H₂O, które jedni piją, inni nie. Nikt chyba nie jest w stanie wyobrazić sobie świata pozbawionego wody. Świat bez pryszniców, kąpieli wodnych i saun. Człowiek składa się w 70% z wody, więc życie bez niej jest wręcz niemożliwe.

Z soli zbudowany jest nasz dom: Sole kwasu krzemowego zawierają cegły i cement, Węglan wapnia wchodzi w skład tynku, Krzemiany sodowo – wapniowe zawierają szyby okienne, Krzemiany ołowiu lub glinu zawierają emalie urządzeń sanitarnych, Sole zawierają również farby do malowania

Z solami mamy do czynienia w kuchni Chlorku sodu (soli kuchennej) używamy do przyprawiania potraw i konserwowania żywności, Azotanu sodu i potasu używamy do peklowania mięsa, W skład proszków do pieczenia ciast wchodzą sole amonu.

Dzięki solom utrzymujemy czystość i higienę Węglany i fosforany sodu wchodzą w skład proszków do prania, Stearynian i palmitynian sodu to główne składniki mydła, Węglan wapnia i magnezu wchodzi w skład pasty do zębów.

Gliceryna Organiczny związek chemiczny z grupy cukroli; najprostszy trwały alkohol trójwodorotlenowy. Głównym źródłem gliceryny w przemyśle są tłuszcze roślinne i tłuszcze zwierzęce, które w reakcji z roztworami zasad ulegają hydrolizie do gliceryny i mydeł.  Stosowana jest przy produkcji kremów, pomadek i innych produktów kosmetycznych.

Wiele związków chemicznych dodaje się do żywności w kolejnych etapach jej produkcji, czy przetwarzania w celu poprawienia trwałości produktów, ich cech smakowych lub usprawnienia procesu przetwórstwa. Dodatki do żywności nie powinny zagrażać zdrowiu konsumentów. Można je otrzymywać z surowców naturalnych lub uzyskiwać na drodze syntezy chemicznej.

Dodatki związków chemicznych w żywności : Barwniki Pigmenty Środki konserwujące Zagęszczacze Przeciwutleniacze Stabilizatory Emulgatory Regulatory kwasowości.

Symbole i oznaczenia zagrożeń chemicznych:

Tłuszcze Składnik pokarmowy. Człowiek spożywa tłuszcze pod różną postacią. Najczęściej jest to masło, smalec czy też jako oleje roślinne. Ogólny wzór:

Białka W skład białka wchodzą następujące pierwiastki: węgiel, tlen, azot, czasami siarka i fosfor. Białka zbudowane są z ogromnej liczby aminokwasów, które połączone są ze sobą w różny sposób, tworząc spirale, kule, łańcuchy itd.

cukry Cukry dzielimy na: cukry proste, dwucukry i wielocukry. W skład cząsteczki cukru wchodzi węgiel, wodór i tlen.

Kwasy organiczne Kwasy organiczne są nam dobrze znane z życia codziennego, a mianowicie: kwas cytrynowy, kwas octowy (używany do kwaszenia i marynowania warzyw i grzybów), kwas mlekowy (dzięki bakteriom którego ulegają kwaśnieniu: mleko, kapusta, ogórki), kwas mrówkowy, kwas szczawiowy. Występują one w organizmach żywych. Do grupy kwasów nieorganicznych zaliczamy kwasy, które można otrzymać z substancji mineralnych na ziemi.

Kwas Chlorowodorowy (solny)- HCl Rozcieńczony roztwór tego kwasu występuje w soku żołądkowym człowieka. Ułatwia on trawienie. Unoszący się nad stężonym roztworem kwasu chlorowodór należy do silnych trucizn. Zastosowanie kwasu solnego: w przemyśle kosmetycznym, w przemyśle nawozów sztucznych, do produkcji barwników, do produkcji włókien sztucznych.

Alkohole Alkohol etylowy to związek organiczny z grupy alkoholi o wzorze C₂H₅OH. W temperaturze pokojowej jest bezbarwna, łatwopalna ciecz o charakterystycznej woni i piekącym smaku. Na powietrzu pali się słabo widocznym niebieskawym płomieniem. Wykorzystywany jest w przemyśle m.in. jako rozpuszczalnik oraz jako napój alkoholowy (prowadzi do poważnego uzależnienia alkoholizmu)

Skutki nadmiernego spożywanie Alkoholu:

Postęp naukowo- techniczny Chemia przyczynia się do poprawy warunków życia. Zagraża zdrowiu zanieczyszczeniem środowiska naturalnego człowieka. Broń masowego rażenia(broń chemiczna) – niewłaściwe stosowanie substancji chemicznych jest przyczyną wielu tragedii.

Bibliografia www.wikipedia.pl www.ściaga.pl www.google_grafika.pl „Chemia dla gimnazjum część 3”, Jan Kulawik, Teresa Kulawik, Maria Litwin

Opracował Paweł Jurkiewicz