Teorie osobowości Literatura podstawowa 1. Hall,C., Lindzey,G., Campbell,J., 2004, Teorie osobowości. Wydanie nowe Warszawa: Wyd.Nauk. PWN 2. Pervin L.,2002, Psychologia osobowości. Gdańsk: GWP (r. III-8 Pojęcie Ja) 3. Pervin, L., John, O., 2002, Osobowość. Teoria i badania. Kraków: Wyd. UJ (r.7 – Teorie cech i r.16 – Spójność osobowości) 4. Strelau, J., 2000, Psychologia. Podręcznik akademicki Gdańsk: GWP Tom II r. 34-36 oraz tom III r. 44 - Tożsamość). 5. Strelau J.,(red) 2008, Psychologia Podręcznik akademicki. GWP T I. Osobowość 6. Oleś, P., 2003, Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: Wyd. Nauk. Scholar r.12. .

Pojęcie „Osobowość” Osobowość to specyficzna dla osoby organizacja cech powszechnych i dyspozycji indywidualnych. uwarunkowane zewnętrznie, nabyte Osobowość to system mechanizmów psychologicznych wyznaczających charakterystyczny dla jednostki sposób spostrzegania świata i siebie oraz reagowania.

Przedmiot psychologii osobowości Zintegrowane wzorce zachowań Treści nieświadome: mechanizmy i konflikty Schematy poznawcze – pośredniczące w przetwarzaniu poznawczym na wszystkich poziomach od doznań do planowania, Sposób nadawanie znaczeń i konstruowania obrazu siebie, świata i własnej historii

Funkcje pojęcia „osobowość” Opis i wyjaśnianie: względnej stałości zachowania różnic międzyosobniczych stopnia integracji osobowości Struktura osobowości *Formalne parametry struktury *Treściowe elementy strukturalne

Wielopoziomowa organizacja osobowości Poziom ekspresyjno-behawioralny Poziom fenomenologiczny Struktury i mechanizmy intrapsychiczne Ujęcie całościowe:T. Millon Psychoewolucjonizm (Dawkins) Temperament. Od Hipokratesa do Clonnigera Freudyzm, i teorie psychodynamiczne reprezentacje self (Kernberg, Kohut, Mahler Ainswworth, schematy(Markus, Higgins), ppotrzeby 4 Psychologia egzystencjalna (Frankl) Behawioryzm (Skinner), Biologiczne podstawy osobowości (podejście psychoewolucyjne, temperament)

TEORETYCZNY I METODOLOGICZNY STATUS PSYCHOLOGII OSOBOWOŚCI Psychologia osobowości jako nauka podwójnie zakotwiczona (paradygmat pozytywistyczny i humanistyczny) Modele badawcze: kliniczny korelacyjny eksperymentalny

Co powinna zawierać teoria osobowości Cechy dobrej teorii 1. Definicja (istota) osobowości 2 Język konstruktów - kluczowe kategorie opisu i wyjaśniania (elementy strukturalne osobowości) 3. Operacjonalizacja (wskaźniki, badanie) 4. Zasady dynamiki i zmiany. Rozwój osobowości. Kryteria jakości teorii: testowalność, heurystyczność, użyteczność.  

Stare i nowe dylematy psychologii osobowości. Spór o rolę osobowości w wyjaśnianiu zachowania ludzi czyli: personalizm vs sytuacjonizm 2. Problem stałości i zmienności osobowości. Dane empiryczne. Konkluzje. 3. Co decyduje o zachowaniu? Świadomość czy nieświadomość, geny czy środowisko, przeszłość czy teraźniejszość? By odpowiedzieć sobie na pytanie o źródło zachowania, rozważmy: Czy człowiek zachowuje się w określony sposób często – czy rzadko? (spójność vs zmiennosć) Czy wobec wszystkich ludzi, sytuacji – czy tylko wobec niektórych? (selektywność, wybiórczosć obiektu) Czy w tych sytuacjach wszyscy zachowują się tak samo? Czy reagujś tak tylko niektórzy? (społeczna powszechnosć zachowań)I

TEORIE OSOBOWOŚCI W PRAKTYCE diagnostycznej 1.Rola teorii w formułowaniu problelmu. 2. Teoretyczne podstawy formułowania hipotez. 3.Wskaźniki zjawisk (czyli od kategorii teoretycznych do zewnętrznych przejawów zjawiska) 4. Sposób badania (czyli od wskaźnika do pytania) 5. Dobór narzędzi 6. Interpretacja wyniku 7. Interwencja – zasady i mechanizmy zmiany